TY - JOUR ID - 84570 TI - واکاوی عدالت فضایی در تخصیص کاربری‌های اراضی شهری (مطالعۀ موردی: مناطق پنج‌گانۀ شهر اردبیل) JO - پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری JA - JURBANGEO LA - fa SN - 2383-1456 AU - کنعانپور, عبداله AU - معصومی, محمدتقی AU - نظم فر, حسین AD - دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران AD - استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران AD - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 9 IS - 3 SP - 637 EP - 662 KW - عدالت فضایی KW - کاربری اراضی شهری KW - مدل شاخص ظرفیت KW - شهر اردبیل DO - 10.22059/jurbangeo.2021.315186.1420 N2 - برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری یکی از هسته‌های مهم در نظام برنامه‌ریزی شهری است. بدین منظور نظم فضایی و توزیع منابع و امکانات در مناطق شهری (از جمله شهر اردبیل) و برخورداری از عدالت فضایی برای بهره‌مندی مردم و نیازهای جامعه شهری حائز اهمیت است. در همین خصوص، رشد جمعیت و مهاجرت به همراه رشد فیزیکی شهر اردبیل به‌طرف روستاهای پیرامون موجب شده است در برخی موارد کاربری اراضی شهری آن به‌صورت نامتناسب و دور از اصول ایجاد شود که در نگاه اول نشانگر توزیع و مکان‌گزینی ناهمگون و ناسازگار کاربری‌ها در سطح شهر است. از همین رو هدف این پژوهش واکاوی عدالت فضایی در تخصیص کاربری‌های اراضی شهری با استفاده از تکنیک‌های تحلیل منطقه‌ای در مناطق پنج‌گانۀ شهر اردبیل است. روش تحقیق حاضر توصیفی-تحلیلی و جمع‌آوری منابع و اطلاعات به‌صورت کتابخانه‌ای بوده است. برای سنجش وضعیت عدالت فضایی در شهر اردبیل از مقایسۀ سرانه‌ها، سطوح اشغالی و تحلیل شاخص ظرفیت از مدل LQI و GIS و تکنیک‌های تحلیل منطقه‌ای نظیر آنتروپی شانون و ضریب اختلاف یا پراکندگی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد در ارزیابی کمی با توجه به مقایسۀ مناطق در شهر اردبیل، کاربری مسکونی بیشترین و کاربری تأسیسات شهری کمترین سطوح اشغالی و سرانه را به خود اختصاص داده است. مقایسۀ کاربری‌ها با استفاده از مدل ضریب مکانی با خط نرمال LQI بیانگر آن است که بیشتر کاربری‌ها پایین‌تر از خط نرمال یک قرار دارند که این مسئله نشان‌دهندۀ کمبود امکانات در مناطق شهرداری اردبیل است. براساس بررسی مدل ضریب آنتروپی با توجه به Ln به‌دست‌آمده، همۀ کاربری‌های موردمطالعه در مناطق، دارای وضعیت نامتعادل و نامتوازن فضایی است. همچنین بررسی ضریب پراکندگی بیانگر آن است که به غیر از ضریب پراکندگی کاربری مسکونی، سایر کاربری‌ها نیز دارای ضریب پراکندگی بسیار بالا هستند که نشان‌ می‌دهد توزیع فضایی بسیار نامتعادل و عدم تحقق اصل عدالت‌محوری در توزیع شاخص‌های موردمطالعه در مناطق پنج‌گانۀ اردبیل است. UR - https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_84570.html L1 - https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_84570_469c4c7c5ee193f83e760f7f4d494cf6.pdf ER -