2024-03-29T17:41:01Z
https://jurbangeo.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=9787
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری
Geog. and Urban Plan. Res
2383-1456
2383-1456
1398
7
3
صفحات آغازین
2019
09
23
1
5
https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_75144_e6b18d38ad7b923b39104f107bd2859a.pdf
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری
Geog. and Urban Plan. Res
2383-1456
2383-1456
1398
7
3
آیندهنگاری حکمروایی، بسط مفهوم و آیندة حکمروایی کلانشهر تهران
ابوالفضل
مشکینی
طاها
ربانی
رکن الدین
افتخاری
مجتبی
رفیعیان
آیندة شهر تهران بهعنوان پایتخت و یک کلانشهر در گرو تغییرات شدید در کلانروندهای محیطی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فناورانه است. در میان این دگرگونیها و تحولات شدید، ساختار حکمروایی کلانشهر تهران نیز مستثنا نخواهد ماند و آیندههای مختلفی در پیش دارد. برایناساس نیاز است این آیندهها شناسایی شده و مدنظر قرار بگیرد تا مسیر بهینه برای عبور از چنین تحولاتی آشکار شود. در این پژوهش دربارة اصول و مفاهیم آیندهنگاری حکمروایی بحث شده و سناریوهای حکمروایی کلانشهر تهران در افق 1420 ترسیم و تبیین شده است. براساس خروجیهای دلفی آنی، پیشرانهای اصلاحات اساسی در ساختار ادارة کشور، شکلگیری نظام فدرالیسم در کشور، جهانیشدن و آثار آن بر کلانشهر تهران و وضعیت مشارکت سمنها و نهادهای مدنی در حکمروایی بیشترین اثرگذاری و بیشترین عدم قطعیت را دارند. براساس سه عدمقطعیت بحرانی شناسایی شده و از ترکیب آنها درمجموع هشت سناریوی ممکن شکل گرفته است. پس از حذف ناسازگاری درونی سناریوها، پنج سناریو بهعنوان سناریوهای سازگار باقی ماند و در ادامه داستان سناریوها برای هرکدام تدوین شد. هریک از این سناریوها تأثیرات متفاوتی بر حکمروایی شهری و تقویت یا تضعیف شاخصهای حکمروایی شایستة شهری در کلانشهر تهران خواهد داشت. سناریوی اول (حکمروایی در کلاس جهانی) همراه با مجموعهای از فرصتهای بهبود ساختار حکمروایی کلانشهر تهران بوده و در صورت بهرهگیری از ظرفیتهای این سناریو الگوی بهینة حکمروایی شهری امکانپذیر شده است و عمدة موانع آن رفع خواهد شد، اما در سناریوی سوم (روزگار سخت خسروان) وقوع پیشفرضهای منفی عدم قطعیتهای بحرانی، رفع موانع حکمروایی را بسیار دشوار کرده است و مجموعهای از موانع جدید به همراه خواهد داشت. در سایر سناریوها نیز ترکیبی از ظرفیتها و موانع حکمروایی شهری شکل گرفته و نگرش مدیران را به آیندههای محتمل گستردهتر کرده است؛ بنابراین مدیران شهری باید با آگاهی از ظرفیتها و موانع هریک از سناریوها آمادگی لازم برای بهرهگیری از ظرفیتها را داشته باشند، خود را برای موانع جدید آمده کنند و به روشهای محدود اصلاح ساختار حکمروایی کلانشهر اتکا نکنند.
آیندهنگاری
حکمروایی
سناریونگاری
کلانشهر تهران
2019
09
23
431
453
https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_74678_680d2016baf7fc6e845657effcf631c7.pdf
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری
Geog. and Urban Plan. Res
2383-1456
2383-1456
1398
7
3
سنجش و ارزیابی مؤلفههای برنامهریزی شهری در توسعة پایدار گردشگری شهر کاشان
ابوذر
وفایی
حسین
حاتمی نژاد
علی
شکاری بادی
جاذبههای مختلف در شهر کاشان اشکال متنوع ، زیبا و کم نظیری از گردشگری شهری را بهوجود آورده است، اما بیتوجهی به نقش برنامهریزی شهری در جهت توسعة زیرساختها، تجهیزات و ارائة تسهیلات به گردشگران سبب عقبماندن این شهر در یکی از زمینههای مهم فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی در سطوح منطقهای، ملی و جهانی بهعنوان مقصد حرکتهای گردشگری شده است. بنابراین از آنجا که توجه به ارکان و معیارهای اساسی برنامهریزی شهری برای استفادة مؤثر از این جاذبهها امری ضروری است، در پژوهش حاضر، نقش راهبردی و کلیدی برنامهریزی شهری در توسعة پایدار گردشگری شهر کاشان تبیین و راهبردها و رهنمودهای مناسبی برای توسعة این فعالیت بهمنظور تأثیر مثبت بر توسعة پایدار (اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) شهر ارائه شده است.نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه انجام توصیفی- تحلیلی است که اطلاعات آن به دو شیوة اسنادی (کتابخانهای) و پیمایشی (میدانی) جمعآوری شده است. براساس نتایج پژوهش، زیرساختها، تجهیزات و تسهیلات شهری، همچنین استفاده از ابزارهای نوین در برنامهریزی گردشگری تأثیر بسزایی در دستیابی به توسعة پایدار گردشگری دارند؛ یعنی به تناسب توسعة زیرساختها، تجهیزات، ساماندهی فضای شهری و استفاده از ابزارهای نوین در برنامهریزی گردشگری، امکان دستیابی به توسعة پایدار گردشگری شهری بیشتر خواهد شد.
برنامهریزی شهری
توسعة پایدار
شهر کاشان
گردشگری شهری
2019
09
23
455
470
https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_74679_fb026f6fe7cbc11f35458aa0b61cb98e.pdf
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری
Geog. and Urban Plan. Res
2383-1456
2383-1456
1398
7
3
تحلیل مؤلفههای تبیینکنندة حکمروایی شهری دانشبنیان (مطالعهای در کلانشهر تبریز)
محمدعلی
فیروزی
شهریور
روستایی
محمدجواد
کاملی فر
سعید
ملکی
مطالعة حاضر با هدف تحلیل و پیشبینی تحقق رویکرد حکمروایی شهری دانشبنیان در مدیریت شهری تبریز انجام شده است. هدف فرعی این پژوهش ارزیابی میزان اولویت کاربست شاخصهای حکمروایی شهری دانشبنیان و میزان پیشبینی تحقق رویکرد حکمروایی شهری از سوی این شاخصها در مدیریت شهری تبریز است. بهمنظور گردآوری دادههای توصیفی پژوهش از روش اسنادی با مراجعه به منابع نظری مرجع و معتبر استفاده شده و گردآوری دادههای تحلیلی نیز به روش پیمایشی و بهکمک ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. بدینمنظور به روش دلفی و هدفمند از دیدگاههای 50 کارشناس و خبرة مرتبط با موضوع پژوهش برای جمعآوری دادههای کمی و ارزشگذاریشده در راستای متغیرهای تبیینکنندة پژوهش استفاده شده است. ابزار پژوهش برای پیشبرد اهداف و پرسشهای پژوهش در قالب اولویتهای برنامهریزی برای کاربست حکمروایی شهری دانشبنیان در کلانشهر تبریز، مدل تصمیمگیری چندمعیارة تاپسیس فازی (FTOPSIS) و بهمنظور پیشبینی روند تحققپذیری حکمروایی شهری دانشبنیان در کلانشهر تبریز مدل تحلیل تشخیص (Discriminant Analyze) است. براساس نتایج پژوهش، شاخص «خلق دانش» با میزان شاخص شباهت 350/0 در شرایط نامناسبی است؛ از اینرو اولویت بیشتری برای بهبود وضعیت در فرایند مدیریت شهری تبریز از دیدگاه کارشناسان دارد. علاوهبراین نتایج آمارة تأییدی تحلیل تشخیص نشان میدهد براساس آمارة واریانس تبیینی، دادهها یا مؤلفههای واردشده به مدل پژوهش به میزان 88/0 کیفیت دادهها را تبیین میکنند که این رقم میزان قابلاتکایی است. نکتة بعد این است که نتایج میزان پیشبینی تحققپذیری مؤلفهها در مدیریت شهری تبریز رضایتبخش نیست. دلیل این مسئله، پایینبودن این میزان از 5/0 است که نیمی از درصد پیشبینی کلی محسوب میِشود. حتی مناسبترین شاخص، یعنی «بهروزرسانی و طبقهبندی دانش» در این زمینه نیز از این میزان مبنا فاصله دارد. همچنین براساس نتایج مدل تحلیل تشخیص، شاخص «بهروزرسانی و طبقهبندی دانش» با میزان 025/0 لامبدای ویلکز و میزان پیشبینی کلی 392/0 بهتر از بقیة شاخصها شرایط تحقق رویکرد حکمروایی شهری دانشبنیان را در فرایند مدیریت شهری تبریز پیشبینی میکند.
تبریز
توسعة دانشبنیان
حکمروایی شهری
حکمروایی دانشبنیان
2019
09
23
471
489
https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_74680_8581154dc961b266d7c3fddd35dfd8da.pdf
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری
Geog. and Urban Plan. Res
2383-1456
2383-1456
1398
7
3
ارزیابی سناریوهای مختلف پراکنش فضایی کاربریهای شهری بهمنظور کاهش حجم ترافیک (مطالعة موردی: کاربریهای آموزشی شهر کاشان)
یونس
غلامی بیمرغ
سید احمد
حسینی
محسن
شاطریان
اکرم
محمدی
ابوالفضل
دهقان جزی
کاربری زمین و حملونقل و انتقالات شهری دو جزء جدانشدنی سیستم عمومی ساختار شهری و مبحث کلیدی مطالعات شهری و ناحیهای محسوب میشوند؛ زیرا یکی از نقشهای اساسی زندگی شهری را تشکیل میدهند که با ارتباطبخشی امور انسانی به یکدیگر و جریانیابی افراد، کالا، انرژی و اطلاعات محقق میشود. هدف پژوهش توصیفی-تحلیلی و کاربری حاضر، ارزیابی تأثیرات اراضی شهری در ایجاد حجم ترافیک برای ساماندهی و بازتوزیع فضایی آنها در بافت مرکزی شهر کاشان است. در این پژوهش، کاربری آموزشی (دبستان، راهنمایی و دبیرستان) و کاربری درمانی در محدودة مرکزی کاشان برای نمونه بررسی شدند. ابزار اصلی گردآوری دادهها مصاحبه و اطلاعات طبقهبندیشدة کاربری اراضی شهرداری بود. برای تجزیه و تحلیل دادهها نیز از الگوریتم k-means در محیط Arc GIS استفاده شد. در بازة زمانی که برای بازتوزیع کاربریهای مورد مطالعه با استفاده از الگوریتم k-means درنظر گرفته شد، در حداقل شعاع دسترسی دبستان 14/16 درصد و در حداکثر شعاع دسترسی آن 99/17 درصد، کاربری دبیرستان در حداقل شعاع دسترسی 22/17 درصد و در حداکثر شعاع دسترسی آن 31/1 درصد، کاربری مدرسة راهنمایی در حداقل شعاع دسترسی 32/7 و در حداکثر شعاع دسترسی 67/6 درصد و در کاربری درمانی در حداقل شعاع دسترسی 51/31 از ترافیک شهری کاسته خواهد شد. نتایج این پژوهش میزان تراکم ترافیک در بخش مرکزی کاشان را در مقایسه با کل شهر و نقش کاربری بهداشتی و درمانی در ترافیک بخش مرکزی به دلیل همپوشانی به کل شهر نشان میدهد.
الگوریتم k-means
بازتوزیع فضایی
ترافیک شهری
کاربری اراضی شهری
2019
09
23
491
507
https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_74681_43574f98d9fdd3b2d02201ad790589b3.pdf
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری
Geog. and Urban Plan. Res
2383-1456
2383-1456
1398
7
3
ارزیابی میزان پاسخگویی فضاهای عمومی شهری به نیازهای معلولان جسمی حرکتی (مطالعة موردی: خیابان فردوسی شهر سنندج)
مریم
رضائی
هانیه
نصیری اردلی
امروزه در فضاهای شهری شاهد افراد کمتوان جسمی-حرکتی هستیم که حضورشان در اجتماع نادیده گرفته شده است. از جمله حقوق ضایعشدۀ آنها میتوان به تحرک و دسترسی ایمن به خدمات، فضاها و تأسیسات عمومی شهرها با حفظ استقلال فردی اشاره کرد. با توجه به اینکه قدرت تطبیق معلولان با بسیاری از ناملایمات شهری پایینتر از دیگر شهروندان است و این افراد در بسیاری از مواقع ناتوان میمانند، فضای خانه را به محیط شهری ترجیح میدهند که این امر لزوم برنامهریزی برای استانداردسازی فضاهای شهری و انطباق آنها با نیازهای معلولان را بیشتر میکند. ایجاد فضاهای پاسخگو برای افراد دارای محدودیتهای حرکتی، نمود تأمین عدالت و ایمنی اجتماعی در دسترسیهاست که علاوهبر امنیت جانی و بهداشتی، آثار روانی فوقالعادهای به همراه خواهد داشت و از افسردگی و انزوای معلولان جلوگیری خواهد کرد. هدف پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی حاضر بررسی وضعیت فضاهای عمومی شهری در پاسخگویی به نیازهای معلولان جسمی حرکتی در خیابان فردوسی شهر سنندج و تأثیر این فضاها بر انزوای اجتماعی معلولان است. برای جمعآوری دادهها از روش پیمایشی و کتابخانهای استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها نیز با استفاده از نرمافزار SPSS و آزمونهایی مانند آزمون t تکنمونهای و رگرسیون خطی چندگانه صورت گرفت. شاخصهای مورد بررسی در این پژوهش شامل پیادهروها، پلهای ارتباطی و دسترسیها، حملونقل درونشهری، تجهیزات و مبلمان شهری و ساختمانها و مکانهای عمومی است. یافتههای آزمون t حاکی از آن است که تمام شاخصهای مورد بررسی میانگین بسیار پایینی دارد و فضاهای شهری در منطقه مورد مطالعه قادر به پاسخگویی به نیازهای اجتماعی و زیستی معلولان نیستند. در این میان کمترین میانگین مربوط به شاخص سیستم حملونقل عمومی (1/1) است. همچنین در تحلیل رگرسیون، شاخص حملونقل با ضریب تأثیر 458/0 بیشترین تأثیر را بر انزوای معلولان دارد. نتایج نشان میدهد در زمینة طراحی و برنامهریزی شهری برای معلولان در خیابان فردوسی سنندج اقدامات مناسب و کافی صورت نگرفته و هیچیک از فضاها و کاربریهای مورد سنجش در محدودة مورد مطالعه از نظر میزان پاسخدهی برای نیازهای معلولان وضعیت مطلوبی ندارند که در این میان قابلیت دسترسی و وضعیت حملونقل عمومی بهمراتب وضعیت بدتری داشته و انزوای معلولان را به همراه داشته است.
انزوای اجتماعی
شهر سنندج
فضاهای شهری پاسخگو
معلولان
مناسبسازی
2019
09
23
509
532
https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_74682_5fa67e8b244bfa98a4bd9e2808620a4e.pdf
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری
Geog. and Urban Plan. Res
2383-1456
2383-1456
1398
7
3
ارزیابی عملکرد مؤلفههای آسایش بصری و رابطة آن با حس مکان (مطالعة موردی: شهر یزد)
محمدرضا
رضایی
شهاب الدین
حج فروش
امروزه موضوع حس مکان و احساس تعلق به آن، از محورهای مهم در ارزشبخشی به بافتهای شهری و معماری بناها، بهویژه ابنیة تاریخی است. عامل مؤثر دیگر آسایش بصری است که در مکان و فضا وجود دارد و یکی از مؤلفههای مهم برای سکونت و زندگی در شهرها، بهویژه در شهرهای ایرانی از جمله شهر یزد بهشمار میآید. طی سالهای اخیر، آلودگی بصری یکی از دلایل اصلی کاهش ارتباط انسان با محیط شهری و افت راندمان کاری در میان شهروندان بوده است؛ از اینرو هدف پژوهش کاربردی و توصیفی-پیمایشی حاضر، ارزیابی عملکرد مؤلفههای آسایش بصری و رابطة آنها با حس مکان در شهر یزد است. جمعآوری اطلاعات بهکمک 400 پرسشنامه (براساس فرمول کوکران) بهصورت تصادفی در میان ساکنان منطقة 2 شهر یزد صورت گرفت. بهمنظور ارزیابی و رتبهبندی مؤلفهها از تکنیک رتبهبندی MAPPAC و برای تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS استفاده شد. براساس نتایج، تکنیک MAPPAC و وزندهی مؤلفههای مربوط که به روش سلسلهمراتبی فولر انجام شد، مؤلفة کیفیت معماری بناها با وزن 381/0 مهمترین عامل اثرگذار بر آسایش بصری مردم و مؤلفة امنیت اجتماعی با وزن 291/0 مهمترین عامل تأثیرگذار بر حس مکان شهروندان شهر یزد است. همچنین مؤلفة پوشش گیاهی با وزن 069/0 کمترین عامل اثرگذاری بر آسایش بصری مردم و مؤلفة ایمنی عناصر کالبدی با وزن 033/0 کمترین عامل اثرگذاری بر حس مکان شهروندان شهر یزد محسوب میَشوند. همچنین نتایج پژوهش بیانگر رابطة معنادار میان مؤلفههای آسایش بصری و مؤلفههای حس مکان در شهر یزد (در سطح 95 درصد) است.
آسایش بصری
تکنیک MAPPAC
حس مکان
شهر یزد
2019
09
23
533
552
https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_74683_f22727403e239ef7576c903c508de6f4.pdf
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری
Geog. and Urban Plan. Res
2383-1456
2383-1456
1398
7
3
کاربرد سناریوی پایة مدل اسلوس در شبیهسازی توسعة شهری (مطالعة موردی: کلانشهر تبریز)
حسن
محمودزاده
علی
واحدی آقجه
مهدی
هریسچیان
طی دو دهة اخیر در ایران، رشد بیرویة کلانشهرها سبب نابودی مناطق زیستی و طبیعی زیادی شده است؛ بنابراین باید ارزیابی توسعة شهری با استفاده از مدلهای مناسب صورت بگیرد تا از نابودی محیطزیست، منابع زمینی و اکوسیستمی جلوگیری شود؛ از اینرو پژوهش توسعهای- کاربردی و توصیفی-تحلیلی حاضر با هدف مدلسازی رشد شهری کلانشهر تبریز و پیشبینی تغییرات آتی آن با استفاده از مدل اسلوس انجام شده است. در این مقاله، از مدل سلولهای خودکار Sleuth در محیط GIS برای مدلسازی رشد شهری کلانشهر تبریز استفاده شده است. متغیرهای مورد استفاده شامل شیب، سیستم حملونقل، کاربری اراضی، مستثنیات و سایهروشن است که دادههای مربوط به آنها با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست بهدست آمده است. مدل رشد شهری Sleuth برای دادههای تاریخی تولیدشده از تصاویر ماهوارهای لندست برای سالهای 1993-2016 در سه مرحله کالیبره شد و ضرایب رشد تولیدشده بهکمک مدل، با استفاده از برنامة اجرایی OSM برای انتخاب در مراحل بعد شکل گرفت. پنج ضریب رشد شهری شامل پخش، انتشار، زایش، مقاومت شیب و جاذبة جاده، در سال 2016 بهترتیب ارزشهای 26، 40، 38، 76 و 89 را داشتند. براساس ضرایب بهدستآمده، با توجه به دادههای تاریخی، رشد شهری بیشتر از ضریب جاذبة جاده تأثیر گرفته است. در مقایسه با دیگر شهرها که مقاومت شیب تأثیر چندان زیادی در توسعة شهری ندارد، در شهر تبریز توپوگرافی عامل بسیار مهمی در محدودکردن توسعة شهری است. الگوهای رشد شهری آینده تا سال 2040 با طراحی سه سناریوی تاریخی، زیستمحیطی معتدل و زیستمحیطی سخت برای کلانشهر تبریز پیشبینی شد. نتایج نشان میدهد براساس سناریوی اول تا سال 2040 میلادی 3241 هکتار به زمینهای شهری افزوده خواهد شد و بخش زیادی از باغها و زمینهای مرغوب از بین خواهد رفت. براساس نتایج سناریوی دوم ممکن است 1670 هکتار از زمینهای باارزش دستنخورده باقی بماند، اما در سناریوی سوم نهتنها از زمینهای باارزش زیادی محافظت خواهد شد، بلکه مطابق با رویکرد شهر فشرده، مدیران شهری در ارائة خدمات شهری به شهروندان موفقتر خواهند بود. نتایج پیشبینیها نشان میدهد سناریوی زیستمحیطی معتدل برای توسعة فیزیکی کلانشهر تبریز بسیار مفید است. درنهایت اینکه مدل اسلوس روش خوبی برای توضیح الگوی فضایی توسعة کلانشهر تبریز است.
تبریز
توسعة فیزیکی
مدلسازی
مدیریت شهری
SLEUTH
2019
09
23
553
580
https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_74684_0a6c03b76604dd241766a0ea59c1d261.pdf
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری
Geog. and Urban Plan. Res
2383-1456
2383-1456
1398
7
3
طراحی و توسعة سیستم ارسال تبلیغات شهروندمحور مبتنی بر مفهوم حصار جغرافیایی (Geofence)
نورالدین
میثاق
محمدرضا
جلوخانی نیارکی
تبلیغات رسانهای و محیطی مرسوم (رادیو و تلویزیون، وبسایتها، بیلبوردها و نوشتههای روی ساختمانها) علاوهبر محدودیت، در مواردی از قبیل مکان و زمان ثابت آنها، هزینة بالا و اثر مخرب آنها در منظر و سیمای شهری، مکانمحور نیست یا به عبارتی براساس موقعیت مکانی افراد ارائه نمیشود. تبلیغات و بازاریابی مبتنی بر مکان و موقعیت کاربر، از جمله روشهای نوین و کاربردی در مدیریت تبلیغات شهری بهشمار میآید. در این پژوهش، با استفاده از مفهوم حصار جغرافیایی و ابزارهای GIS، سرویس تبلیغاتی مکان-مبنای شهروند-محور به نام مشترییاب بهمنظور نمایش تبلیغات در تلفن همراه مشتریان براساس موقعیت جغرافیایی و زمانی آنها در محیط شهری فراهم شده است. بهکمک این سیستم، صاحبان کسبوکار میتوانند تبلیغات لازم را به مشتریان بالقوة خود در یک مکان و زمان مشخص ارائه دهند. سیستم مذکور به سه بخش مدیریت سایت، صاحبان کسبوکار (فروشگاهها) و کاربران (مشتریان) تقسیم شده است. در مدیریت سایت، ایجاد، بهروزرسانی و تغییر وضعیت حصار جغرافیایی و کاربران فروشگاهها صورت میگیرد. صاحبان کسبوکار میتوانند آگهیهای مورد نیاز خود را در یک حصار جغرافیایی و زمان مشخص در سیستم وارد کنند. مشتریها نیز زمانی که وارد محدودة مدنظر میشوند، پیامها و اعلانهایی از قبیل آگهی و تخفیف را براساس موقعیت خود در محدوده دریافت خواهند کرد. آزمایش سیستم مورد نظر در منطقة 6 تهران با شعاع 400 متر حصار جغرافیایی صورت گرفت و تبلیغات چندین فروشگاه دریافت شد. میزان کاربردپذیری و رضایتمندی از سیستم به روش مقیاس کاربردپذیری سیستم (SUS ) اندازهگیری شد؛ درنتیجه مشتریان بیش از 70 درصد از سیستم رضایت داشتند.
تبلیغات هدفمند
حصار جغرافیایی
خدمات مکانمبنا
GIS شهروندمحور
2019
09
23
581
600
https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_74685_42eada02c37feb5b698ab858d200b98d.pdf
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری
Geog. and Urban Plan. Res
2383-1456
2383-1456
1398
7
3
سنجش سطح پایداری در سکونتگاههای غیررسمی شهر اردبیل بهکمک مدل بارومتر پایداری
محمد حسن
یزدانی
ژیلا
فرزانه سادات زارنجی
ارسطو
یاری حصار
از جمله مهمترین بازتابهای شهرنشینی معاصر، پیدایش و گسترش محلههای آسیبپذیر (سکونتگاههای غیررسمی) در مرکز یا پیرامون شهرهاست. این سکونتگاهها را میتوان بخشهای فراموششده و برنامهریزی نشدهای در مقایسه با سایر سکونتگاههای شهری دانست که از نظر پایداری بسیار شکننده هستند. لازمة سنجش پایداری بررسی ابعاد چهارگانة پایداری (اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، زیستمحیطی و کالبدی) بهصورت سیستماتیک است؛ از اینرو هدف پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی حاضر واکاوی و سطحبندی وضعیت پایداری سکونتگاههای غیررسمی شهر اردبیل با تکیه بر معیارهای پایداری محلهای و اولویتبندی آنها برای برنامهریزی آتی است. اطلاعات مورد نیاز بهکمک مطالعات کتابخانهای-اسنادی و روشهای میدانی گردآوری شدهاند. جامعة آماری نیز محلههای پانزدهگانه سکونتگاههای غیررسمی شهر اردبیل است. بهمنظور تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزارهای Excel و SPSS استفاده شد و با بهرهگیری از مدل بارومتر پایداری سطوح پایداری محلههای هدف در چهار بعد (اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، زیستمحیطی و کالبدی) تعیین شد. همچنین نقشهها برای بازنمایی بهتر، بهکمک نرمافزار Arcgis ترسیم شدند. براساس نتایج اجرای مدل مزبور، محلة سلمانآباد با امتیاز 501/0 از پایداری متوسط برخوردار بود. پس از آن محلة کاظمآباد (344/0) و اسلامآباد (300/0) در وضعیت ناپایداری بالقوه و سایر محلههای هدف در وضعیت ناپایدار قرار دارند. درمجموع محلههای هدف از نظر میانگین کل رفاه اکوسیستم (231/0) و رفاه انسانی (249/0) در سطح بسیار پایینی قرار دارند؛ بنابراین با توجه به شرایط ناپایداری سکونتگاههای غیررسمی شهر اردبیل میتوان نتیجه گرفت سطح پایداری در این محلهها مناسب نیست؛ از اینرو برنامههای توسعهای متناسب با ضعفها و قوتهای هر محله و براساس سطوح پایداری هریک از این سکونتگاهها ضروری است.
بارومتر پایداری
سطح ناپایداری
سکونتگاههای غیررسمی شهر اردبیل
سنجش پایداری
2019
09
23
601
628
https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_74742_43a8e8f2e0ebe7d099bb28d3313c4fbd.pdf
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری
Geog. and Urban Plan. Res
2383-1456
2383-1456
1398
7
3
سنجش مکانی-زمانی فرم فضایی شهر ارومیه با تأکید بر شاخصهای تراکم شهری
منیره
عمرانی
محمدتقی
معصومی
حسین
نظم فر
تراکم از مباحث کلیدی مطالعات شهری و از مهمترین عناصر شناسایی فرم شهر است که پایش تغییرات آن در ترسیم وضعیت کالبدی-اجتماعی و تحلیل روند تحولات شهر اهمیت دارد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی روند تغییرات و نحوۀ توزیع فضایی-زمانی شاخصهای تراکم شهری ارومیه طی سالهای 1375-1395 با استفاده از روشهای آماری است. جامعۀ آماری مناطق پنجگانۀ شهر ارومیه است. نتایج پژوهش نشاندهندۀ افزایش مقادیر همۀ شاخصهای مدنظر و ناهمگنی در توزیع است؛ بهطوریکه محدودۀ جنوبی شهر تراکم ساختمانی و سرانۀ زیربنای بالا و شمال شهر تراکم جمعیتی بالا و سرانۀ زیربنای پایینی دارد. ضریب موران شاخصها از الگوی تصادفی و پراکندگی به خوشهای حرکت کرده است. بیشترین تغییر نیز به سرانۀ خالص مسکونی با افزایش ضریب 04/0- در سال 1375 به 4/0 در سال 1395 مربوط است. ضریب گری نیز با کاهش و فشردگی همراه بوده است و بیشترین فشردگی در جمعیت، واحد مسکونی و زیربنا به میزان 28/1 تا 82/0 واحد و کمترین فشردگی در مساحت با کاهش 15/0 واحدی است. در ضریب ویلیامسون بیشترین نابرابری در مساحت، جمعیت تعداد خانوار و زیربناست و بقیۀ شاخصها توزیع متعادلتری دارند. آنتروپی متغیرهای مساحت با افزایش ضریب به 57/1 و 97/0 بیانگر الگوی پراکنش است. در تراکم مسکونی نیز FAR و تراکم ساختمانی با ضرایب کمتر از 5/0 نشاندهندۀ قطبیت و تعادلنداشتن در توزیع است. بهطورکلی با وجود متعادلشدن توزیع و حرکت شاخصها به سمت فشردگی محدود، شهر با افزایش نابرابری و توزیع قطبی در شاخصهای تراکم ساختمانی و سرانۀ زیربنا در منطقۀ 1 و 5 و شاخص جمعیتی در منطقۀ 2 مواجه است. تحول ساختار شهر در دهۀ گذشته نیز موجب قطبیترشدن ساختار فضایی شهر از نظر جمعیتی و ساختمانی و افزایش نابرابری شده است. همچنین منطقۀ 5 با بیشترین نابرابری در توزیع شاخصها مواجه بوده و نامتعادلتر است.
تراکم
توزیع فضایی
شهر ارومیه
مدلهای آماری
2019
09
23
629
653
https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_74743_2fe17fe44882ec8c4bb74488faddee2e.pdf
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری
Geog. and Urban Plan. Res
2383-1456
2383-1456
1398
7
3
چکیده های انگلیسی
2019
09
23
1
44
https://jurbangeo.ut.ac.ir/article_79784_dacf1bba2f742641f1f3f0d710021e11.pdf