ارزیابی کیفیت نورپردازی پیاده‌روها و تأثیر آن بر امنیت ادراک‌شدۀ شهروندان (مطالعۀ موردی: منطقۀ گردشگری شورابیل)

نوع مقاله : پژوهشی - کاربردی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری

3 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تبریز

چکیده

یکی از نیازهای اساسی انسان‌ها احساس امنیت و ایمنی است. حتی در عصر حاضر نیز که در مقایسه با دوره‌های قبل عصر فناوری محسوب می‌شود، بیشتر مباحث مطرح در روزنامه‌ها، اخبار رادیو و تلویزیون و سایر منابع اطلاعاتی به‌گونه‌ای بر محور امنیت قرار دارد. در جامعة مدرن امروز نورپردازی فضای شهری به‌طور اعم و پیاده‌روها به‌طور اخص، به نیازی متداول مبدل شده است. بهبود کیفیت و کمیت نورپردازی فضاهای پیاده یکی از مهم‌ترین و قابل‌اتکاترین راهبردها برای طراحی محیط به‌منظور کاهش وقوع جرم و درنهایت بهبود حس امنیت در فضاهای عمومی به‌شمار می‌رود. هدف تحقیق حاضر بررسی کیفیت نورپردازی پیاده‌روها در محدودة منطقة گردشگری شورابیل در شهر اردبیل است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و بر توزیع پرسشنامه محقق ساخته (پیمایش) و نوع تحقیق کاربردی مبتنی است. جامعة آماری نیز شامل شهروندانی است که در ساعات شبانه این منطقه را برای پیاده‌روی انتخاب می‌کنند. حجم نمونه براساس جدول مورگان 148 نفر است و پرسشنامه‌ها با روش نمونه‌گیری هدفمند توزیع شده است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS22 انجام شده و برای تحلیل فرضیات از آزمون‌های ناپارامتری فریدمن (تحلیل واریانس دوطرفه)، همچنین آزمون‌های یومن وایت‌نی، 2X تک‌متغیره، همبستگی تاوی-بی‌کندال و کروسکال والیس استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد ویژگی‌های محیطی پیاده‌روها شامل یکنواختی نورپردازی، قابلیت تشخیص چهره در شب و اختفا بر میزان امنیت ادراک‌شده مؤثر است؛ به عبارتی میزان امنیت با توجه به این ویژگی‌ها، تفاوت آماری معناداری دارد (05/0>P). بین روشنایی ادراک‌شدة شبانه و امنیت ادراک‌شده، بین میزان آشنایی مردم با منطقه و میزان امنیت ادراک‌شده و بین دفاع‌پذیری ادراک‌شده و میزان امنیت رابطة آماری معناداری وجود دارد (000/0=sig).

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Quality of Pavement Lightening and its Effect on Citizen’s Sense of Security (Case Study: Shorabil Tourist Area)

نویسندگان [English]

  • Leila Sayyad Bidhandi 1
  • Yaser Gholipoor 2
  • Salman Feizi 3
1 Assistant Professor of Geography, Tehran PNU University
2 MA in Geography and Urban Planning
3 PHD Student in Geography and Urban Planning, Tabriz University
چکیده [English]

Introduction
One of the urban parts  most visited by the citizens is city sidewalks in which a great number of people pass by day and night. Therefore, sidewalks lightening are an essential part of the night life of a city. To provide a designing guide for a lightening with a social function, it is essential to study the relations urban space lightening and perceived effects of citizens. Since the physical elements can change people’s perceived safety, they have an undeniable impact on the quality of lightening. The purpose of this study is to investigate the correlation of the nocturnal lightening physical properties and the motivation of the tourist area of Shourabil. 
Methodology
This is an applied research with a description- analytical method and analysis of correlations among the variables. It is also classified as fieldwork survey that uses questionnaire and somewhere interviews. The people included in this research are those who walk in this area at night. Sample volume is set 148 based on Morgan Table and purposive sampling. The analysis of data is performed by SPSS22. Analytical test such as One-Way ANOVA (F), U Mann-Whitney, Chi-Square X2, Kendall's tau-b and Pearson correlation coefficient, and Kruskal-Wallis are also used.
Results and discussion
The main issue in this study is to examine physical and social factors influencing the sense of safety of citizens during the night walkings in the tourist zone of Shourabil, Ardebil.
Results show that physical properties of sidewalks including monotonic lightening with face detection at nights, and hiding is affecting the sense of safety. In other words, safety level according to the results has a meaningful contrast (P<0.05). There is also a meaningful correlations (sig=0.000) between people interest and prioritization of the sample area and sense of safety, people familiarity with the safety, the number of night walks and the sense safet ofy, the sense of being secure and safe.
Conclusion
The lightening in public walking areas has an essential effect on people experience of being in a public space. Different properties of lightening cause various emotional responses in people. Sidewalk space could either induce a good feeling in citizens or make them feel stressed. Safety is a crucial index of the lightening quality affecting people behavior in sidewalks during the night walkings. Preparing sufficient infrastructures, minimizing crimes and improving nocturnal lightening in public place, can develop perceived safety of citizens. It is also notable that quality of lightening is not the same as increase in the lights.

کلیدواژه‌ها [English]

  • lightening
  • pavement
  • sense of safety
  • Shourabil
  • Ardebil
  • بحری‌پور، عباس، ذوالفقاری، ابوالفضل و امیر رستگار خالد (1391)، «بررسی رابطة بین سرمایة اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی (مورد: شهرستان کاشان)» پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال اول، شمارة 4، صص 89-109.

    پاکزاد، جهانشاه و الهام سوری (1391)، راهنمای نورپردازی مکان‌های شهری، انتشارات آرمان‌شهر، تهران.

    تقوایی، مسعود، وارثی حمیدرضا و افشین درکی (1389)، «بررسی نقش نورپردازی در توسعة گردشگری شهری (مطالعة موردی: شهر اصفهان)» مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال دوم، شمارة 8، صص 1- 18.

    جیکوبز، جین (1384)، پیاده‌رو و کارکردهای آن، ترجمة مسعود قاسمیان، اندیشة ایرانشهر، تهران: چاپ سوم.

    درویشی، یوسف (1395)، تحلیلی بر فرصت‌ها و تهدیدهای گردشگری دریاچة شورابیل شهر اردبیل، دومین کنگرة بین‌المللی علوم زمین و توسعة شهری، تبریز.

    راست‌بین، یاسر و همکاران (1391)، «رابطة همبستگی بین کیفیت‌های محیطی و تداوم حیات شهری در عرصه‌های عمومی (مورد: جلفای اصفهان)» باغ نظر، شمارة 21، سال نهم، صص 34-23.

    رضانژاد، مرضیه و همکاران (1394)، «الگوی فضایی اندام‌وار احساس امنیت در فضاهای عمومی شهری، نمونة موردی: شهر بندرعباس، پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال چهارم، شمارة پیاپی 11، شمارة 3، صص 69-84.

    رفیعیان، مجتبی و همکاران (1391)، «ارزیابی احساس امنیت شهروندان با رویکرد منظر شهری (نمونه موردی محلة اوین)» فصلنامة مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شمارة 8، صص 67-58.

    زیویار، پروانه (1393)، «ابعاد ذهنی استفاده از نورپردازی در بهبود فضای شهری کلان‌شهر تهران»، جغرافیا (فصلنامة علمی پژوهشی و بین‌المللی انجمن جغرافیای ایران، سال سیزدهم، شمارة 44، صص 45-33.

    شکوئی، حسین (1390)، اندیشه‌های نو در فلسفة جغرافیا (جلد دوم)، فلسفه‌های محیطی و مکتب‌های جغرافیایی، چاپ هفتم، گیتاشناسی.

    صالحی، اسماعیل (1386)،«نقش آسایش محیطی فضاهای شهری در پیشگیری از ناهنجاری‌های رفتاری»، مجلة محیط‌شناسی، سال 33، شمارة 44، صص 83-94.

    غفاریان شعاعی، مهران، نقصان محمدی، محمدرضا و وحید تاجدار (1393)، «شناسایی نحوه و میزان تأثیر عناصر پیاده‌روهای شهری بر ابعاد و مؤلفه‌ای سلامت عابران»، فصلنامة مطالعات شهری، شمارة 7، صص 37-23.

    قرایی، فریبا، راد جهانبانی، نفیسه و نازیلا رشیدپور (1389)، «بررسی و سنجش حس امنیت در مناطق مختلف شهری (نمونة موردی: مناطق 2 و 11 تهران)»، آرمان‌شهر، شمارة 4، صص 17-32.

    کلکوهن، ایان (1390)، طراحی عاری از جرم: ایجاد منطقه‌های امن و پایدار، ترجمة مهرداد راجیان اصلی و حمیدرضا عامری سیاهویی، میزان، تهران.

    مستوفی‌الممالکی، رضا و فریبا بهرامی، (1393)، بررسی راهکارهای پیشگیری محیطی از جرم با استفاده از رویکرد CPTED، دانش انتظامی خراسان رضوی.

    یغفوری، حسین و همکاران (1394)، راهبردهای بهینة توسعة گردشگری با استفاده از مدل SWOT (مورد: دریاچة شورابیل اردبیل)، اولین همایش ملی گردشگری پایدار با رویکرد گردشگری ورزشی، سلامت و محیط زیست، مؤسسۀ حامیان زیست‌اندیش محیط آرمانی.

    • Blöbaum, A., and Hunecke, M. (2005), Perceived Danger in Urban Public Space: The Impacts of Physical Features and Personal Factors, Environment and Behavior, Vol. 37, No.4: 465-486.
    • Boyce PR, Eklund N, Hamilton B, Bruno L (2000), Perceptions of safety at night in different lighting conditions. Lighting Research and Technology, Vol. 32, No. 2:79-91 • June 2000 with 90 Reads.
    • Fotios, S.A and Uttley,J and Yang,B (2014), Using eye-tracking to identify pedestrians critical visual tasks. Part2.Fixtion on pedestrians, Lighting Research and Technology, Vol. 47, No.2: 149-160.
    • Haans, A., and de Kort, Y. A. (2012), Light distribution in dynamic street lighting: Two experimental studies on its effects on perceived safety, prospect, concealment, and escape, Journal of Environmental Psychology, Vol. 32, No. 4: 342-352.
    • Hall, E.T. (1966), The hidden dimension. Doubleday and Company Inc, Garden City, New York, Anchor Books.
    • Hanyu, K. (2000), Visual properties and affective appraisals in residential areas in daylight. Journal of Environmental Psychology, Vol. 20, No. 3: 273-284.
    • Johansson, E. Pedersen, P. Maleetipwan-Mattsson, L. Kuhn, T. Laike (2014), Perceived outdoor lighting quality (POLQ): A lighting assessment tool. Journal of Environmental Psychology, Volume 39, Pages 14-21.
    • Loewen, L,J. Steel,G.D and Suedfeld, P (1993),Perceived Safety from Crime in the Urban Environment. Journal of Environmental Psychology, Vol.2, No 13, 323-331.
    • Murray, Alan T., Xin Feng (2016), Public street lighting service standard assessment and achievement, Socio-Economic Planning Sciences.Volume 53, Pages 14–22.
    • Nasar, J. L. (2008), Assessing Perceptions of Environments for Active Living. American Journal of Preventive Medicine, Vol. 34, No. 4: 357–363.
    • Nasar, J. L., and Fisher, B. (1993), Hot spots’ of fear and crime: A multi-method investigation. Journal of Environmental Psychology, No. 13, 187-206.
    • Nasar, J. L., and Jones,K.M (1997), Landscapes of fear and Stress, Environment and Behavior, Vol. 29, No. 3: 291-323.
    • Nikunen, H., and Korpela, K. M. (2012), The effects of scene contents and focus of light on perceived restorativeness, fear and preference in nightscapes, Journal of Environmental Planning and Management, Vol. 55, No. 4: 453-468.
    • Painter, K. (1996), The influence of street lighting improvements on crime, fear and pedestrian street use, after dark, Landscape and Urban Planning, No. 35: 193-201.
    • Pease, K. (1999), A review of street lighting evaluations: Crime reduction effects. Surveillance of Public Space: CCTV, Street Lighting and Crime Prevention. Crime Prevention Studies, 47-76.
    • Peña-Garcíaa,A. b, A. Hurtadob, C, M.C (2015), Aguilar-Luzónd. Impact of public lighting on pedestrians’ perception of safety and well-being. Safety Science.Volume 78, Pages 142–148.
    • Richman, E. (2009). Exterior Lighting for Energy Savings, Security, and Safety. U.S.: Pacific Northwest National Laboratory.
    • Raynham, P. (2007). Public Lighting in Cities. International Conference Illuminat 2007. ClujNapoca, Romania.
    • van Osch, T. H. J.(2010), Intelligent Dynamic Road Lighting and Perceived Personal Safety of Pedestrians, Master, Eindhoven University of Technology, Eindhoven, (0640876)

    Veitch, J.A., & Newsham, G.R. (2006) , Determinants of Lighting Quality I: State of the Science, Annual Conference of the Illuminating Engineering Society of North America. Cleveland, OH, US.