سنجش عوامل محیطی مؤثر بر احساس امنیت ساکنان سکونتگاه‌های غیررسمی شهر همدان

نوع مقاله : پژوهشی - کاربردی

نویسندگان

1 استادیار گروه طراحی شهری، دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

2 دکتری شهرسازی، دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

چکیده

تجربه نشان داده است طراحی شهری همراه با ساماندهی کیفیت محیطی محله‌ها، تأثیر بسزایی در کاهش جرائم و افزایش احساس امنیت شهروندان دارد. در این میان، تحلیل امنیت در سکونتگاه‌های غیررسمی شهرها که یکی از کانون‌های اصلی بروز جرائم هستند، بسیار مهم است؛ از این‌رو، پژوهش حاضر با روش تحلیلی-تفسیری به ارزیابی شاخص‌های امنیت محیطی در محله‌های غیررسمی شهر همدان پرداخته است، این شاخص‌ها از منابع معتبر داخلی و خارجی استخراج، سپس با استفاده از پرسشنامه (400 عدد) در جامعة ساکنان محله‌های غیررسمی تکمیل شده است. داده‌های پرسشنامه‌ها نیز پس از ورود به نرم‌افزار SPSS با استفاده از دو مدل تحلیل عاملی و تحلیل رگرسیون چندمتغیره بررسی شده است. از سوی دیگر، یافته‌های پژوهش هم نشان می‌دهد امنیت محیطی محله‌های غیررسمی در قالب پنج عامل «غریب‌گز‌بودن»، «نظم بافت»، «اجتماع‌پذیری»، «تسهیلات رفاهی» و «نگهداری و عملکرد» خلاصه می‌شود. چنانکه امتیاز وضعیت محله‌های مورد مطالعه درمجموع پنج عامل به‌ترتیب برای محلة منوچهری برابر با 40/5، محلة حصار با 72/4، محلة مزدقینه برابر با 71/4، محلة خضر برابر با 35/4 و محلة دیزج برابر با 20/4 بوده است؛ همچنین با توجه به نتایج نهایی پژوهش، اولویت‌های ارتقای امنیت محیطی در هر محله با سایر محله‌ها متفاوت است. با وجود این، ساماندهی مواردی مانند کیفیت معابر و پیاده‌روها، تراکم بافت محله، مبلمان و روشنایی معابر، کاربری‌های محلی، وضعیت اراضی بلااستفاده و کاهش عبور خودروهای غیربومی از محله از جمله اولویت‌های ارتقای امنیت ساکنان این محله‌هاست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Influence of Environmental Factors on Sense of Security in Informal Settlements of Hamedan

نویسندگان [English]

  • Hassan Sajjadzadeh 1
  • Mohammad Saeid Izadi 1
  • Mohammad Reza Haghi 2
1 Assistant Professor of Urban Design, Faculty of Art & Architecture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
2 PhD in Urbanism, Faculty of Art & Architecture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
چکیده [English]

Introduction
One of the concerns in contemporary urban societies is the security problems and families serenity. In fact, we can observe the security effects on property values and environmental quality in various urban neighborhoods. Informal settlements due to the specific economic, social, and physical characteristics are known as one of the hot spots and unsafe areas in cities. Although poverty is known as one of the unsafe main factors in informal settlements, but many crimes and inelegances in this neighborhoods have social, cultural, and environmental reasons. Some crimes such as vandalism, dispute and aggression, and trouble are extremely affected by social and physical conditions. Therefore, improving the environmental situation of informal settlements has a key role in their security. Therefore, it is important that we do physical improvement of informal settlements parallel to resolving the social problems. In fact, if we use physical changes for social improvement such as environmental security, the results will be better in regeneration plans. Therefore, in this research we try to recognize the most important physical problems in informal settlements that influence resident’s security and then offer main improvement priorities.
In this research, five informal settlements in Hamedan are as case studies that we extracted perception of their residents about environmental security parameters. We selected these informal settlements because they have many security problems notwithstanding improvement plans. The research hypothesis is that there is a relationship between environmental features of informal settlements and their security. Thus, we try to recognize main priorities of security improvement through assessing environmental security parameters.
 
Methodology
Research method is based on analytic-expository approach using documents study and field survey. We gained Theoretical framework through library studies and then extracted security parameters. In order to assess the security based on residents’ perception, we use factor analysis and linier multi-variable regression methods. Thus, we designed questions based on five-level Likert method to prepare the questionnaires. Based on Cochrane sampling test, we considered 400 questionnaires, the number of questionnaires are 80 for each neighborhood. After completing questionnaires, the questionnaire data are input to SPSS software for factor analysis method. Then, we used linear multi-variable regression method for assessing relationship between extracted factors and environmental security of informal settlements. At the end, we specified environmental security improvement priorities for each neighborhood.
 
Results and discussion
After completing questionnaires, we input the data to SPSS software to create early data matrix. This matrix has 400 rows (one row per one questionnaire) and 23 columns (one column per one variable). Based on factor analysis method, two variables including Texture Legibility and Street view from Buildings have a score lower than 0.4 in Communality Matrix. Hence, they are not suitable for factor analysis method, so they lay away from variables. Finally, when we run the model with 21 variables, quantities of the variables in Communality Matrix became larger than 0.4 and KMO value became equal to 0.732 in Significance value of 0.000. Thus, these values mean correlation between variables is suitable for analysis.
At the end, the variables are classified in 5 environmental security factors. Sum of aggregation variance of the 5 factors are equal to 62.22. To determine the number of factors, the Rotated Component Matrix is formed that this shows position of variables in each factor and we can do naming and interpreting the factors. These factors include:
The first factor (Strange Abate): This factor explains 15.10 % of total variance and is related to transit of non-native vehicles, workshop and troublous activities, presence of Polis, Graffiti, and garbage collection. The second factor (Texture Discipline): This factor explains 13.83 % of total variance and is related to local commercial land uses, thin and narrow alleys, texture density, and non-seeing areas. The third factor (Socialization): This factor explains 12.51 % of total variance and is related to walking convenience, residences acquaintance, presence of people in spaces, and population density. The fourth factor (Welfare Facilities): This factor explains 11.31 % of total variance and is related to street furniture and sitting places, lighting, local green spaces, recreation and playing places, and signage quality.  The fifth factor (Maintenance & Function): This factor explains 9.47 % of total variance and is related to empty houses and lands, ruin buildings, and relief accessibility. 
Finally, we specify beta coefficient for the factors through linear multi-variable regression method. Thus, the beta coefficient of the first factor is equal to 0.433, second factor equal to to 0.381, third factor equal to 0.347, fourth factor equal to 0.319, and fifth factor equal to 0.370. Finally, we calculated the total score of each neighborhood through multiplying the factor score of each neighborhood and coefficient of beta. 
 
Conclusion
Research findings indicated that Manouchehri neighborhood has tangible strength than other neighborhoods and Dizaj neighborhood has tangible weakness relative to others. Also, we can define some priorities for each neighborhood; thus, priority of Hesar neighborhood is Socialization, priority of Khezr is Texture Discipline, priority of Dizaj is Texture Discipline and Maintenance & Function, priority of Mazdaghineh is Welfare Facilities, and priority of Manouchehri is Socialization. We can also offer following items for improvement of security in informal settlements of Hamedan:
1) Streets and sidewalks adjustment, 2) Increasing vitality and quality of local public spaces, 3) Solidarity and unity of neighborhoods, 4) Increasing local services and infrastructures, 5) Decreasing neighborhood density, 6) Streets hierarchy reformation, 7) Lighting and furniture improvement in streets and public spaces, 8) Rearrangement of lost space and empty lands, 9)   Prevalence of local land uses and services, 10) Rearrangement and improvement of blocks and open spaces. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Informal Settlement
  • environmental security
  • marginality
  • social disorder
  • Hamedan
-   احدنژاد، محسن و سمیه علی‌پور (1392)، «بررسی روند مداخله در مناطق اسکان غیررسمی با تأکید بر سیاست تخریب و پاک‌سازی»، مجلة پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، شمارة 14، صص 21-40.
-   احمدی، حبیب و محمدتقی ایمان (1384)، «فرهنگ فقر، حاشیه‌نشینی و گرایش به رفتار بزهکارانه در میان جوانان حاشیه‌نشین ده پیالة شیراز در سال 1383»، مجلة پژوهشی دانشگاه اصفهان، شمارة 2، صص 99-118.
-      ایران‌دوست، کیومرث (1391)، «فقر، سکونتگاه‌های غیررسمی و امنیت شهری»، فصلنامة ره‌نامة سیاست‌گذاری، شمارة 1، صص 159-181.
-   پورجعفر، محمدرضا و همکاران (1387)، «ارتقای امنیت محیطی و کاهش جرائم شهری با تأکید بر رویکرد CPTED»، نشریة بین‌المللی علوم مهندسی دانشگاه علم و صنعت ایران، شمارة 6، صص 73-82.
-   حاتمی‌نژاد، حسین، سیف‌الدینی، فرانک و محمد میره (1385)، «بررسی شاخص‌های مسکن غیررسمی در ایران»، نشریة پژوهش‌های جغرافیایی، شمارة 58، صص 129-145.
-   حاتمی‌نژاد، حسین و جواد حسین‌اوغلی (1388)، «بررسی تطبیقی برخی شاخص‌ها در سکونتگاه‌های غیررسمی اطراف کلان‌شهر تهران»، نشریة تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شمارة 12، صص 7-29.
-   حاتمی‌نژاد، حسین و همکاران (1391)، «تحلیلی جغرافیایی پیرامون اثرگذاری کالبد مناطق شهری بر ایجاد جرم»، فصلنامة برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شمارة 7، صص 65-75.
-   حکیمی، هادی و همکاران (1390)، «ارزیابی شاخص‌های کمی و کیفی مسکن در سکونتگاه‌های غیررسمی ایران»، مجلة جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، شمارة 44، صص 197-210.
-   زنگنه شهرکی، سعید و همکاران (1393)، تحلیل فضایی کیفیت زندگی در سکونتگاه‌های غیررسمی منطقة کلان‌شهری تهران، نشریة پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شمارة 1، صص 177-196.
-   زیاری، کرامت‌الله و آذردخت نوذری (1388)، «ساماندهی و توانمندسازی اسکان غیررسمی شهر اهواز»، نشریة پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شمارة 68، صص 21-36.
-   صالحی، اسماعیل (1386)، نقش آسایش محیطی فضاهای شهری در پیشگیری از ناهنجاری‌های رفتاری، نشریة محیط‌شناسی، شمارة 44، صص 83-94.
-   صالحی، اسماعیل (1390)، برنامه‌ریزی و طراحی محیطی امنیت در محیط زیست شهری، انتشارات سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، تهران
-   عسگری تفرشی، حدیثه و همکاران (1389)، «بررسی عوامل محیطی مؤثر در نوسازی بافت‌های فرسودة شهری به‌منظور افزایش امنیت محلی»، نشریة هویت شهر، شمارة 6، صص 39-50.
-   محسنی تبریزی، علیرضا،  قهرمانی، سهراب و سجاد یاهک (1390)، «فضاهای بی‌دفاع شهری و خشونت، مطالعة موردی: فضاهای بی‌دفاع شهر تهران»، نشریة جامعه‌شناسی کاربردی، شمارة 44، صص 51-70.
-   مهندسان مشاور تدبیر شهر (1387)، مطالعات امکان‌سنجی بهسازی شهرنگر و توانمندسازی اجتماعی شهر همدان، گزارش مرحلة اول و دوم، شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران.
-       Abbey, N, and Butten, D. (1997), Safer Cities and Towns: A Guide to Developing Strategic Partnerships, Melbourne, Australia: Department of Justice.
-       Blobaum, A, and Hunecke, M. (2005), Percived Danger in Urban Public Space-The Impacts of Physical Features and Personal Factors, Environment and Behavior, Vol. 37, No. 4: 465-486.
-       Begu, E. (2003), Assessing Feasibility Study of informal Settlements Upgrading: Are there GI Policy and Management Implications?, International Institude for Geo-information Science and Earth Observation Enschede, the Netherlands.
-       Casteel, C. and Peek-Asa, C. (2000), Effectiveness of Crime Prevention Through Environmental Design (CPTED) in Reducing Robberies, American Journal of Preventive Medicine, Vol. 18, No. 4: 99-115.
-       Clarke, R. V. Eck, J., (2003), Become a Problem Solving Crime Analyst in 55 small steps, Jill Dando Institute of Crime Science University College London.
-       Cozens, P, Thorn, M, and Hillier, D. (2008), Designing out crime in Western Australia: a case study, Property Management, Vol. 26, No. 5: 295-309.
-       Cozens, P. M, Saville, G, and Hillier, D. (2005), Crime prevention through environmental design (CPTED): a review and modern bibliography, Journal of Property Management, Vol. 23, No. 5: 328-356.
-       Di Bella, E.,  et al., (2017), The spatial configuration of urban crime environments and statistical modeling, Journal of Environment and Planning B: Planning and Design, Vol. 44, No. 4: 1-21.
-       Ekblom, P. (2011), Deconstructing CPTED and reconstructing it for Practice, Knowledge Management and Research, European Journal on Criminal Policy and Research, Vol. 17, No. 3: 7-28.
-       Hashemi, S. M., Mahmoudinejad, H. Ahadian, O. (2011), Improvement of Environment Security and Decrease of Crimes with the Confirmation of CPTED, Journal of Sustainable Development, Vol. 4, No. 3: 142-151.
-       Hollander, A. and Staatsen, B. (2003), Health, environment and quality of life: an epidemiological perspective on urban development Landscape and Urban Planning, Vol. 65, No. 2: 53-62.
-       Hoon, T. K (2003), Crime Prevention Through Environmental Design Guidebook, National Crime Prevention Council, Public Affairs Department.
-       Jongejan, A. and Woldendorp, T. (2013), A Successful CPTED Approach: The Dutch ‘Police Label Secure Housing’, BUILT Environment, Vol. 39, No. 1: 31-48.
-       Lucas, P. et al., (2007), Crime Prevention through Environmental Design guidelines for Queensland, Part a: Essential features of safer places, From website: http://www.police.qld.gov.au/programs/crimeprevention/
-       Nemeth, J. and Schmidt, S. (2007), Toward a Methodology for Measuring the Security of Publicly Accessible Spaces, Journal of the American Planning Association, Vol. 73, No. 3: 283-297.
-       Pitts, A. (2004), The Aboriginal Housing Company’s Community Safety Plans for the Redevelopment of the Block, Redfern, Proceedings of the 9th Annual International CPTED Conference
-       Russ, T. H. (2009), Site Planning and Design Handbook, Second Edition, The McGraw-Hill Companies, Inc.
-       Samadi, Z. and M Yunus, R. (2011), Physical and Spiritual Attributes of Urban Heritage Street’s Revitalization, Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol. 36, No. 2: 342–349.
-       Stark, R. (1987), Deviant places: a theory of the ecology of crime, criminology, Vol. 25, No. 4: 893-909
-       Thorpe, A. and Gamman, L. (2013), Walking with Park: Exploring the ‘reframing’ and integration of CPTED principles in neighbourhood regeneration in Seoul, South Korea, Crime Prevention and Community Safety, Vol. 15, No. 3: 207-222
-       Un- Habitat. (2017), Enhancing Urban Saffty and Securit Globa.  REPORT ON HUMAN SETTLEMENTS, Earthscan, London
-       Ward, P. (2007), colonias, informal homestead subdivisions and self-help care for the clearly among Mexican populations in the United States, The Health of Aging Hispanics, Vol. 14, No. 2: 141-162