ارزیابی ترجیحات حسی موثر بر حس مکان کاربران در بازار تبریز- ایران

نوع مقاله : پژوهشی - کاربردی

نویسندگان

گروه معماری و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

10.22059/jurbangeo.2023.360874.1833

چکیده

از دیرباز بازارها یکی از مهم­ترین فضاهای عمومی در کالبد شهری بوده­اند که توجه مخاطبان زیادی را به خود جلب نموده و همواره از پویایی بالایی برخوردار هستند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص­های مولفه­های ترجیحات حسی موثر بر حس مکان کاربران در بازار تاریخی تبریز صورت پذیرفته­است تا زمینه­ای برای تداوم حیات، ماندگاری و تقویت پیوند میان میراث معماری با کاربران آن باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از جهت ماهیت به روش توصیفی-پیمایشی در بازار تاریخی شهر تبریز- ایران صورت پذیرفته است. ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل مطالعات اسنادی و منابع مکتوب، مشاهدات عینی، برداشت­های میدانی و پرسشنامه به تعداد 384 عدد بوده­است. به­منظور تجزیه و تحلیل مؤلفه­های اصلی هر یک از متغیرها از نرم­افزار  spss 20و Amos 24 بهره گرفته­شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان می­دهد 75 درصد از تغییرپذیری حس مکان براساس متغیرهای ترجیحات حسی قابل پیش بینی بوده و متغیرهای شنوایی که شامل صدای انسان، صدای موسیقی، صدای مکانیکی، بوی مصنوعی، بوی طبیعی و نیز لامسه که شامل عملکری و ابزاری، بینایی که شامل انسجام، پیچیدگی و رمزآلود کمتر از 05/0 بوده و معنی دار هستند. پژوهش حاضر به طراحان، مدیران و برنامه ریزان شهری در جهت حل مشکلات رابطه انسان و محیط از نقطه‌نظر روان‌شناختی محیط کمک کرده و منجر به ارتقای کیفیت محیطی و اجتماعی، تداوم و ماندگاری حیات اینگونه فضاها خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of sensory preferences affecting users' sense of place in Bazaar of Tabriz (Iran)

نویسندگان [English]

  • Nadia Khandani
  • Habib Shahhoseini
  • Mohammadreza Pakdelfard
  • Hassan Sattari Sarbangholi
Department of Architecture and Urban Planning, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

ABSTRACT
Markets have been one of the most essential spaces in the urban body, which have received much attention from many audiences and have high dynamics. The present study aims to identify the indicators of the sensory preference components affecting the sense of place attachment of users in the historical Bazaar of Tabriz to pave the ground for survival and permanence and enhance the link between the architectural heritage and its users. This paper is applied in terms of purpose and conducted by descriptive survey method in terms of nature in the historical Bazaar of Tabriz (Iran). The data collection measures include documentary studies and written sources, objective observations, field studies, and questionnaires (384). SPSS 20 and Amos 24 software were applied to analyze each variable's main components. The study results show that 75% of the variability of the place sense can be predicted based on the variables of sensory preferences. The auditory variables include human voice, music sound, mechanical sound, artificial smell, natural smell, touch, including functional and instrumental, and vision, consisting of coherence, complexity, and mystery, which are significant at less than 0.05. The present research helps designers and urban planners solve the problems of the relationship between humans and the environment from a psychological perspective. This improves such spaces' environmental and social quality, survival, and durability
Extended Abstract
Introduction
Markets are one of the most important public spaces in the urban body, which includes a wide range of uses, economic, social, religious, and cultural activities, which creates an environment with identity besides responding to the needs of the users and audience by creating meaning and improving quality. The Bazaar of Tabriz is the historical center of northwest Iran, and it was considered one of the important commercial centers of Iran throughout history. It has always received much attention from architects, researchers, tourists, and experts. Today, the design of architectural spaces, including markets, has been changed considerably. In their planning, new lines of thought affected by various sciences, such as environmental psychology, have been introduced. The Sense of Place is one of the most important factors in the stability of markets, both physically and semantically, and it has a considerable impact on the liveliness and dynamism of these places. The sense of place has become a sacrifice for the place by going to deeper levels of commitment and plays a crucial role in the production of meaning by deepening the sensory link of the audience with the buildings. A review of the theoretical basics shows that the sense of place, which has various dimensions and components, is one of the key elements for the stability of the urban context. By examining the sensory preferences affecting users' sense of place in urban spaces and identifying the relevant key elements, it is possible to improve the level of the users' sense of place and pave the way for the sustainability of the historical urban context. Despite the studies conducted in the field of users' sense of place, the number of studies performed in the field of the survival of historical buildings through maintaining and enhancing the links between the audience and the place is limited, and most of the researches emphasize on the physical dimension; therefore, considering the importance of user behavior in attaining architectural goals, the present study can be a basis for other future researches in this field. The historical Bazaar of Tabriz should be considered as one of the main goals of managers and experts of architectural heritage to ensure its continued survival and durability with exact and appropriate planning and enhancing the quality of the market.
Methodology
 
The present study is applied in terms of purpose and descriptive survey method in terms of nature in the historical Bazaar of Tabriz. To measure the reliability of the questionnaire, Cronbach's alpha method was used in SPSS22 software. The sample size was calculated based on the Cochran formula of 384 people, and the questionnaire distribution in the study area was systematically random. The relationship and impact of the variables were analyzed using the structural equation system (SEM) and the Amos24 software.
 
Results and discussion
The standard coefficient between sensory preferences and sense of place is 0.830, according to the absolute value of its t-statistic, as 7.488 and greater than 1.96. Thus, with a probability of 95%, the null hypothesis is not verified, and the H1 is confirmed. It means that sensory preferences have a positive and significant impact on the sense of place (significance = 0.001; β = 0.830), and for a one-unit increase in sensory preferences, the sense of place increases by 0.830 units.
 
Conclusion
Based on the analyses performed in the historical Bazaar of Tabriz, about 75% of the variability of the sense of place can be predicted by the variables of sensory preferences and the variables of human voice, musical sound, mechanical sound, artificial and natural smell, touch including functional and instrumental, vision consisting of coherence, complexity, and mystery are significant at the level less than 0.05. studies of the market show that among the components of sensory preferences, the visual component with the indicators of "readability," "complexity," "coherence," and "mystery" is the most effective, and the taste component with the index of "quality" has the least impact. In the users' sense of place component, the social components with the sub-components of "the existence of meeting place" and "expected behavior" are the most effective, and the physical component with the components of "design style," "sustainability," "enclosure," and "invitation" have had the least impact. Thus, based on the obtained results, the role of sensory preferences in understanding the environment and creating a sense of place for users is extensive. Designers and managers of commercial spaces can do things such as clarity of spaces and uses, easy access to all spaces, lighting Suitable for day and night, using a mysterious spatial structure to increase people's sense of curiosity, having a map to know the location in the environment, using the sound of music and reducing disturbing mechanical sounds, using natural plants and smell specific to each store, and also increasing the possibility of touching and examining the goods, as well as the existence of cafes and restaurants for sitting and resting, while improving the sense of place of the users, provide the grounds for the sustainability of such spaces and help city managers and professionals in protecting architectural heritage.
 
Funding
There is no funding support.
 
Authors’ Contribution
All of the authors approved the content of the manuscript and agreed on all aspects of the work.
 
Conflict of Interest
Authors declared no conflict of interest.
 
Acknowledgments
We are grateful to all the scientific.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sense of Place
  • Historical Spaces
  • Sensory Preferences
  • Market
  1. ابراهیمی اصل، حسن و پناهی، فروتن. (1402). شناخت مؤلفۀ پارالاکس و ریشه‌یابی آن در فلسفۀ طراحی استیون هال (نمونۀ موردی: موزۀ هلسینکی، اکتشافات درون و تسراکت زمان). باغ نظر، 14(50)، 71-80.‎
  2. ابی زاده, الناز. (1401). ارزیابی سطوح حس مکان در بناهای تاریخی و تأثیر آن در ماندگاری آثار تاریخی- فرهنگی. جامعه شناسی فرهنگ و هنر، 4 (4)، 84-73.  doi: doi.org/10.34785/J016.2022.039
  3. افلاطونیان، زین العابدین و پناهی، سیامک. (1401). تبیین فرهنگ بصری مواد و نقش آن در هویت بخشی به کالبد معماری ( بر اساس رویکرد پدیدار شناسی ادراک). فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، 12 (49)، 178-170. doi: 10.22034/jgeoq.2023.355774.3819
  4. البرزی، فریبا و پروینیان، شایسته. (1398). ظهور«معنا» در مکان، با تأکید بر معماری «پدیدارشناسانه»، مورد مطالعاتی: فضای شهری سبزه‌میدان قزوین. معماری و شهرسازی آرمان شهر، 12 (28)، 19-1. doi: 10.22034/aaud.2019.97317
  5. بختیاری منش، الهام. (1400). بررسی کاربرد روش های نظریه ی زمینه ای برای فهم وجوه موضوع طراحی، در آموزش معماری (نمونه موردی؛ فهم فضای ایوان). صفه، 31 (3)، 20-5. doi: 10.48308/sofeh.2021.101070
  6. پهلوان پور، رسول؛ سهیلی، جمال الدین و خاک زند، محمدرضا. (1398). بررسی تاثیر مولفه های ادراک حسی متاثر از آیات الهی بر افزایش میزان رضایت مندی از مساجد محله ای (نمونه موردی: مقایسه مساجد جوادالائمه و هفت درب قزوین). نقش جهان، 9(3 )، 217-232.
  7.  جلیل پوراقدم، سینا؛ میرزا کوچک خوش نویس، احمد؛ خاک‌زند، مهدی و مسعودی نژاد، مصطفی. (1401). تحلیل تطبیقی شاخص‌های عدالت در بناهای مسکونی سنتی و معاصر (نمونۀ مطالعاتی: محلۀ پامنار تهران). مجله مطالعات توسعه اجتماعی فرهنگی، 11(1)، 9-42.‎
  8. حاتمی ضیایی، رضا و  پژمان، ناجی. (1400). بررسی رابطه بین انرژی مصرف شده در فعالیت ها و مؤلفه محصوریت فضایی در راستای ارتقای کیفیت فرآیند طراحی معماری. معماری و شهرسازی آرمان شهر. 14(34)، 79-89.‎ doi: 10.22034/aaud.2020.191357.1918
  9. حسین‌زاده، ضیا و مهربانی گلزار، شکوه. (1401). راهبردهای ارتقای سرزندگی در مجتمع‌های مسکونی مسکن مهر از طریق تحلیل تجربۀ زیسته ساکنان و آراء صاحب‌نظران. باغ نظر، 19(110)، 79-92.‎ doi: 10.22034/toc.2022.337519.1080
  10. حشمتی، سمیه و چاره‌جو، فرزین. (1397). تأثیر کیفیت‌های محیط بر امنیت ادراک‌شدۀ ساکنان، با تأکید بر مؤلفه‎ ‌های نسل اول و دوم CPTED نمونۀ موردی: محلات بافت فرسودۀ شهر سنندج. پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 7(3)، 83-100.‎  doi: 10.22108/ssoss.2019.115637.1377
  11. حق‌پرست، فرزین؛ آصفی، مازیار و ابی زاده، الناز. (1398). تاثیر مولفه های هویت مکان بر حس تعلق به مکان؛ مطالعه بازار تاریخی تبریز. تحقیقات جغرافیایی، 34(3 (پیاپی 133) )، 303-312.    doi: 10.29252/geores.34.3.303
  12. دانش پایه، نسار و حبیب، فرح. (1396). معیارهای اصلی شکل گیری حس مکان در پهنه های توسعه جدید شهری (نمونه مطالعه: منطقه 22 و منطقه 4 شهرداری تهران). فصلنامه مطالعات شهری، 7(25)، 17-30.‎    doi: 10.34785/J011.2018.021
  13. رشیدکلویر، حجت‌الله؛ عباس‌زاده دیز، فاطمه؛ اکبری، حسن و شاهرودی کلور، مرضیه. (1398). بررسی حس تعلق به مکان از منظر شاخص‌های کالبدی و غیر کالبدی در خانه‌های مستقل و مجتمع‌های آپارتمانی (مطالعه موردی: شهر تبریز). جغرافیا و توسعه فضای شهری، 6(2)، 195-215.    doi: 10.22067/GUSD.V6I2.83145
  14. زنگنه، مبینا؛ یعقوبی، شیوا و عسگری، علی. (1400). ارزیابی حس مکان در معماری بازار تهران (محدوده مورد مطالعه: خیابان پانزده خرداد). گفتمان طراحی شهری. مروری بر ادبیات و نظریه‌های معاصر، 2(4)، 1-19.‎ 
  15. شاه­چراغی، آزاده و بندر آباد، علیرضا. (1394). محاط در محیط: کاربرد روان‌شناسیِ محیطی در معماری و شهرسازی. چاپ اول. تهران: سازمان جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران.
  16. شاه­حسینی، حبیب؛ خندانی، نادیا و کوره­پز، رعنا. (1401). ارزیابی سیستماتیک مقالات معماری مجلات علمی-پژوهشی ایران و انتشارات (Elsevier (q1. باغ نظر، 19(115)، 5-20.‎     doi: 10.22034/bagh.2022.323996.5092
  17. شمین، گلرخ. (1398). کاربست معیارهای ترجیحات محیطی در ارزیابی کیفی فضای شهری, با تأکید بر مفهوم حس مکان. صفه، 29(85)، 77-94.     doi: 10.29252/soffeh.29.2.77
  18. صمدی، جواد؛ ستارزاده، داریوش و بلیلان اصل، لیدا. (1398). ارزیابی کیفی ابعاد حسی فضا در بازارهای تاریخی از منظر استفاده‌کنندگان (مطالعه موردی: بازار قزوین). باغ نظر، 16(81)، 15-30. doi: 10. 2034/bagh.2019.168924.3972
  19. طاهر طلوع دل، محمدصادق؛ مهدی‌نژاد، جمال‌الدین و سادات، سیده اشرف. (1399). تأثیر مؤلفه‌های معنایی، رفتاری و کالبدی حس مکان در رضایتمندی سکونتی. معماری و شهرسازی پایدار، 8(1)، 165-182. doi: 10.22061/jsaud.2020.5756.1556
  20. عباس‌زاده، مظفر. (1401). ارزیابی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر حضور پذیری زنان در فضاهای شهری نمونه موردی بازار تاریخی ارومیه. پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 10(4)،  23-40. doi: 10.22059/jurbangeo.2023.342453.1695
  21. عطایی، امید؛ ستوده، حسام‌الدین و قمیشی، محمد. (1400). تبیین حس تعلق به مکان در بافت تاریخی شهرهای بندری مطالعه موردی: بندرلنگه. فصلنامه شهر پایدار، 4(4)، 87-99.‎ doi: 10.22034/jsc.2021.267273.1396
  22. غفوریان، میترا. (1397). شناسایی گونه های انعطاف پذیری در طراحی مسکن آپارتمانی ایران. معماری و شهرسازی ایران (JIAU)، 9(1)، 63-73.‎ doi: 10.30475/isau.2018.68580
  23. فتحی پور، انیس و اختیاری، مریم. (1399). استخراج و ارزیابی شاخص های مؤثر بر کیفیت منظر چندحسی در باغ ایرانی (مطالعه ی موردی: باغ ارم شیراز). محیط شناسی، 46(3 )، 437-454. doi:10.22059/JES.2021.317732.1008121
  24. فروتن، منوچهر؛ صنعت گر کاخکی، مریم و رضائی، محمدکاظم. (1392). روش ارزیابی سرزندگی محیطی در مجتمع های تجاری و مراکز خرید. مطالعات محیطی هفت حصار، ۲ (۶) ،۶۵-۷۶. doi: 20.1001.1.23225602.1392.2.6.7.6
  25. فلاحت، محمدصادق. (1385). مفهوم حس مکان و عوامل شکل دهنده آن. هنرهای زیبا، 1(26).‎
  26. کربلایی حسینی غیاثوند، ابوالفضل؛ آیوازیان، سیمون و شکاری، سمیه. (1396). مطالعه تطبیقی زبان مشترک شعر و معماری در قرون هفتم تا نهم ه. ق در ایران (سبک معماری آذری و شعر سبک عراقی). معماری و شهرسازی ایران، 8(1)، 181-195. doi: 10. 0475/isau.2018.62056
  27. کریمی، مریم و البرزی، فریبا. (1401). تبیین مؤلفه‌های کیفیت‌بخشی و ایجاد سرزندگی در مجتمع‌های تجاری (نمونه مطالعاتی: مجتمع تجاری چارسو). فصلنامه مطالعات فضا و مکان، 1(2)، 61-74.‎   doi: 10.30495/JSPS.2023.1979540.1038
  28. محمدمرادی، آرش؛ یزدان‌فر، سیدعباسی؛ فیضی، محسن و نوروزیان ملکی، سعید. (1398). سنجش حس مکان و شناسایی مؤلفه های مؤثر بر آن در بافت تاریخی تهران (موردپژوهی: محله ی تاریخی امامزاده یحیی). مطالعات معماری ایران، 8(15 )، 173-191. doi: 10.22052/1.15.173
  29. ملک افضلی، علی‌اصغر و قاسم شریفی، تقی. (1398). شناسایی چالشهای هویت فضاهای شهری مسکن مهرشهرجدید (موردپژوهی: شهرجدیدپردیس). جغرافیا و روابط انسانی، 2(1)، 150-180. doi: 20.1001.1.26453851.1398.2.1.11.9
  30. میرزاحسن، سارا؛ احمدی، ملیحه و ذاکرحقیقی، کیانوش. (1400). ارزیابی زیست‌پذیری مبتنی بر متغیرهای حس تعلق به مکان (مطالعۀ موردی منطقۀ ۱ کلان‌شهر تهران). پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 9(2)، 361-385. doi: 10.22059/jurbangeo.2021
  31. Abbaszadeh, M. (2023). Evaluation of the effective components of the presence of women in urban spaces: the case study a historical bazaar of Urmia. Geographical Urban Planning Research (GUPR), 10(4), 23-40. doi: 10.22059/jurbangeo.2023.342453.1695 [In Persian].  
  32. Abizadeh, E. (2023). Evaluating the levels of the sense of place in historical monuments and its effects on the durability of historical - cultural heritage. Sociology of Culture and Art, 4(4), 73-84. doi: DOI.ORG/10.34785/J016.2022.039 [In Persian]. 
  33. Aflatonian, Z. A., & Panahi, S. (2022). Explaining the visual culture of materials and its role in giving identity to the body of architecture (based on the phenomenological approach of perception). Geography (Regional Planning), 12(49), 170-187. doi: 10.22034/jgeoq.2023.355774.3819 [In Persian]. 
  34. Alborzi, F., & Parvineyan, S. (2019). Th Appearance of “Meaning” in Place, with an Emphasis on “Phenomenological” Architecture; Case Study: Urban Space of Qazvin’s Sabzeh Meidan. Armanshahr Architecture & Urban Development, 12(28), 1-19. doi:10.22034/AAUD.2019.97317 [In Persian]. 
  35. Ataei, O., Sotudeh, H., & Ghomeishi, M. (2022). Place Attachment in the Historical Texture of Cities Bandar Case Study: Bandar Lengeh. Sustainable city, 4(4), 87-99. doi: 10.22034/jsc.2021.267273.1396 [In Persian]. 
  36. Bakhtiari manesh, E. (2021). A Survey on application of grounded theory methods to understand properties of subject, in architectural education (case study: understanding "Eivan"). Soffeh,31 (3), 5-20. doi: 10.48308/sofeh.2021.101070 [In Persian].  
  37. Chen, B., Adimo, O. A., & Bao, Z. (2009) Assessment of aesthetic quality and multiple functions of urban green space from the users’ perspective: The case of Hangzhou Flower Garden, China. Landscape and Urban Planning, 93, 76-82. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2009.06.001
  38. Danesh paie, N., & Habib, F. (2018). The main criteria for the formation of a sense of place in new urban development areas (Study sample: District 22 and District 4 of Tehran Municipality). Urban Studies Quarterly, 7(25), 17-30. doi: 10.34785/J011.2018.021 [In Persian]. 
  39. Ebrahimi Asl, H., Panahi, S., & Foroutan, M. (2023). Recognition of the Component of Parallax and Finding its Roots in Forming the Design Philosophy of Steven Holl. The Monthly Scientific Journal of Bagh-e Nazar, 14(50), 71-80. [In Persian].
  40. Falahat, M. S. (2006). The concept of sense of place and its constituent elements. Journal of Fine Arts, Tehran, (26), 57-66. [In Persian].
  41. Fathipour, A., & Ekhtiari, M. (2020). Investigating Interaction between Multisensory Landscape Factors in Iranian Gardens-Case Study: Eram Garden (Bagh-e-Eram) in Shiraz. Journal of environmental studies, 46(3), 437-454. doi:10.22059/JES.2021.317732.1008121 [In Persian].  
  42. Fortun, M., Sanatger Kakhaki, M., & Rezaei, M., K. (2014). Evaluation method of environmental vitality in commercial complexes and shopping centers. Haft Hesar environmental studies, 2 (6), 65-76. doi: 20.1001.1.23225602.1392.2.6.7.6 [In Persian].  
  43. Ghafourian, M. (2018). Identification of Flexible Types (Variables) in Designing Iranian Apartment Housing. Journal of Iranian Architecture & Urbanism (JIAU), 9(1), 63-73. doi: 10.30475/isau.2018.68580 [In Persian].  
  44. Golrokh, S. (2019). The Application of Environmental Preferences Criteria in Public Space Assessment, with an Emphasis on the Sense of Place. Soffeh, 29(2), 77-94. doi: 10.29252/soffeh.29.2.77 [In Persian]. 
  45. Hadizadeh, A., & Nourtaghani, A. (2022). Sense of place in the process of changing the configuration and activity of rural housing types. Journal of Asian Architecture and Building Engineering, 21(4), 1431-1444.  https://doi.org/10.1080/13467581.2021.1941998
  46. Haghparast, F., Asefi, M., & Abizadeh, E. (2019). Effect of the Place Identity Components on Place Attachment; Study of the Tabriz Historic Bazaar. Geographical Researches, 34(3), 303-312. doi: 10.29252/geores.34.3.303 [In Persian]. 
  47. Hatami, R., & Pezhman ziaei, N. (2021). Investigating the Relationship between Energy Consumed in Activities and the Spatial Enclosure Component to Improve the Quality of Architectural Design Process. Armanshahr, 14(34), 73-81. doi: 10.22034/AAUD.2020.191357.1918 [In Persian]. 
  48. Heshmati, S., & Charehjoo, F. (2018). The Impact of Environmental Qualities on Perceived Security of Residents, With an Emphasis on CPTED's Firstand Second Generation Components (Case Study: Sanandaj old Texture). Strategic Research on Social Problems in Iran, 7(3), 83-100. doi:10.22108/SSOSS.2019.115637.1377 [In Persian]. 
  49. Himanshu, G., & Shweta R. (2021). Symbiosis Institute of Business Management, Symbiosis International (Deemed University) , Bengaluru, India.  https://doi.org/10.17762/itii.v9i1.194
  50. Hosseinzadeh, Z., Shokouh, S., & Mehrabani Golzar, M. (2022). Identifying the Available Capacities on the Roof Space to Develop Tourism in Iranian Cities. Tourism of Culture, 3(10), 29-34. doi: 10.22034/toc.2022.337519.1080 [In Persian].  
  51. JalilpourAghdam, S., Kochakkhoshnevis, A., Khakzand, M., & masoudinejad, M. (2022). Comparative Analysis of Justice Indicators in Traditional and Contemporary Residential Buildings (Case Study: Pamenar Neighborhood of Tehran). Quarterly Journal of Socio-Cultural Development Studies, 11 (1), 9-42. [In Persian]. 
  52. Kaplan, R., & Kaplan, S. (1989) The experience of nature: A psychological perspective. Place: Published, CUP Archive.
  53. Karbalayi Hosseini Ghiyasvand, A., Ivaziyan, S., & Shekari, S. (2017). Considering the Common Language of Architecture and Poem in 7th - 9th Centuries A.H in Iran (Azari Architecture and Iraqi Poem Style). Journal of Iranian Architecture & Urbanism(JIAU), 8(1), 181-195. doi: 10.30475/isau.2018.62056 [In Persian].  
  54. Karimi, M., & Alborzi, F. (2022). Analyzing the formation process of sociability and vitality of passages in the urban landscape. Comprehansive Studies in Urban Management, 3(10), 1-12. doi: 10.30495/ccd.2022.689604 [In Persian]. 
  55. Kastenholz, E., Marques, C. P., & Carneiro, M. J. (2020). Place attachment through sensory-rich, emotion-generating place experiences in rural tourism. Journal of Destination Marketing & Management, 17, 100455   .https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2020.100455
  56. Keast, R. S., & Breslin, P. A. (2003). An overview of binary taste–taste interactions. Food quality and preference, 14(2), 111-124.  https://doi.org/10.1016/S0950-3293(02)00110-6
  57. Kelsch, P. (2006). Designing small parks: A manual for addressing social and ecological concerns. American Planning Association. Journal of the American Planning Association, 72(4), 518.
  58. Kerishnan, P. B., & Maruthaveeran, S. (2021). Factors contributing to the usage of pocket parks―A review of the evidence. Urban Forestry & Urban Greening, 58, 126985.  https://doi.org/10.1016/j.ufug.2021.126985
  59. Korpilo, S., Nyberg, E., Vierikko, K., Nieminen, H., Arciniegas, G., & Raymond, C. M. (2023). Developing a Multi-sensory Public Participation GIS (MSPPGIS) method for integrating landscape values and soundscapes of urban green infrastructure. Landscape and Urban Planning, 230, 104617.   https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2022.104617
  60. Low, S. M., & Altman, I. (1992). Place attachment: A conceptual inquiry. Springer US, 1-12.   https://doi.org/10.1007/978-1-4684-8753-4_1
  61. Malek Afzali, A., & ghasemsharifi, T. (2019). dentifying the Challenges of Identity of Urban Spaces of Mehr Housing New City (Case Study: Pardis City). Geography and Human Relationships, 2(1), 150-184. doi: 20.1001.1.26453851.1398.2.1.11.9 [In Persian]. 
  62. Miranda, S., Trigo, I., Rodrigues, R., & Duarte, M. (2023). Addiction to social networking sites: Motivations, flow, and sense of belonging at the root of addiction. Technological Forecasting and Social Change, 188, 122280.   https://doi.org/10.1016/j.techfore.2022.122280
  63. Mirzahossein, S., Ahmadi, M., & Zaker Haghighi, K. (2021). Estimating the livability based on the sense of place variables: A case study of Tehran metropolitan, district 1. Geographical Urban Planning Research (GUPR), 9(2), 361-385. doi:10.22059/jurbangeo.2021.312004.138 [In Persian]. 
  64. Mohammad-Moradi, A., Yazdanfar, S., Faizi, M., & Norouzian-Maleki, S. (2022). Measuring sense of place and identifying the effective components in the historical fabric of Tehran (Case study: The historical neighborhood of Imamzadeh Yahya). Journal of Iranian Architecture Studies, 8(15), 173-19. doi: 10.22052/1.15.173 [In Persian]. 
  65. Mohammad, N. M. N., Saruwono, M., Said, S. Y., & Hariri, W. A. H. W. (2013). A sense of place within the landscape in cultural settings. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 105, 506-512.  https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.11.054
  66. Mount, H., & Cavet, J. (1995). Multi‐sensory environments: an exploration of their potential for young people with profound and multiple learning difficulties. British Journal of Special Education, 22(2), 52-55. https://doi.org/10.1111/j.1467-8578.1995.tb01322.x
  67. Natalia, S. L., Saerang, D. P., & Wangke, S. J. (2023). The impact of sensory marketing on consumer’d buying behavior of coffe shops in manado. Jurnal EMBA: Jurnal Riset Ekonomi, Manajemen, Bisnis dan Akuntansi, 11(1), 1231-1240.
  68. Pahlavanpour, R., Soheili, J., & Khakzand, M. (2019). The Study of the Effect of Sensory Perception Components Influenced by Divine Verses on Increasing the Satisfaction of Neighborhood Mosques (Case study: Comparison of Javad Al-Aemah and Haft-Darb Mosques of Qazvin). Naqshejahan-Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning, 9(3), 217-232. [In Persian]. 
  69. Ramkissoon, H., Smith, L. D. G., & Weiler, B. (2013). Testing the dimensionality of place attachment and its relationships with place satisfaction and pro-environmental behaviours: A structural equation modelling approach. Tourism management, 36, 552-566.  https://doi.org/10.1016/j.tourman.2012.09.003
  70. Rashid Kolvir, H., Abbaszadeh Diz, F., Akbari, H., & Shahroudi Kolour, M. (2020). Examining the Sense of Belonging to Places in terms of Physical and Non-physical Indices in Stand-alone Houses and Apartment Complexes (Case Study: Tabriz City). Geography and Urban Space Development, 6(2), 195-215. doi: 10.22067/gusd.v6i2.83145 [In Persian]. 
  71. Relph, E. (2007). Spirit of place and sense of place in virtual realities. Techne. Research in Philosophy & Technology, 10(3).
  72. Samadi, J., Sattarzadeh, D., & Balilan Asl, L. (2020). Qualitative Assessment of the Sensory Dimensions of Space in Historical Bazaars from the Users’ point of view (Case Study: Qazvin Bazaar).  Bagh-e Nazar, 16(81), 15-30. doi:10.22034/BAGH.2019.168924.3972 [In Persian].
  73. Shahcheraghi, A., & Bandarabad, A. (2014). Surrounded by the environment: application of environmental psychology in architecture and urban planning. Tehran: University of Tehran Academic Jihad Organization. [In Persian].
  74. Shahhosseini, H., Kamal, M., & Maulan, S. B. (2014). Determining sound, smell, and touch attributes in small urban parks using NGT. ALAM CIPTA, International Journal of Sustainable Tropical Design Research and Practice, 7(2), 3-16.
  75. Shahhoseini, H., Kamal, M., Maulan, S., & Mousavi Samimi, P. (2023). The relationship between sensory stimuli integration and visual preferences in small urban parks. Iran University of Science & Technology.  http://ijaup.iust.ac.ir/article-1-722-en.html
  76. Shahhoseini, H., Khandani, N., & Kurehpaz, R. (2022). A Systematic Assessment of Architectural Studies in Iranian Scientific and Elsevier (q1) Journals. Bagh-e Nazar, 19(115), 5-20. doi: 10.22034/bagh.2022.323996.5092 [In Persian].
  77. Shamai, S. (1991). Sense of place: An empirical measurement. Geoforum, 22(3), 347-358. https://doi.org/10.1016/0016-7185(91)90017-K
  78. Steele, E. J. (1981). Somatic selection and adaptive evolution: on the inheritance of acquired characters. University of Chicago Press.
  79. Stoffelen, A., Kamminga, O., Groote, P., Meijles, E., Weitkamp, G., & Hoving, A. (2023). Making use of sense of place in amalgamated municipalities. Regional & Federal Studies, 1-23.   https://doi.org/10.1080/13597566.2022.2161526
  80. Swaffield, J. (2017). Freebies, freedom and fundamental change: resistance to neoliberal environmentalism in large “green” corporations. Local Environment, 22(5), 553-567.  https://doi.org/10.1080/13549839.2016.1233952
  81. TaherTolo Del, M., M., J., & sadat, S. A. (2020). The Effect of Mental, Behavioral and Physical Factors of Sense of Place on Residential Satisfaction. Journal of Sustainable Architecture and Urban Design, 8(1), 165-182. doi: 10.22061/jsaud.2020.5756.1556 [In Persian].  
  82. Williams, J. M. G. (2010). Mindfulness and psychological process. Emotion, 10(1). https://doi.org/10.1037/a0018360
  83. Zangeneh, M., Yaghoubi, S., & Asgari, A. (2021). Evaluating the Sense of Place in the Architecture of Tehran Bazaar (Study Area: 15 Khordad St.). Urban Design Discourse a Review of Contemporary Litreatures and Theories, 2 (4), 1-19. [In Persian].
  84. Žlender, V., & Gemin, S. (2020). Testing urban dwellers' sense of place towards leisure and recreational peri-urban green open spaces in two European cities. Cities, 98, 102579.  https://doi.org/10.1016/j.cities.2019.102579