رویکرد برنامه‌ریزی وکالتی در برنامه‌ریزی شهری (موردپژوهی: شهر سبزوار، محلۀ گلستان)

نوع مقاله : پژوهشی - کاربردی

نویسندگان

1 دانشیار گروه شهرسازی، دانشکدۀ هنر دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی

چکیده

امروزه عملکرد شهری نه‌تنها به برخورداری شهر از سرمایۀ فیزیکی وابسته است، بلکه به‌طور فزاینده‌ای به سرمایۀ اجتماعی و انسانی بستگی دارد. شهر پدیده‌ای فراتر از کالبد ظاهری است. ابعاد اجتماعی و فرهنگی هر شهر بعد پنهان در طرح‌های شهری به شمار می‌رود که به دلیل ماهیت غیرکالبدی و دشواری شناخت و درک، همواره در عرصه‌های نظریه‌پردازی و عملی به آن کم‌توجهی ‌شده است. در این مقاله سعی شده است با اشاره به سیر تکوینی نظریه‌های برنامه‌ریزی شهری، رویکرد برنامه‌ریزی وکالتی پل دیویدوف به‌ عنوان یکی از اولین مبانی فکری در زمینۀ طرح مباحث اجتماعی، فرهنگی در زمینۀ برنامه‌ریزی شهری بررسی شود. این تحقیق به روش کتابخانه‌ای، با استفاده از مطالعات میدانی، مصاحبه و پرسش‌نامه و استفاده از تکنیک swot در پی پاسخ به این سؤالات است: برنامه‌ریزی وکالتی در سیر تکوینی نظریه‌های برنامه‌ریزی شهری از چه جایگاهی برخوردار بوده و اصول و الزامات آن کدام است؟ نحوۀ عملکرد آن چگونه است و در وادی عمل با چه مشکلاتی مواجه شده است؟ در ادامه، با بررسی نمونۀ موردی محلۀ گلستان در شهر سبزوار به دنبال پاسخ به این سؤال است که آیا برنامه‌ریزی وکالتی در این محله می‌تواند در بهبود وضعیت و کیفیت زندگی ساکنان آن تأثیرگذار باشد؟ در نهایت نتایج این مقاله تنها راه مصالحه میان حرفه‌مندی (تخصص) و مسئولیت سیاسی را همان مفهوم وکالت دیویدوف معرفی می‌کند و این دیدگاه را یکی از مهم‌ترین نظریه‌های پیشگام در زمینۀ توجه به مسائل اجتماعی و مشارکت معرفی می‌کند. از یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که محلۀ گلستان در صورتی می‌تواند به توسعۀ پایدار دست یابد که اولاً ساکنان را برای انجام انواع طرح‌های مشترک، چه از نظر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و چه از نظر کالبدی و زیست‌محیطی یاری رساند؛ ثانیاً مدیریت شهری فعلی باید دیدگاه‌های سابق خود را رها کرده، با نگاهی سیستمی به شهر، به ‌سوی مدیریت یکپارچۀ شهری و واگذاری اختیارات به مدیریت‌های محلی گام بردارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Advocacy planning approach in urban planning (case study: Golestan Neighborhood of Sabzevar City)

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Rafiyan 1
  • Shiva Ajilian Momtaz 2
  • Mahdi Shiripour 2
1 Prof., Dep. Of Urban planning, Tarbiat Modares University
2 Ph.D. Candidate in geography and urban planning, Institute for humanities and social studies
چکیده [English]

. This paper aims at investigating the Paul Davidoff’s approach to advocacy planning as one of the first intellectual foundations of social and cultural issues proposals in the field of urban planning with reference to the development of urban planning theories.This study library, field studies, interviews and questionnaires, and the answers to these questions: Advocacy planning in the evolution of urban planning theories and principles of how a place has and what the requirements are? How it works, how it operates and what problems are faced in the valley? Case Study Area in Sabzevar, Iran continued to seek answers to the question Whether Advocacy planning in this area can be effective in improving the quality of life of its residents? Finally, the results of this paper only way to reconcile professional advantage (specialization) and political responsibility Davidoff introduces the concept of representation The views and opinions is one of the most important pioneers in the field of attention to social issues and participation present. We conclude that the Golestan district of sustainable development can be achieved if the first residents to do a variety of joint projects, the viewpoint of economics social, and cultural the physical aspects of environmental expediencies lead; Second, the current urban management must abandon their former views, with an eye towards a system of integrated urban management and administration of the local authority to take steps.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "advocacy planning"
  • " partnership"
  • " social issues"
  • advocate"
  • "Golestan Neighborhood"
اجلالی، پرویز؛ رفیعیان، مجتبی؛ عسگری، علی؛ (1391). نظریۀ برنامه‌ریزی: دیدگاه‌های سنتی و جدید، نشر آگه، تهران.
اسدی، ایرج؛ سعیدنیا، احمد؛ (1389). نظریه‌های برنامه‌ریزی و زمینه‌های شکل‌دهندۀ آنها: از اوایل قرن بیستم تا اواسط دهۀ 1970، نامۀ معماری و شهرسازی، دوفصلنامۀ دانشگاه هنر، شمارۀ چهار، بهار و تابستان.
ادارۀ کل راه و شهرسازی خراسان رضوی، طرح جامع شهر سبزوار، (1391).
پوپر، کارل؛ (1369). جامعۀ باز و دشمنان آن، ترجمه علی‌اصغر مهاجری، شرکت سهامی انتشار، تهران.
پیران، پرویز؛ (1374). برنامۀ جامع آگاه‌سازی همگانی: شهروندمداری، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، تهران.
شکویی، حسین؛ (1377). فلسفۀ سیاسی، جغرافیا و برنامه‌ریزی، جغرافیا در ایران، تهران.
Allmendinger, P; (2002). Towards a Post positivist Typology of Planning Theory, Planning Theory
 Birkland, jenis; (1992). Community Participation in urban ProjectAssessment an Ecofeminist Analysis. University Of Wollongony.
Campbell, S.; Fainstein, S.; (1996). Reading in Planning Theory, Oxford, Blackwell.
Campbell, S.; (1997). Reading in Planning Theory, Oxford.
Davidoff, P.; (1965). Advocacy and Pluralism in Planning, In Campbell, S and Fainstein, S (1996)(eds), Readings in Planning Theory, Cambridge, MA: Blackwell.
Davidoff, P.; (1996). Introducing Urban Design, Interventions and Responses, NewYork.
Faludi, A.; (1973). A Reader in Planning Theory, Oxford: Pergamon.
Faludi, A.; (1982). Three Paradigms of Planning Theory, in Healey et al (eds), Planning Theory,Oxford: Pergamon.
Gulling Worth, J. B.; (1997). Planning in USA. London: Routledge.
Healey, P.; McDougall, G.; Thomas, M. J.; (1982). Theoretical Debates in Planning: towards a
Coherent Dialogue, in Healey et al. (eds) Planning Theory, Oxford: Pergamon.
Hall, P.; (1989). Urban and Regional Planning, 2nd ed., Unwinhyman, London.
Hall, P.; (1996). The City of Theory, In Richard, T. LeGates and Fredric. S, (eds), The City Reader, Routledge.
Neuman, M.; (1998). Does Planning Need the Plan, Journal of the American planning Association, Vol. 64, No. 2.
Taylor, N.; (1999). Town Planning Social not Just Physical Planning.