سنجش میزان مشارکت شهروندان در زیباسازی شهری (مطالعۀ موردی: منطقۀ 6 تهران)

نوع مقاله : پژوهشی - کاربردی

نویسندگان

1 استاد و عضو هیئت علمی دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران

2 استادیار و عضو هیئت علمی دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد رشتۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران

چکیده

طرح‌های شهری باید علاوه بر تأکید بر بعد عملکردی، همسو با حس زیبایی‌شناسی و عشق به طبیعت باشند تا رضایت شهروندان را فراهم آورند. از سویی، رضایت هر جامعه به این بستگی دارد که تمام اعضای آن جامعه احساس کنند در آن مشارکت و سهم دارند و از جریان عادی جامعه کنار گذاشته نشده‌اند. مشارکت شهروندان در ادارۀ امور شهر از پیش‌نیازهای اساسی برای موفقیت برنامه‌ها و به ثمر رسیدن تلاش‌های مدیریت شهری است. با توجه به اهمیت دو مقولۀ مشارکت شهروندی و زیباسازی شهری، این پژوهش به بررسی میزان مشارکت شهروندان در زیباسازی شهری اختصاص دارد و رابطۀ مشارکت با عوامل مؤثر بر آن را به منظور بهبود منظر شهری تجزیه و تحلیل می‌کند. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است و جمع‌آوری اطلاعات با استفاده از پرسش‌نامه انجام گرفت. جامعۀ آماری تحت مطالعه در فرایند پرسشگری شامل شهروندان منطقۀ 6 تهران بود و با توجه به جمعیت منطقۀ 6 تهران (225290 نفر)، بر اساس روش کوکران 384 پرسش‌نامه مورد نیاز بود که تهیه و توسط شهروندان تکمیل گردید. داده‌های حاصل از پرسش‌نامه در نرم‌افزار SPSS و با استفاده از آزمون‌های t-test, crosstabs, chi square و Spearman، تجزیه و تحلیل شدند.  نتایج تحقیق نشان داد که مشارکت شهروندی در وضعیت نامطلوب قرار دارد. طبق نتایج، میان متغیرهای سواد، جنس، اشتغال، تأهل، آگاهی و وظایف با میزان مشارکت رابطۀ معنادار وجود دارد، ولی رابطۀ معناداری بین سن و مشارکت دیده نمی‌شود. با توجه به نتایج تحقیق نیاز است توجه اساسی به مسائل زیرساختی مثل ویژگی‌های جمعیتی و مفاهیم نرم مثل فرهنگ‌سازی و آگاهی شهروندی مبذول شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis to measure citizen participation in urban aestheticization (case study: region 6 of Tehran)

نویسندگان [English]

  • Ahmad Pourahmad 1
  • Mohammad Ahmadi 3
1 P.H.D of Geography faculty of university of Tehran
2 P.H.D of Geography faculty of university of Tehran
3 Master student of Geography and urban planning field, university of Tehran
چکیده [English]

Urban projects should propagate sense of beauty and love of nature in addition to functional dimension to satisfy citizens. Satisfaction of society depends on ensuring that all society members feel that they have a role in it and that they are not excluded from the general current of social activities. Participation of citizens in urban management is one of the basic prerequisites for the success and fruition of the efforts of urban management since the ultimate objectives of urban planning will be unachievable without public participation and paying attention to public interests and needs. The quality and quantity of citizen participation depends upon a variety of factors and variables such as social basis, overall activities of municipal managers, and awareness of citizenship. In this context, this paper deals with the study of citizen participation and citizen participation in relation to the factors are to be analyzed in order to improve the urban landscape. The method used in this article is descriptive – analytical method and the information is collected by using questionnaire and collection data were analyzed in SPSS software and by t-test, crosstabs, chi square and Spearman tests. The results showed that citizen participation is undesirable. According to the results, there is a significant relationship between variables of education, gender, occupation, marriage, citizenship awareness and citizenship duties with citizen participation, but there is not a significant relationship between age and participation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • participation of citizenship
  • awareness of citizenship
  • duties of citizenship
  • Urban landscape
  • the Aestheticization Organization

مراجع

باغستانی برزکی، حوریه؛ (1387). بررسی تأثیر آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی بر توسعۀ شهروندی فعال و پاسخ‌گویی و شفافیت شهرداری تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشتۀ مدیریت امور شهری، دانشگاه تهران.
بایزدی و دیگران؛ (1388). تحلیل داده‌های پرسش‌نامه‌ای با کمک نرم‌افزار SPSS (PASW)18، انتشارات عابد، تهران.
بل، سایمون؛ (1382). منظر: الگو، ادراک و فرایند. مترجم بهناز امین‌زاده، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
پورعزت، علی‌اصغر و دیگران؛ (1388). رابطۀ آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی با پاسخ‌گویی و شفافیت سازمان، فصلنامۀ علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال دهم، شمارۀ 38.
تاج، سید حسین؛ (1389). بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ مدیریت امور شهری، دانشگاه تهران.
جهانشاهی، محمد؛ (1390). زیباسازی - خلاقیت در شهرسازی، قابل دسترسی از طریق سایت: http://articlepersian.persianblog.ir/post/84.
حکمت‌نیا، حسن؛ موسوی، میرنجف؛ (1387). تحلیل تاریخی از مشارکت شهروندان در ادارۀ امور شهرهای ایران، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، شمارۀ 8، 136-121
دانش، جابر؛ (1392). زیباسازی شهری، ضرورت توسعۀ همگون شهر، قابل دسترسی از طریق سایت: http://www.memarnet.com/node/409.
دلاور، علی؛ (1392). روش تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی، چاپ سی‌ونهم. ویرایش چهارم، نشر ویرایش، تهران.
----------؛ (1382). مبانی نظری و علمی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، چاپ دوم، انتشارات رشد، تهران.
ربانی، رسول و دیگران؛ (1387). رابطۀ ابعاد مادی و غیرمادی رفاه اجتماعی با مشارکت شهروندان در امور شهری، فصلنامۀ رفاه اجتماعی، سال نهم، شمارۀ 32، 105-91.
رجبی، آزیتا؛ (1390). شیوه‌های مشارکت شهروندی در فرایندهای توسعۀ شهری، فصلنامۀ جغرافیایی آمایش محیط، شمارۀ 18، 116-101.
رستمی، کاظم؛ (1382). نقش مشارکت مردمی در توسعۀ روستایی با تأکید بر مشارکت سنتی و جدید (نمونۀ موردی: بخش فلارد شهرستان لردگان). پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
رضایی، عبدالعلی؛ (1375). مشارکت اجتماعی هدف یا ابزار توسعه، ماهنامۀ اطلاعات سیاسی و اقتصادی، مؤسسه اطلاعات، تهران، شمارۀ 110-109.
رضوی الهاشم، بهزاد؛ موسایی، میثم؛ (1388). تحلیل (swot) مشارکت شهروندی در طراحی الگوهای برنامه‌ریزی مدیریت شهری (مطالعۀ موردی: شهر تهران). فصلنامۀ علوم اجتماعی، شمارۀ 47، 195-161.
زیاری، کرامت‌الله؛ (1391). جزوۀ کلاسی درس تکنیک‌های برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، مقطع کارشناسی ارشد، رشتۀ برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران.
زیاری، کرامت‌الله و دیگران؛ (1388). بررسی مشارکت شهروندی و نقش آن در مدیریت شهری شهرهای کوچک (نمونۀ موردی: شهرهای گله‌دار، ورزنه و هیدج)، مجلۀ جغرافیا و توسعۀ ناحیه‌ای، شمارۀ 13، 233-211.
شریفیان ثانی، مریم؛ (1380). مشارکت شهروندی حکمرانی شهری و مدیریت شهری، نشریۀ مدیریت شهری، شمارۀ 8، 55-42.
الشوکی، سید یحیی؛ (1383). بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماعی «مشارکت اجتماعی شهروندان در ادارۀ امور شهر» ، مطالعۀ موردی: منطقۀ 6 شهرداری تهران، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
صالحی‌فرد، محمد؛ علیزاده، سید دانا؛ (1389). بررسی اثرات مشارکت شهروندی در بهبود خدمات شهری با تأکید بر بازارهای روز (مطالعۀ موردی: شهر مشهد). پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
غفاری، غلامرضا؛ جمشیدزاده، ابراهیم؛ (1390). مشارکت‌های مردمی و امور شهری، انتشارات جامعه و فرهنگ، چاپ اول، تهران.
کامیار، غلامرضا؛ (1389). حقوق شهری و شهرسازی، چاپ چهارم، تهران، انتشارات مجد.
کسالایی، افشین؛ (1379). جایگاه و نقش مدیریت مشارکتی در مدیریت شهری شهرهای جدید (نمونۀ موردی: شهر جدید پردیس)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ جامعه‌شناسی، دانشگاه شیراز.
ماتلاک، جان. ل.؛ (1379). آشنایی با طراحی محیط و منظر، ترجمۀ معاونت آموزش و پژوهش سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهر تهران، جلد دوم، انتشارات سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهر تهران، تهران.
مالکیان، احسان؛ (1390). بررسی رابطۀ بین ویژگی‌های شهروندان و مشارکت آنان در سامانۀ 137 شهرداری منطقۀ 22 تهران، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ مدیریت اجرایی، دانشگاه تهران.
متولی، مسعود؛ (1389). بررسی و سنجش کیفیت زیبایی در منظر شهری بر اساس مفهوم دیده‌های متوالی، نمونۀ موردی مسیر گردشگری دارآباد تهران، آرمانشهر، شمارۀ 5، 139-123.
ملکواین، کتی؛ (1377). جامعۀ مدنی و جغرافیای توسعه، ترجمۀ مرجان بدیعی ازنداهی، مجلۀ مدرس، دانشگاه تربیت مدرس، شمارۀ 8، تهران.
معتضدی، اقبال؛ (1391). جایگاه زیبایی‌شناسی در طراحی شهری، شهرنگار، شمارۀ 40، 10- 8.
موسوی، میرظاهر؛ (1391). درآمدی بر مشارکت اجتماعی، انتشارات جامعه‌شناسان، چاپ اول، تهران.
موسی‌نژاد، محمدجواد؛ (1387). بررسی میزان مشارکت مردم در مدیریت شهری تهران بر اساس الگوی حکمروانی شهری خوب (مطالعۀ موردی: شهرداری منطقۀ 6 شهرداری تهران)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
میرشکار، علی؛ (1389). شنایایی عوامل مؤثر در راستای افزایش مشارکت شهروندان در حفط محیط زیست شهری تهران (مطالعۀ موردی: منطقۀ 21 شهرداری تهران). پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ مدیریت اجرایی، دانشگاه تهران.
نیرومند، لیلا؛ واحدتوان، عارف؛ (1389). رسانه‌ها و روش‌های نوین مشارکت شهروندی، مطالعات رسانه‌ای، شمارۀ 12، 236-219.
هیراسکار، جی کی؛ (1386). درآمدی بر مبانی برنامه‌ریزی شهری، ترجمۀ محمد سلیمانی، و احمدرضا یکانی فرد، چاپ اول، دانشگاه تربیت معلم، تهران.
 
Anne. N. et al; (2013). Public participation in environmental impact assessment: why, who and how, Environmental impact assessment, Review 43, p 104- 111.
Denhardt. J. et al; (2009). Barriers to citizen participation in developing countries. International journal of public administration. Vol 32. No 14. pp. 1268-1288.
Janoski. T.; (1998). Citizenship and civil society, Cambridge University press. Cambridge.
Mahdavinejad. M.; Aminib. M.; (2011). Public participation for sustainable urban planning In Case of Iran, Procedia Engineering 21, 405 – 413.
Petts. G.; (2003). Environmental impact assessment, Editor, Handbook of Environmental impact assessment, Blackwell science 2003, vol. 1, London.
Ranhaar, H. A. C.; (2009). Putting SEA in context: a discourse perspective on how SEA contributes to decision-making. Environ impact assess. Rev 29. pp. 200-209.
 
References
Alshooky, Seyed Yahya; (2004). Factors affecting social participation: citizenship participation in governance, (A case study: District 6 of Tehran municipality) Master’s Thesis, Social Science, University of Tehran.
Anne. N. et al; (2013). Public participation in environmental impact assessment: why, who and how, Environmental impact assessment, Review 43, pp. 104- 111.
Baghestani Barzaki, Hoorieh; (2008). The impact of citizen awareness of civil rights on the development of active citizenship and accountability and transparency of Tehran Municipality, Master’s thesis, Urban Affairs Management, University of Tehran.
Bayazdi, et al; (2009). Questionnaire data analysis using the SPSS software (PASW) 18, Abed publications, Tehran.
Bell, Simon; (2003). Landscape: pattern, perception and process, Translator: Aminzadeh, Behnaz. First Printing, Tehran University Press, Tehran.
Danesh, Jaber; (2013). Urban sestheticization, the need to develop a homogeneous city. Retrieved form: http://www.memarnet.com/node/409.
Delavar, Ali; (2003). Theoretical and scientific principles of research in the humanities and social sciences, Second edition, Roshd Publications, Tehran.
Delavar, Ali; (2013). Research Methods in Psychology and Education, Thirty-ninth printing, Fourth Edition, Virayesh Publications, Tehran.
Denhardt. J. et al; (2009). Barriers to citizen participation in developing countries, International journal of public administration. Vol. 32. No. 14. pp. 1268-1288.
Ghaffari, Gholamreza; Jmshidzadh, Ebrahim; (2011). Community participation and civic affairs, Society and Culture Publications, First Printing, Tehran.
Hekmatnia, Hassan; Mousavi, Mirnajaf; (2008). Historical analysis of citizenship participation in municipal affairs of Iran. Geographical Research Quarterly, Issue 8, pp. 121-136.
Hiraskar, J. K.; (2007). An Introduction to the Principles of Urban Planning, Translators: Soleimani, Mohammad and Yekanifard, Ahmadreza, First Printing, Tarbiat Moallem University, Tehran.
Jahanshahi, Mohammad; (2011). Urban Aestheticization and Creativity, Retrieved form: http://articlepersian.persianblog.ir/post/84.
Janoski. T (1998). Citizenship and civil society, Cambridge University press. Cambridge.
Kamyar, Gholamreza; (2010). Municipal and Planning Law, Fourth edition, Majd publications, Tehran.
Ksalayy, Afshin; (1379). The position and role of participatory management in the management new cities (A case Study: the new city of Pardis) Master’s Thesis, Sociology, University of Shiraz.
Mahdavinejad. M.; Aminib. M.; (2011). Public participation for sustainable urban planning In Case of Iran. Procedia Engineering 21, 405 – 413.
Malekian, Ehsan; (2010). The relationship between the features of citizens and their participation in the 137 system, District 22nd of Tehran Municipality, Master’s Thesis, Executive Management, Tehran University.
Malkin, Katie; (1998). Civil society and development geography, translator: Marjan Badiee, Azandahi. Modarres, Journal, Tarbiat Modarres University, Issue 8, Tehran.
Matlak, John. L.; (2000). Introduction to Landscape Design and Environment, Translator: Vice Chancellor for Research and Training Department of Tehran’s Parks and Green Spaces Organization, Volume II, Publisher: Tehran’s Parks and Green Spaces Organization, Tehran.
Mirshekar, Ali; (2010). Identification of effective factors in promoting citizenship participation in protecting the urban environment of Tehran (A Case Study: District 21 of Tehran Municipality), Master’s Thesis, Executive Management, Tehran University.
Motazedi, Eghbal; (2012). The position of aesthetics in urban design. Shahrnegar, Issue 40, pp. 8-10.
Motevalli, Massood; (2010). Reviewing and assessing the aesthetic quality of urban landscape based on the concept of sequential scenery, (A Case Study: Tehran’s Darabad tourism route), Armanshahr, Issue 5, pp. 123-139.
Mousanejad, Mohammad Javad; (2008). Survey of Public Participation in the Management of Tehran metropolis based on the model of Good Urban Governance (A Case Study: District 6 of Tehran Municipality), Master’s Thesis, Tehran University.
Mousavi, Mirzaher; (2012). Introduction to social participation, Jame’ehshenasan Publications, First Printing, Tehran.
Niroomand, Leyla; Vahedtavan, Aref; (2010). Media and new methods of citizenship participation, Media Studies, Issue 12, pp. 219-236.
Petts. G.; (2003). Environmental impact assessment, Editor, Handbook of Environmental impact assessment, Blackwell science 2003, vol. 1, London.
Pourezzat, Ali Asghar et al; (2009). The relationship between citizen awareness of civil rights and organizational accountability and transparency, Journal of Social Welfare, Year I, Issue 38.
Rabbani, R.asool et al; (2008). The relationship between material and immaterial dimensions of social welfare and citizenship participation in municipal affairs. Social Welfare Quarterly, Year IX, Issue 32. pp. 91-105.
Rajabi, Azita; (2011). Practices of citizenship participation in urban development processes, Journal of Environmental and Spatial Planning, Issue 18, pp. 101-116.
Ranhaar, H. A. C. (2009). Putting SEA in context: a discourse perspective on how SEA contributes to decision-making, Environ impact assess, Rev 29, pp. 200-209.
Razavi al-Hashem, Behzad; Mousaee, Meysam; (2009). Analyzing (swot) patterns of citizen participation in urban management planning (A case study: Tehran). Journal of Social Science, Issue 47, pp. 195-161.
Rezaei, Abdolali; (1996). Social participation: the goal or mans of development, Journal of economic and political information, Issue 109-110, USIA, Tehran.
Rostami, Kazem; (2003). The role of community participation in rural development with an emphasis on traditional and new partnerships (A case study: Falard region, Lordegan city), Master’s Thesis, Geography and Urban Planning, Tarbiat Modarres University, Tehran.
Salehifard, Mohammad; Alizadeh, Seyed Dana; (2010). Effects of improving citizenship participation on municipal services with an emphasis on day markets (A case Study: Mashhad, Iran), Master’s Thesis, Tehran University.
Sharifian Sani, Maryam; (2001). Citizen participation in urban governance and urban management, Journal of Urban Management, Issue 8, pp. 55-42.
Taj, Seyyed Hossein; (1389). Effective factors in citizenship participation, Master’s Thesis, Urban Affairs, Tehran University.
Ziyari, Keramatollah; (2012). Graduate Classroom Booklet on Urban and Regional Planning Techniques, Urban Planning, Tehran University.
Ziyari, Keramatollah et al; (2009). Citizen participation and its role in urban management of small towns (A case study: the cities of Galehdar, Varzaneh and Hidaj), Journal of Geography and Regional Development, Issue 13, pp. 211-233.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار