1دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی
2استادیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی
3کارشناسی‌ارشد، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی
چکیده
دیدگاه توسعۀ محله‌ای پایدار، رویکرد نوینی را تقویت می‌کند که در آن حل مشکلات شهری در بازگشت به مفهوم محله به‌عنوان سلول‌های حیات شهری تصور می‌شود. هدف کلی این پژوهش بررسی پایداری محلات سیزده‌گانۀ منطقۀ 19 شهرداری تهران است. بدین منظور شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست‌محیطی سنجیده شدند. با توجه به مؤلفه‌های تحت بررسی و ماهیت کاربردی تحقیق، روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش به دو شیوۀ کتابخانه‌ای (کتاب، آمارنامه و نقشه) و میدانی (پرسش‌نامه، مشاهده و مصاحبه) گردآوری شده است. با بهره‌گیری از تکنیک TOPSIS و دیگر آزمون‌های آماری، هر یک از محلات از نظر پایداری محله‌ای بر اساس چهار شاخص مذکور ارزیابی شده است. نتایج نشان می‌دهد از بین 13 محله، وضعیت 7 محله بر اساس شاخص‌های پایداری ضعیف است و از بین این هفت محله، محلۀ شهید کاظمی پایداری کمتری دارد. به‌طور کلی، نتایج پژوهش بیانگر آن است که محلۀ خانی‌آباد شمالی از لحاظ پایداری در مرتبۀ بالاتری نسبت به محله‌های دیگر منطقۀ 19 قرار دارد و محلۀ شهید کاظمی پایداری کمتری دارد.
چپ‌من، دیوید؛ (1384). آفرینش محلات و مکان‌ها در محیط انسان‌ساخت، ترجمۀ شهرزاد فریادی و منوچهر طبیبان، انتشارات دانشگاه تهران.
حبیبی، سیدمحسن؛ مسائلی، صدیقه؛ (1378). سرانه کاربری‌های شهری، سازمان ملی زمین و مسکن تهران.
رهنمایی، محمدتقی؛ کشاورز، مهناز؛ (1389). بررسی الگوی حکم‌روایی خوب و نقش دولت در مدیریت و ادارۀ امور شهرها در ایران، فصلنامۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقه‌ای سال اول، شمارۀ اول.
عصومی، سلمان؛ (1390). توسعۀ محله‌ای در راستای پایداری کلان‌شهر تهران، انتشارات جامعه و فرهنگ.
محمدی، محمود؛ (1383)، بازشناسی مفهوم ارتباطات و نقش آن در توسعۀ پایدار محله‌ای، چکیدۀ مقالات همایش توسعۀ محله‌ای چشم‌انداز توسعۀ پایدار شهر تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
مهندسین مشاور باوند؛ (1383). طرح تفصیلی منطقۀ 22 تهران.
موسوی، سیدعلی؛ (1381). گام‌های نوین مدیریت شهری برای توسعۀ .www.Hamshahrionlin.ir
موسوی، سیداحمد؛ (1385). برنامه‌ریزی توسعۀ محله‌ای با تأکید بر سرمایۀ اجتماعی (مورد مطالعه: کوی طلاب شهر مشهد)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکدۀ هنر و معماری.
موسوی، سیدیعقوب؛ بررسی سیاست‌های شهری و توسعۀ اجتماعی، نوع محله‌ای (شهر تهران)؛ تجربه‌ای جامعه‌شناختی، چکیدۀ مقالات همایش توسعۀ محله‌ای، چشم‌انداز توسعۀ پایدار شهر تهران، چاپ اول، تهران، شهرداری تهران، اسفند‌ماه.
نقش پیراوش، مهندسین مشاور؛ (1386). گزارش طرح تفصیلی منطقۀ 19 شهرداری تهران، نهاد مشترک مسئول تهیۀ طرحهای جامع و تفصیلی شهر تهران، وزارت مسکن و شهرسازی شهرداری تهران، تهران.
نقش پیراوش، مهندسین مشاور؛ (1389). طرح تفصیلی یکپارچۀ شهر تهران (اسناد طرح تفصیلی1:2000 منطقۀ 19)، ادارۀ کل معاونت و شهرسازی و طرحهای شهری شهرداری تهران.
ورجاوند، پرویز؛ (1370). شهرسازی و شهرنشینی در ایران- در کتاب شهرهای ایران- به کوشش محمد یوسف کیانی، جلد چهارم، جهاد دانشگاهی تهران.
Barton, Hugh; (2003). Shaping Neighbourhoods: A guide for healh,sustainability and vitaly, Spon press,London and New York Capital Matters. The Journal of Community Informatics. Vol Debate. Vol 9(3): 497-53.
Hamedinger, A.; (2004). The changing organization of spatial planning in Vienna.Vienna University of Technology.
UNDP (2000). Characteristics of Good governance. The Urban Governance initiative TUGi.
ابتدای صفحه