سنجش پایداری مسکن در سیاست‌های مسکن اجتماعی ایران (مطالعۀ موردی: مسکن استیجاری هزار دستگاه شهر خرم‌آباد)

نوع مقاله : پژوهشی - بنیادی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه سیستان و بلوچستان

3 دانشیار گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

هدف این تحقیق، ارزیابی سیاست ساخت مسکن اجاره‌ به شرط تملیک (نمونه: هزار دستگاه شهر خرم‌آباد) با توجه به شاخص‌های پایداری مسکن است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است و برای جمع‌آوری داده‌ها از دو روش پیمایشی و کتابخانه‌ای استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS و متعاقباً از مدل‌هایی همچون آزمون T، رگرسیون خطی و چندگانه و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که میزان پایداری (66/2) و میزان کارایی مسکن در نمونۀ تحت مطالعه، کمتر از میانگین بوده‌ است. در میان شاخص‌های سطح چهارم، شاخص تعلق به مکان دارای کمترین میانگین بوده است. نتایج آزمون T بیانگر آن است که بیشترین میزان میانگین متعلق به دو شاخص دسترسی (00/3) و ابعاد کمی (2/3) بوده است. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان می‌دهد که شاخص روابط اجتماعی (67/0) در سطح چهارم مدل، شاخص ابعاد فرهنگی (47/0) و شاخص ابعاد کمی (31/0) در سطح دوم مدل و شاخص ابعاد اجتماعی- فرهنگی در سطح دوم مدل بیشترین نقش را در کارایی مسکن داشته‌اند. همین‌طور نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان می‌دهد که احساس تعلق به مکان با ضریب همبستگی 57/0 و ابعاد اجتماعی با ضریب 50/0 بیشترین همبستگی را با کارایی مسکن داشته‌اند. ضمناً میزان همبستگی دو شاخص پایداری و کارایی مسکن 534/0 محاسبه شده که بیانگر همبستگی قوی میان این دو متغیر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment of Housing Sustainability in Social Housing Policies, Case study: Hezar Dastgah Rental Housing of Khorramabad City

نویسندگان [English]

  • Mandana Masoudi Rad 1
  • Issa Ebrahimzadeh 2
  • Mojtaba Rafieian 3
1 PhD Student in Geography and Urban Planning, Sistan and Balouchestan University, Iran
2 Professor of Geography and Urban Planning, Sistan and Balouchestan University, Iran
3 Associate Professor of Urban Planning, Tarbiat Modarres University, Iran
چکیده [English]

Introduction
Population statistics indicate many problems for future of urban areas of Iran. The middle of population age pyramid of Iran is wide. This indicates that planners and policy-makers are faced with many problems including unemployment, social issues and housing. Housing is of great importance, because it is one of the basic needs of humans. Today, in the world literature, housing does not only refer to a roof over one’s head, but it implies a physical location, residential environment, required services for a family welfare, employment plans, education facilities, and etc.
Along this, one of the main problems of housing sector in Iran is the vast majority of young people with the age of marriage. Since an annual increase of marriage may indicate an increasing need in housing. Therefore, young couples are always one of the target groups in housing policies for low-income classes. Construction of rental or lease-purchase housing is an example of such policies. Some objectives of this policy are housing for those with low and moderate income, to reduction of the construction cost in residential units, use of the facilities, small apartments modeling, taking advantage of modern methods of industrial production, and housing mass production.
Today, after two decades of development and implementation of this policy, assessment of the sustainability indicators of rental housing must be considered as a necessity. Therefore, understanding the strengths and weaknesses of a rental housing can improve the inhabitants’ current status. Thus, this study aims to assess the rental housing policy of Hezar Dastgah in Khorramabad according to sustainability housing indices.
Methodology
This research is a descriptive- analytical study; and the data were collected by survey and library method. With respect to the objective, the research population includes all Hezar Dastgah rental housing households in Khorramabad City. In this neighborhood, 848 units of rental housing have been constructed in the Third Development Plan after the Revolution, so the population included 848 households. Thus, a sample selection method was used for small communities. The sample size was estimated up to 88 subjects who were increased to 120 subjects to achieve better results.
Due to the relative homogeneity of statistical population, simple random sampling method was used. Data were analyzed by SPSS; and the multiple and linear regression models, T-test, and Pearson correlation coefficient were used.
Results and Discussion
The results showed that in the fourth level, sub-indices of a sense of belonging to a place (2.1) and social relations were of the least value among others; and quantitative dimensions and accessibility indices were equal to the average. The sustainability housing index (a combination of four dimensions), was lower than the average in the first level of the model. In addition, the results of the regression analysis showed that housing sustainability and its sub-criteria greatly affected the rental housing performance indicators. In the fourth level, social relations indicator (0.67) had the most important effect on the efficiency of housing. Meanwhile, among two sub-dimensions of the social and cultural aspects, cultural aspects (0.47) had played more important role in increasing the efficiency of housing. Among the two indices of qualitative and quantitative, qualitative aspects (0.31) had the highest impact on the performance. According to Pearson correlation coefficient, the correlations between the two variables of performance and sense of belonging to a place and social dimensions and efficiency were 0.57 and 0.50, respectively. In general, rental housing has failed to provide sustainable housing to the residents. Similarly, the efficiency of these residential units was low.
Based on the results of statistical models, among all levels of the model, only accessibility and quantitative indicators were rated at a moderate level. All other indicators were reported at a very low level. Multiple linear regression analysis also indicated that, housing sustainability had an important impact on an increase in the efficiency of housing. Thus, such factors as sense of belonging to a place and socio-cultural and ecological dimensions had the highest role in the housing efficiency.
Conclusion
The results of this study confirm the results of previous studies and the theories of housing sustainability. The performance of this type of housing (rental housing) has been reported at a low level, due to forgetfulness of the multiple dimensions of housing (because of low sustainability index of housing). Thus, assessment of Hezar Dastgah rental housing in Khorramabad city confirms the modern concepts of housing sustainability. Furthermore, among the sustainable housing indices, social and cultural dimensions have had the most important role in the increase in the efficiency of housing, and as mentioned above, these indices were of greater priority for the residents. In this line, the obtained results prove the role of housing sustainability in housing performance and acceptance. The results show that the quantitative attitudes to housing were dominant in this policy, and finally suggest that this policy failed to meet the actual needs of the target groups.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Khorramabad
  • rental or lease-purchase housing
  • social housing
  • Sustainability
اطهاری، کمال؛ (1384). فقر مسکن در ایران: سیاست اجتماعی، رفاه اجتماعی، پاییز 1384، شمارۀ 18، تهران.
پور دیهیمی، شهرام؛ (1390). فرهنگ و مسکن، مسکن و محیط روستا، شمارۀ 134، تابستان 1390.
پور محمدی، محمدرضا؛ (1379) برنامه‌ریزی مسکن، چاپ اول، انتشارات سمت، تهران.
پورمحمدی، محمدرضا؛ اسدی، احمد؛ (1392). ارزیابی پروژه‌های مسکن مهر شهر زنجان، نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال چهاردهم، شمارۀ 33، تابستان 1393.
پیمان، سید حسین؛ (1386). ویژگی مسکن خانوارهای شهری در طبقه‌های درآمدی، فصلنامۀ اقتصاد مسکن شمارۀ 41، وزارت راه و شهرسازی.
خدایی، زهرا؛ میره، محمد؛ (1390). مروری بر تجارب جهانی در زمینۀ تأمین مسکن گروه‌های کم‌درآمد شهری، اولین کنفرانس اقتصاد شهری ایران، آذرماه 1390، دانشگاه فردوسی مشهد.
داوود پور زهره، ابراهیم زاده، محمد باقر؛ (1390). جایگاه جهانی مسکن اجتماعی، فصلنامۀ علمی آموزشی پژوهشی فهم و توان، دانشگاه جامع علمی- کاربردی، پاییز.
سپانلو، ابوالفتح، هیئت، لطیفه؛ (1380). مسکن استیجاری، طرح و ساخت 174 واحد مسکن استیجاری در امامیۀ مشهد، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، تهران.
ستارزاده، داوود؛ (1388). بررسی شاخص‌های جمعیتی مسکن ایران در سال 1385، فصلنامۀ جمعیت شمارۀ 67/68.
عبدی، محمدعلی؛ خسروی، محمد جواد؛ (1387). ارزیابی میزان تحقق‌پذیری اهداف سیاست مسکن استیجاری در ایران (نمونۀ مورد مطالعه: استان تهران)، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.
عزیزی، محمد مهدی؛ (1384). تحلیلی بر جایگاه و دگرگونی شاخص‌های مسکن شهری در ایران، نشریۀ هنرهای زیبا، شمارۀ 23، پاییز 1384.
قرخلو، مهدی؛ مهدی، علی؛ مهدیان، معصومه؛ (1391). بررسی شاخص‌های اجتماعی- اقتصادی و تأثیر آن بر کیفیت مساکن محلات حاشیه‌نشین (مطالعۀ موردی: محلۀ حاشیه‌نشین شیخ‌آباد شهر قم)، چشم‌انداز جغرافیایی (مطالعات انسانی)، سال هفتم، شمارۀ 18، بهار 1391.
گلبابایی، غفور؛ (1380). مسکن استیجاری مشکلات پس از سکونت، بررسی موردی: مجتمع مسکونی استیجاری سروناز کرج، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، وزارت راه و شهرسازی، تهران.
مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران؛ (1377). قانون احداث و عرضۀ واحدهای استیجاری.
مرادی، پیام؛ (1389). بررسی عوامل مؤثر بر تحقق پذیری طرح‌های نوسازی شهری، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر مجتبی رفیعیان، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
مطوف، شریف؛ زاهدی، محسن؛ (1383). طرح ارزیابی مسکن استیجاری، جلد 2: پایه‌های نظری و تجربی ایران، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
مهندسین مشاوره بعد تکنیک، (1391). طرح جامع شهر خرم‌آباد.
-Baiden P., Arkug., Luginaah, Asiedu. (2011) An assessment of residents’ housing satisfaction and coping in Accra, Ghana, Journal of Public Health (19) 29-37pp.
Bogdon AS, Can A. Indicators of local housing affordability: comparative and spatial approaches. Real Estate Economics 1997;25(1).
- Bonnefoy. X(2007), Inadequate housing and health: an overview, Int. J. Environment and Pollution, Vol. 30, Nos. 3/4, 44-56pp.
 
ENOSH. N, LESLAU, A., SHACHAM, J. (1984) Residential quality assessment: a conceptual modal and empirical test, Social Indicators Research (14) 453-76pp.
-Golubchikov. O, Badyina. A, (2012) Sustainable Housing for sustainable cities. A policy framework for developing countries, UN HABITAT Nairobi.
- Huang. Z, Du. X, (2015), Assessment and determinants of residential satisfaction with public housing in Hangzhou, China, Habitat International 47 (2015) 218e230.
 
-Kahraman. Z E H(2013), Dimensions of housing Satisfaction: A case study based on erception of rural migrant living in DİKMEN, METUJFA 2013/1(30:1)1-27.
 
-Mulliner.M, Smalbone. K,Malliene. V, (2013), An assessment of sustainable housing affordability using a multiple criteria decision making, OMEGA41, 54-61pp.
-National Urban Housing & Habitat Policy 2007. Available at http://mhupa.gov.in /policies /duepa/ Housing Policy.
 
-Rapoport. AA(1969).House Form and Culture, Englewood Cliffs, CA: Prentice Hall.
-Seelig T, Phibbs P. Beyond the normative: low income private renters perspectives of’ housing affordability and need for housing assistance. Urban Policy and Research 2006;24(1).
-Singh, V,SH. Pandey, D N. (2012), Sustainable Housing: Balancing Environment with Urban Growth in India, Climate Change and CDM Cell Rajasthan State Pollution Control Board, 4-16pp.
-Stone m. (2006), what is housing affordability: the case for residual income approach, housing policy debate, vol 17, issue 31, 2006.
-Zanganeh, M. varesi, H R. Zangi Abadi, A. (2013), Assessing and Analyzing Criteria for Housing Sustainable Development in the Metropolitan Mashhad, J. Basic. Appl. Sci. Res., 3(6)419-426.