راهبردپژوهی مدیریت شهری در راستای توسعۀ پایدار در بافت‌‌های تاریخی (مطالعۀ موردی: بافت تاریخی شهر یزد)

نوع مقاله : پژوهشی - کاربردی

نویسندگان

1 استاد و عضو هیئت علمی گروه جغرافیا، دانشکدۀ علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

2 استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه کردستان، کردستان

3 دانشجوی دورۀ دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکدۀ علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، پژوهشگر باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان، تهران

4 دانشجوی دورۀ دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

چکیده

از اوایل دهة ٩٠ میلادی، به‌کارگیری شاخص‌های مربوط به اندازه‌گیری و ارزیابی عملکرد در برنامه‌ها و پروژه‌های آژانس‌های دولتی مجدداً رونق یافته و مدیریت شهری نیز از این موج بی‌نصیب نمانده است. از آنجا که مدیریت شهری با شکل‌دهی به فضای زیستی در همۀ زمینه‌ها، در پی افزایش رفاه شهروندان و دستیابی به توسعۀ پایدار محل‌های شهری است، ارزیابی عملکرد در حقیقت یکی از ابزار‌های اصلی و اساسی مدیریت برای تحقق اهداف، استراتژی‌ها و برنامه‌ها و یکی از راه‌‌های ارزیابی عملکرد میزان رضایت مردم است. در همین راستا، پژوهش حاضر با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسش‌نامه و در ارتباط با ابعاد پایداری محله‌ای و عملکرد مدیریت شهری در پایداری محله‌ای، به دنبال سنجش وضعیت عملکرد مدیریت شهری و تعیین استراتژی بهینه در بافت تاریخی شهر یزد است. نتایج میزان رضایتمندی شهروندان از عملکرد مدیریت شهری، در ابعاد چهارگانۀ اجتماعی- فرهنگی، زیست- محیطی، اقتصادی و کالبدی- فیزیکی بیانگر این است که در همۀ محلات بافت تاریخی شهر یزد، عملکرد مدیریت شهری از منظر شهروندان قابل قبول نیست و لازم است، مدیریت شهری با در دستور کار قرار دادن استراتژی ارتقا در همۀ محلات، بر تأمین هر چه بهتر شاخص‌‌های عملکردی و به‌طور ویژه، شاخص‌‌های مرتبط با پایداری محله‌ای همت گمارد و با تمرکز بر برنامه‌ها، منابع و فعالیت‌ها، به تأمین هر چه مطلوب‌تر خدمات مورد نیاز شهروندان اقدام کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Strategy Study of Urban Management for Sustainable Development in the Historical Texture (Case Study: Historic Texture of Yazd City)

نویسندگان [English]

  • Mohamad Taghi Razavian 1
  • Hamed Ghadermarzi 2
  • Mehdi Alian 3
  • Ramin Cheraghi 4
1 Professor of Urban Geography, Earth Science, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor of Geography and Rural Planning, Kordestan University, Sanandaj, Iran
3 Researcher of Young Researchers and Elite Club, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran and Ph.D. Student of Geography and Urban Planning, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
4 PhD Student in Geography and Urban Planning, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Introduction
Since the early 1990s the use of indicators to measure and evaluate the performance of programs and projects of government agencies have increased and urban management is not deprived of this wave. Since urban management attempts to raise the citizen’s welfare and achieve sustainable development in neighborhoods, in fact, assess performance is one of the basic principles of management tools for achieving the goals, strategies and programs. It is also one way to evaluate performance and satisfaction of people. Creation of a sense of satisfaction and participation of citizens in the city administration requires a regular and comprehensive planning. The planning should enable urban management to present a desired image and create effective interactive and more hopeful citizens. The first step in this regards is to design an appropriate mechanism to identify and understand people's attitudes for the performance of urban management. Measurement of citizen satisfaction from municipal services can evaluate the performance of urban management from citizen’s viewpoint. It can be considered as one of the best mechanisms to achieve this. Accordingly, this study is seeking to answer the following questions:
1. How is satisfaction rate of urban management performance in the neighborhoods of historic texture of Yazd city?
2. What is the optimal strategy for management of historic texture of Yazd city?
 
Methodology
This study was conducted through a survey method and the required Information was also collected by the library and through a survey method. The statistical population is citizens living in the historic city of Yazd. As it was not possible to refer to all of them, we selected a group as sample. At the beginning, with the use of Cochran formula, 380 samples were selected and the share of each neighborhood was estimated according to their population. Then, Cronbach alpha was calculated. Since calculated alpha coefficient was 0.725, the validity and reliability of the questionnaire is approved. Research operating model from the Michael Walker's model, satisfaction / importance matrix, is implemented.
In this present research, questionnaire was designed according to urban management tasks for the neighborhoods sustainability and the distribution and survey of citizens. In this questionnaire satisfaction and the importance of services provided by the urban management were determined from the perspective of citizens. Finally, based on the importance of each of the indicators and the degree of satisfaction of services provided and inspired by the model proposed by the Institute of advisers Berkshire, the optimal strategy has been set for each of the indicators.
 
Results and Discussion
The results of the citizens' satisfaction level in performance of urban management studied in four dimensions of socio-cultural, environmental, economic and physical. This has indicated that in all neighborhoods of the historic texture of Yazd city, the urban management from citizen’s viewpoint is not acceptable. It is essential that urban management with promoting Strategy try to improve sustainability and concentration of the programs, resources and activities to provide better services for citizens.
The results of the study show that the facts are as follows:

Comparison of the performance of urban management in the socio-cultural dimension in the current situation indicates that the situation in satisfaction of all neighborhoods is lower than average.
In terms of the environmental statements, except Fahadan and Godale-Mosalla neighborhoods, other neighborhoods have a statistically average satisfaction with the performance of urban management that is lower than average.
In terms of economic dimension, all neighborhoods are lower than average. This indicates that respondents negatively assessed the performance of urban management in this item and not satisfied with the performance of managers. 
According to the physical dimension, only in the Fahadan neighborhood the situation is suitable and in other neighborhoods of historical texture urban management performance is weak and lower than average. In Gazargah neighborhood, with 2.258- difference from average, we see most dissatisfaction with the performance of urban management.

 
Conclusion
Poor performance of urban management has created dissatisfaction and instability in the historical texture. We can see its appearance in reluctance for residence in this area, with poor people. Although in our country due to lack of integrated urban management, we cannot say that urban management is solely responsible for sustainable development; but look at the services provided by urban management, can be seen as an important criterion. Therefore, urban management should make attempt to provide better performance indicators, especially indicators of neighborhood sustainability and concentration on the programs, resources and activities. Promotion of strategy in all neighborhoods can provide better services for citizens.
In fact, the offers are moved from the current capacity towards ideal capacity to achieve goals and objectives. In this study, the results and assumptions in planning and executive management (strategic) are offered as below:

Trying to persuade local residents and increase the sense of belonging to stay in the neighborhood in order to combat the negative growth of the population;
Trying for collection and disposing of waste in order to increase citizens' health and improve the quality and visual appeal;
Protection of historical buildings in order to increase the identity and legibility of the neighborhood;
Trying to increase the ecological desirability and environmental sustainability through green spaces and increase in the per capita of green space in neighborhoods;
Walking-base in the Mesjed-Jame streets for the maintenance of mosque as well as the security of residents and tourists; 
EEestablishment of councils at local level as a link between the management / council and citizens; 
Promotion of citizenship culture and in particular the historical context through education.

کلیدواژه‌ها [English]

  • historic texture of YAZD City
  • neighborhood sustainability
  • optimal strategy
  • satisfaction / importance matrix
  • strategy study
  • Urban Management
پاکزاد، جهانشاه؛ (1369). واحد محله، فصلنامۀ صفه، شمارۀ 1، صص 94-7.
تقوایی، مسعود؛ صفرآبادی، اعظم؛ (1390). نقش مدیریت شهری در دستیابی به توسعۀ پایدار گردشگری شهری، مطالعۀ موردی: شهر کرمانشاه، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال اول، شمارۀ 4، صص 52-35.
توکلی‌نیا، جمیله؛ استادی‌سیسی، منصور؛ (1388). تحلیل پایداری محله‌های کلان‌شهر تهران با تأکید بر عملکرد شورایاری‌ها، نمونۀ موردی: محله‌های اوین، درکه و ولنجک، فصلنامۀ پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شمارۀ 70، صص 43-29.
حکمت‌نیا، حسن؛ زنگی‌آبادی، علی؛ (1383). بررسی و تحلیل سطوح پایداری در محلات شهر یزد و ارائۀ راهکارهایی در بهبود روند آن، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، شمارۀ 72، صص 51-37.
رضویان، محمدتقی؛ (1381). مدیریت عمران شهری، تهران، انتشارات پیوند نو.
رفیعیان، مجتبی؛ تقوایی، علی‌اکبر؛ (1383). توسعۀ پایدار محله‌ای و ادارۀ امور شهری؛ با تأکید ویژه بر ایران، چکیدۀ مقالات همایش توسعۀ محله‌ای، تهران، شهرداری تهران.
صرافی، مظفر؛ عبدالهی، مجید؛ (1387). تحلیل مفهوم شهروندی و ارزیابی جایگاه آن در قوانین، مقررات و مدیریت شهری، پژوهش‌‌های جغرافیایی، شمارۀ 63، صص 134-115.
ضرابی، اصغر؛ جمالی‌نژاد، مهدی؛ (1389). بررسی نقش مدیریت هماهنگ شهری در تحقق‌بخشی میزان امنیت اجتماعی، مورد پژوهی: استان اصفهان، دوفصلنامۀ مدیریت شهری، شمارۀ 26، صص 240-225.
طالقانی، محمد؛ رضایی، پرویز؛ (1386). عملکرد مدیریت شهری در سیستم یکپارچة مدیریت جامعه (مفاهیم و کاربردها)، فصلنامۀ چشم‌انداز جغرافیایی، سال دوم، شمارۀ 4، صص 71-63.
طاهرخانی، حبیب‌الله؛ متوسلی، محمد مهدی؛ (1385). مدیریت بافت تاریخی شهر‌های ایران، چالش‌ها و راهبردها، فصلنامۀ مدیریت شهری، شمارۀ 18، صص 107-96.
عبداللهی، مجید؛ صرافی، مظفر؛ توکلی‌نیا، جمیله؛ (1388). بررسی نظری مفهوم محله و بازتعریف آن، با تأکید بر شرایط محله‌های شهری ایران، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دورۀ 42، شمارۀ 72، صص 102-83.
علیان، مهدی؛ (1393). ارزیابی و تحلیل وضعیت پایداری محله‌ای با تأکید بر مدیریت شهری در بافت تاریخی شهر یزد، پایان‌نامۀ دورۀ کارشناسی ارشد، استاد راهنما: محمد حسین سرایی، دانشگاه یزد.
کاظمیان، غلامرضا؛ سعیدی رضوانی، نوید؛ (1382). امکان‌سنجی واگذاری وظایف جدید به شهرداری‌ها، جلد اول، تهران، انتشارات سازمان شهرداری‌ها.
کاظمیان، غلامرضا؛ مشکینی، ابوالفضل؛ بیگلری، شادی؛ (1390). ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در پایداری محله‌ای ناحیۀ دو شهرداری منطقه 4 تهران (محله‌‌های مجیدیه، شمس‌آباد و کالاد)، نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دورۀ 11، شمارۀ 21، صص 28-7.
کریمی، مهرداد؛ نگین‌تاجی، صمد؛ (1391). شهر پایدار، سیاست‌هایی برای دستیابی به پایداری محله‌ای، نشریۀ منظر، شمارۀ 18، صص 79-74.
کلانتری، حسین؛ حاتمی‌نژاد، حسین؛ (1385). برنامه‌ریزی مرمت بافت تاریخی شهر یزد، تهران، انتشارات فراگستر.
لطیفی، غلامرضا؛ سویزی، امیر؛ (1392). ارزیابی عملکرد مدیریت شهری بر پایۀ سنجش میزان رضایت شهروندان (نمونۀ موردی: منطقۀ 10 شهر اصفهان)، اولین همایش ملی جغرافیا، شهرسازی و توسعۀ پایدار، تهران.
معصومی، سلمان؛ (1390). توسعۀ محله‌ای در راستای پایداری کلان‌شهر تهران، تهران، انتشارات جامعه و فرهنگ.
نجفی کانی، علی‌اکبر؛ میرکتولی، جعفر؛ باباییان، طاهره؛ (1393). بررسی میزان رضایت حاشیه‌نشینان از عملکرد مدیریت شهری و نقش آنان در توسعۀ فضایی و کالبدی حاشیۀ شهر بابل، جغرافیا و آمایش شهری – منطقه‌ای، شمارۀ 12، صص 32-13.
 
Akgul, D. (2012): Measuring the satisfaction of citizens for the services given by the municipality: the case of Kirsehir Municipality, Procedia - Social and Behavioral Sciences, vol. 62: 555 – 560.
Barton, H., et al, (2003): Shaping Neighbourhoods: A guide for health, sustainability and vitality, London and New York: spon press.
Berg, P. G. & Gunnel N., (1997): Sustainable neighbourhoods- a qualitative model for resource management in communities, Landscape and Urban Planning, No. 39: 1 I7- 135.
Chavis, D. M., & Florin, P. (1990): Community Development, Community Participation. San Jose, CA: Prevention Office, Bureau of Drug Abuse Services
Childers, Daniel L., Steward T.A. Pickett, J. Morgan Grove, Laura Ogden, Alison Whitmer, (2014): Advancing urban sustainability theory and action: Challenges and opportunities, Landscape and Urban Planning, Vol. 125: 320–328
Dehoog, R. H., Lowery D. and Lyons W. E., (2010): Citizen Satisfaction with Local Governance: A Test of Individual, Jurisdictional, and City-Specific Explanations, Journal of Politics, Vol. 52, No. 3: 807-837.
Ercan, M. A., (2011): Challenges and conflicts in achieving sustainable communities in historic neighbourhoods of Istanbul, Habitat International,Vol. 35: 295-306.
Goharipour, H., Karimi, M. and Barakpour, N., (2011): Evaluation of urban management performance based on citizen satisfaction with municipal services in city of Tehran, International Conference on Social Science and Humanity, Singapore, vol.5, IACSIT Press.
Insch, A. (2010): Managing residents’ satisfaction with city life: Application of importance–satisfaction analysis. Journal of Town & City Management, Vol. 1, No. 2: 164–174.
Insch, A., & Florek, M. (2008). A great place to live, work and play: Conceptualising place satisfaction in the case of a city’s residents. Journal of Place Management and Development, Vol. 1, No. 2: 138–149.
Jenkins, P., (2000): Urban management, Urban Poverty and Urban Governance: Planning and Land Management in Maputo, Environment and Urbanization, No. 12: 137-152.
Wong, S.W., B.S. Tang & B.V. Horen, (2006): Strategic Urban Management in China: A Case Study of Guangzhou Development District, Habitat International, No. 30: 645- 667.
Zenker, S., Petersen, S. and Aholt, A., (2013): The Citizen Satisfaction Index (CSI): Evidence for a four basic factor model in a German sample, Cities, Vol. 31: 156–164
Zheng, H. W., Geoffrey Q. Sh., Hao W., (2014): A review of recent studies on sustainable urban renewal, Habitat International, Vol 41: 272-279.