شناسایی کانون‌های محرک توسعۀ خلاق در بافت تاریخی با رویکرد گردشگری (مطالعۀ موردی: منطقۀ 12 شهر تهران)

نوع مقاله : پژوهشی - بنیادی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس

2 دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه خوارزمی

3 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه خوارزمی

چکیده

نظریة شهر خلاق پارادایم برنامه‌ریزی در زمانه‌ای است که جهانی‌شدن وجوه مختلف زندگی بشری از مهم‌ترین مشخصه‌های آن به‌شمار می‌رود و در آن اهمیت روزافزون خلاقیت و فرهنگ در اقتصاد و البته ضرورت نیاز به مکان و فضاهای خاص و نشان‌مند وجود دارد. بدون شک بافت‌های تاریخی منابع سرشار میراث و محلی مناسب برای به‌کارگیری رویکرد شهر خلاق هستند. نظریة شهر خلاق و پیدایش سیاست‌گذاری‌های مداخله‌گر در بافت‌های تاریخی، به‌دلیل توجه متناسب به ابعاد اقتصادی-اجتماعی و ظرفیت‌های محلی در میان سیاست‌گذاران و متخصصان شهری با استقبال گسترده‌ای مواجه شده است. در چنین فضایی آنچه توانست به‌عنوان بازیگر جدید عرصة اقتصاد و مدیریت شهری نقش بازی کند، سیاست‌های فرهنگی بود که در آن‌، قلمروهای عمومی و کانون محرک توسعه هدف‌گذاری اصلی برای تحولات آینده شهرها قلمداد می‌شد؛ بدین منظور در این مقاله سعی شده است با تأکید بر فعالیت‌های گردشگری و با بررسی نظریات نوین توسعة خلاق، پهنه‌های محرک توسعة بافت تاریخی منطقه بررسی و شناسایی شود. الگوی تحقیق مورد نظر توصیفی، تحلیلی و اکتشافی است. در روش انجام تحقیق نیز از مدل سنجش قابلیت اراضی و تصمیم‌گیری چندمعیاره، همچنین تلفیق آن‌ها با فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی AHP و منطق ارزش‌گذاری لایه‌ها در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که به محدودة میدان فردوسی، میدان بهارستان و پارک شهر به‌عنوان محدوده‌های محرک توسعه توجه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification of the Zones for Creative Development in Historical Context by a Tourism Approach (Case Study: Region 12 of Tehran)

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Meshkini 1
  • Narges Ahmadifard 2
  • Ali Movahed 3
1 Assistant Professor, Faculty Of Geography, University of Tarbiat Modarres, Tehran, Iran
2 PhD in Geography and Urban Planning, Kharazmi University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Faculty of Geography and Urban Planning , University of Kharazmi, Tehran, Iran
چکیده [English]

Introduction
Movement towards creative development is accelerated because of the loss of environmental quality and the exhaustion of historical textures in the cities. In one hand, the theory of creative city due to relative failure of other theories  and, on the other hand, due to its emphasis on cultural and historical values using the tourism development model can be effective to transform the historical part of Tehran towards the native development of the region. Therefore, the present research is trying to focus on the implementation of creative development theory in the 12 regions of Tehran. To this way, an effective step is taken in advantage of the tourism development to reduce the decline and exhaustion of the region from using tourism attractions and industries. In terms of creative development, we make a selection of intervention centers, identification factors, criteria and context of creative development of historical texture. This is considered with the tourism approach in the case study. In the end, the development of the entire region can be achieved by ultimate creative zones.
Methodology
The present research generally uses statistical descriptive techniques, statistical data processing and data analysis. In this research,  we have used some models including landuse measure and multi-criteria decision-making in integration with the process of AHP analysis and logic of layer estimation in the GIS environment.We have also usedExpert Choice as effective software to know the value of indexes.
Results and discussion
The factors, criteria and related indicators in the process of identifying the areas of creative development were investigated and calculated with tourism approach. After calculating and weighting of each index, the coefficient of importance of the indexes and the overlap of the layers are calculated with multi-dimensional analysis. This can prepare the layers for overlapping in the category of factors. Thus, the final layers are obtained from the analysis, which show the creative zones in region 12 of Tehran. These layers are including economic (0.416), social (0.117), quality (0.036), accessibility (0.268), land use characteristics (0.081), ownership and adequacy (0.081). As it can be found from the values, the economic criterion is at the first level and access criteria in the second rank. These are relatively more important than other factors in determining the areas for development of the creative zones in region 12. These zones are Ferdowsi Square, Baharestan Square, and Parkshahr Area.
Conclusion
This research has attempted to examine the interaction between creative development and tourism through providing strategies and effective policies by correct selection of intervention centers in the region to provide a good basis for initiating interventions in the historical context of the region. To this end, by identifying the factors and zones of the creative development with the tourism approach, we have determined the most important physical-spatial context of creative development with tourism approach in Region 12. As the research findings show, this type of intervention is required for comprehensive and accurate planning. The quality of buildings, proper access, and land use based on the models can introduce these zones as the area of creative development or development stimulus. If the entry into the tissue of region 12 is made through these zones, probably the efficiency of planning and implementation will prevent the waste of resources. The tissue upgrades will be systematic in the next steps.

کلیدواژه‌ها [English]

  • historical context
  • creative development
  • Region 12 of Tehran
- ابوالقیسی رودسری، الهه (1393)، برنامه‌ریزی شهری با رویکرد شهر خلاق در شهرهای کوچک و میانی، نمونة موردی: شهر رودسر، کارشناسی ارشد، دانشکدة هنر.
- بمانیان، محمدرضا و همکاران (1389)، «باز زنده‌سازی منظر فرهنگی تخت سلیمان با تأکید بر رویکردهای بازآفرینی و حفاظت از میراث»، مجلة علمی و پژوهشی مدیریت شهری، شمارة 26، صص 7-26.
- حاجی‌حسینی، حجت‌اله و همکاران (1393)، «نظریة شهر خلاق در پویش اقتصاد فرهنگی و زندگی شهری»، فصلنامة ترویج علم، شمارة 7، صص 15- 37.
- کرمی، تاج‌الدین (1390)، نابرابری فضایی در فرایند گسترش کالبدی شهر (مورد: شهر تهران)، رسالة دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکدة علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران.
- قربانی، رسول و همکاران (1392)، «شهرهای خلاق، رویکردی فرهنگی در توسعة شهری»، مجلة مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، شمارة 11، صص 1-18.
- حنیفی، غلامرضا (1385)، سنجش اثرات افزایش تراکم ساختمانی بر بافت‌های مسئله‌دار و فرسوده شهری، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس.
- رهنما، محمدرحیم، (1375)، احیای بافت قدیم و توسعة شهری، نمونة بافت‌های مسکونی مرکز شهر مشهد، رسالة دکتری جغرافیا، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی تربیت مدرس.
- طرح تفضیلی منطقة 12 (1385)، تجدید ساختار مرکز تاریخی، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
- عندلیب، علی‌رضا (1385)، دفترهای نوسازی در بافت فرسوده، جلد اول، نوسازی بافت‌های فرسوده حرکتی نو در شهر تهران، انتشارات سازمان نوسازی شهر تهران.
- حبیبی، سید محسن و ملیحه مقصودی (1384)، مرمت شهری، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
- موسوی، میرنجف (1393)، «رتبه‌بندی محلات شهر سردشت از نظر حرکت به‌سوی خلاقیت با تأکید بر تحقق شهر خلاق با استفاده از تاپسیس و ANP»، جغرافیا و آمایش شهری، شمارة 10، صص 19-38.
- محمدی، محمود و همکاران (1390)، «فضاهای عمومی شهری، تحقق تعاملات اجتماعی در بافت‌های تاریخی، نمونة موردی: شهر قدیم لار»، نشریة علمی و پژوهشی مرمت آثار و بافت‌های تاریخی-فرهنگی، شمارة 4، صص 15-28.
- Ernawati, Jenny,) 2010(, People’s Impressions of a Tourist-Historic District, University ofBrawijaya, Indonesia.
- Florida, R. L., )2004(, The Rise of The Creative Class: and How It’sTransforming Work, Leisure, Community and Everyday Life New york.
- Landry, C, )2000(, The Creative City: A Toolkit For Urban Innovators, London: Comedia/ Earthscan.
- Lee J.W, Kim S.H (2001), An integrated approach for independent information system project selection, International Journal of Project Management 19.
 
- Miyakuni; Kaoruko; Vander Stoep, )2006(, Linking Linkage Concepts from Diverse Field to Build a community- Based Tourism Planning Framework: The Case of Shuri, Japan, Tourism Geographies, Vol 8.
- Rich Harril & Tomas D. Potts, (2003), Tourism Planning in Historic District, Attitudes Toward Tourism Development in Charleston, APA Journal, VOL, 63.
- sasaki, Masayuki, (2010), urban regeneration through cultural creativity and social inclusion, Rethinking creative city theory through a Japanese case study, cities, Elsevier.
- Scott, A J, (2006), Creative Cities: Conceptual Issues and Policy Question, Journal of Urban Affairs,Vol. 28, No. 1: 1-17.
- UNCTAD, (2010), Creative Economy Report: A Feasible Development Option.
- Vanista Lazarevic, Eva; Boris Koru znjak, Arch; Devetakovic, Mirjana, (2016), Culture design-led regeneration as a tool used to regenerate deprivedareas. Belgrade—The Savamala quarter; reflections on an unplannedcultural zone, Energy and Buildings 115. Elsevier.
 
 
References
-Abolqisi Roodsari, Elaheh, (2014), Urban planning with the approach of Creative city in the small and middle cities, Case study: Rudsar city, M.Sc., Faculty of Arts.
- Bamanian, Mohammad Reza and Ansari, Mojtaba and others, (2010), Revitalization of Cultural Landscape of Takht-e Solaiman with Emphasis on Recreational Approaches and Heritage Conservation, Journal of Urban Management, No. 26, 7-26.
- Haji-Hosseini, Hojjatalah and Ashtari, Hassan and others, (2014), Creative City Theory in the City in the Scenery of Cultural Economics and Urban Life, Journal of Science Extension, No. 7, 15-37.
 
- Karami, Tajd al-Din, (2011), Spatial Inequality in the Physical Expansion of the City, (Case study: Tehran City), Ph.D. Thesis in Geography and Urban Planning, Faculty of Geography, Kharazmi University, Tehran.
 
- Ghorbani, Rasool and Hossein Abadi, Saeed and others, (2013), Creative Cities, A Cultural Approach in Urban Development, Journal of Geographical Studies in Arid Regions, No. 11, 1-18.
- Hanifi, Gholamreza, (2006), The effects Measurement of increasing of the Building Density on Worn texture of urban, Master's thesis for Urban and Regional Planning, Faculty of Arts and Architecture, Tarbiat Modares University.
 
- Rahnama, Mohammad Rahim, (1996), Reconstruction of Old Texture and Urban Development, Case Study: Residential of Mashhad City Center, Thesis of Geography in PHD, Faculty of Literature and Human Sciences, Tarbiat Modares University
 
-Detailed Planning of 12 Region, (2006), Historic Center Restructuring, Study and Planning Center of Tehran City.
 
- Andalib, AliReza, (2006), Renewal of Worn Texture as New Move in Tehran City, Office of Renewal in Worn Texture Volume I, Renewal Organization Publications of Tehran.
- Habibi, Seyyed Mohsen and Maliheh Maghsoudi, (2005), Urban restoration, Tehran, Tehran University Press.
- Mousavi, Mirnieff, (2014), Ranking of neighborhoods of Sardasht in terms of moving toward creativity with an emphasis on the creative city through the use of Tapis and ANP, No. 10.
- Mohammadi, Mahmoud and Azimi, Maryam and others, (2011), Urban public spaces, Realization of social interactions in historical texts, Case study: Old city of Lar, Scientific and research publication of Restoration of works and historical, cultural texts, number 4.
- Ernawati, Jenny, (2010), People’s Impressions of a Tourist-Historic District, University of Brawijaya, Indonesia.
- Florida, R. L., (2004), The Rise of The Creative Class: and How It’sTransforming Work, Leisure, Community and Everyday Life ,New york.
- Landry, C, (2000), The Creative City: A Toolkit For Urban Innovators, London: Comedia/ Earthscan.
- Lee J.W, Kim S.H (2001), An integrated approach for independent information system project selection, International Journal of Project Management 19.
 
- Miyakuni; Kaoruko; Vander Stoep, (2006), Linking Linkage Concepts from Diverse Field to Build a community- Based Tourism Planning Framework: The Case of Shuri, Japan, Tourism Geographies, Vol 8.
- Rich Harril & Tomas D. Potts, (2003), Tourism Planning in Historic District, Attitudes Toward Tourism Development in Charleston, APA Journal, Vol, 63.
- sasaki, Masayuki, (2010), urban regeneration through cultural creativity and social inclusion, Rethinking creative city theory through a Japanese case study, cities, Elsevier.
- Scott, A J, (2006), Creative Cities: Conceptual Issues and Policy Question, Journal of Urban Affairs Vol. 28, No. 1: 1-17.
- UNCTAD, (2010), Creative Economy Report: A Feasible Development Option.
- Vanista Lazarevic, Eva; Boris Koru znjak, Arch; Devetakovic, Mirjana, (2016), Culture design-led regeneration as a tool used to regenerate deprivedareas. Belgrade—The Savamala quarter; reflections on an unplannedcultural zone, Energy and Buildings 115. Elsevier.