تحلیل رابطة پایداری مناطق شهری و امنیت اجتماعی شهروندان در کلان‌شهر اهواز

نوع مقاله : پژوهشی - کاربردی

نویسنده

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

پرداختن به موضوع «امنیت اجتماعی» به این دلیل اهمیت دارد که وابستگی امنیت و پایداری شهری مقوله‌هایی اجتناب‌ناپذیر هستند. مقولة امنیت در رابطه با انسان و جوامع آن، از ابتدای خلقت ضرورتی در بقا بوده است؛ به‌گونه‌ای که یکی از شاخص‌های اصلی توسعه معرفی شده است. احساس امنیت، پیش‌نیاز هرگونه توسعة اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی است. هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل رابطة پایداری مناطق شهری و امنیت اجتماعی شهروندان در کلان‌شهر اهواز است. این پژوهش، نظری-کاربردی و توصیفی-تحلیلی است که برای جمع‌آوری داده‌های آن از روش کتابخانه‌ای و میدانی استفاده‌ شده است. به‌منظور سنجش میزان پایداری مناطق شهر اهواز از شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی و خدمات شهری و برای سنجش احساس امنیت اجتماعی نیز از 12 متغیر استفاده شده است. حجم نمونه با استفاده از روش کوکران 320 خانوار بود که به تفکیک مناطق بین خانوارها توزیع شد. برای وزن‌دهی از آنتروپی و به‌منظور تحلیل داده‌ها، از تکنیک ویکور و GIS استفاده شد. به‌منظور سنجش امنیت اجتماعی و ارتباط آن با پایداری نیز از آزمون‌های آماری SPSS استفاده شد. درنهایت برای استانداردسازی میزان پایداری و احساس امنیت، از سیستم استنتاج فازی در محیط MATLAB استفاده شد. براساس تکنیک ویکور، منطقة 2 در سطح اول پایداری و مناطق 6، 7 و 8 در رتبة آخر پایداری قرار دارند. آزمون t نیز نشان می‌دهد میان مناطق شهری اهواز از نظر امنیت تفاوت وجود دارد. براساس نتایج آزمون هم‌بستگی، میان پایداری مناطق با امنیت اجتماعی شهروندان رابطة معناداری وجود دارد. نتایج آزمون سیستم فازی نیز نشان می‌دهد با توجه به میزان پایداری شهر اهواز، امنیت اجتماعی شهروندان در حالت متوسط، کم و خیلی کم است. درنهایت براساس نتایج به‌دست‌آمده، راهکارهایی مانند توزیع متعادل امکانات و خدمات شهری و رفع نابرابری‌های موجود در مناطق، لزوم مشارکت‌گیری شهروندان، لزوم شکل‌گیری ارتباط قوی میان مردم، شهروندان و نیروی انتظامی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Relationship between Sustainability of Urban Areas and Social Security of Citizens in Ahvaz Metropolis

نویسنده [English]

  • saeid amanpour
Associate Professor in Geography & Urban Planning. Shahid Chamran University of Ahvaz.
چکیده [English]

In Two types of library and field information are used to collection data and information. Three areas (social, economic and urban services) and 54 variables were used to develop the Ahwaz city areas, where the information was obtained through statistics and detailed design. To measure the sense of social security, 12 variables were obtained from the questionnaire. The sample size was calculated using 320 Cochrane methods, T-test and Pearson correlation were used to measure the level of security feeling and its relation with development. Eventually, the fuzzy inference system was used in the MATLAB environment for regulatory development and security. Based on Vicor, Area 2, the first level of development and areas 6, 7 and 8 are in the final ranking. T – test, also showed that there is a difference in security between Ahvaz urban areas. The results of the correlation test indicated that there is a relationship between the developments of regions with the sense of social security of citizens. The results of the test of the fuzzy system indicate that according to the development rate of the city of Ahwaz, the security of citizens is moderate, low and very low.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainability
  • Social Security
  • Fuzzy System
  • Ahvaz City
احمدیان، فاطمه (1393). بررسی اثربخشی عدالت اجتماعی بر امنیت شهری کلان‌شهر اهواز، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، رشتة جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، استاد راهنما: دکتر محمدعلی فیروزی.
اطاعت، جواد و زهرا موسوی (1390). «رابطة متقابل امنیت ناحیه‌ای و توسعه‌یافتگی فضاهای سیاسی با تأکید بر سیستان و بلوچستان»، فصلنامة ژئوپلیتیک، سال هفتم، شمارة 1، صص 70-87.
امان‌پور، سعید، حسینی شه‌پریان، نبی‌الله و سعید ملکی (1395). «تحلیل فضایی سطوح برخورداری مناطق کلان‌شهر اهواز از خدمات شهری با تأکید بر عدالت اجتماعی»، فصلنامة پژوهش‌های جغرافیایی برنامه‌ریزی شهری، دورة چهارم، شمارة 3، صص 495-517.
امجدی، ریحانه (1396). نقش ادراک چندحسی منظر در افزایش امنیت ذهنی نابینایان در منظر شهری (موردی: پارک شریعتی تهران)، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، رشتة معماری، دانشگاه تربیت ‌دبیر شهید رجایی، استاد راهنما: دکتر حمیدرضا عظمتی.
امیرخانی، مهدیه (1397). بررسی نقش طراحی شهری در ایجاد حس امنیت در معابر شهری برای کودکان (موردی: شهر تهران)، پایان‌نامة کارشناسی ارشد رشتة شهرسازی، دانشگاه الزهرا (س)، استاد راهنما: دکتر احمد ندایی‌فرد.
 امینی فسخودی، عباس (1384). «کاربرد استنتاج منطق فازی در مطالعات برنامه‌ریزی و توسعة منطقه‌ای»، مجلة دانش و توسعه، شمارة 17، صص 40-60.
توسلی، غلام‌عباس (1373). «جامعیت مفهوم توسعه و رابطة آن با فرهنگ»، مجلة فرهنگ و توسعه، شمارة 15، صص 24-33.
حسینی‌شه‌پریان، نبی‌الله (1394). تحلیلی بر عدالت فضایی با تأکید بر خدمات عمومی شهری در کلان‌شهر اهواز، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، رشتة جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، استاد راهنما: سعید امان‌پور، اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز.
رضازاده، زهره، شاطری، مفید و عمران راستی (1393). «اقدامات توسعه‌ای و نقش آن در تأمین امنیت پایدار مناطق مرزی (مورد مطالعه: کمربند سبز دشت خوشاب مرز خراسان جنوبی با افغانستان)»، فصلنامة مطالعات فرهنگی-اجتماعی خراسان، شمارة 13، صص 50-72.
رهنمایی، محمدتقی و موسی پورموسوی (1385). «بررسی ناپایداری امنیتی کلان‌شهر تهران براساس شاخص‌های توسعة پایدار شهری»، مجلة پژوهش‌های جغرافیایی، شمارة 57، صص 177-193.
زینالی، محمدعلی (1391). بررسی تأثیر عدالت فضایی بر امنیت شهری مناطق 1 و 19 شهر تهران، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، رشتة جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری.
صالحی، زهرا (1396). عوامل مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی زنان در فضاهای شهری (مورد: شهر سبزوار)، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، رشتة جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، استاد راهنما: سید هادی حسینی، سبزوار: دانشگاه حکیم سبزواری.
عنبری، موسی (1390)، جامعه شناسی توسعه از اقتصاد تا فرهنگ، انتشارات سمت، چاپ اول، تهران.
عینالی، جمشید، فراهانی، حسین و نسرین جعفری (1393). «ارزیابی نقش سرمایة اجتماعی در کاهش اثرات سانحة زلزله در دهستان سجاس‌رود شهرستان خدابنده»، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، سال چهاردهم، شمارة 32، صص 93-115.
فرجی سبکبار، حسنعلی (1395). «آرایة مدلی برای ارزیابی کیفیت محیط طبیعی نواحی روستایی به‌کمک سیستم‌های دانش‌بنیان»، مجلة پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، سال پنجم، شمارة 1، صص 1-18.
کیانی، اکبر، وحید پاسبان عیسی‌لو، بدلی، احد و رضا کانونی (1395). «کاربرد سیستم استنتاج فازی در زمینة سنجش توسعة انسانی؛ موردشناسی: شهرستان پارس‌آباد»، فصلنامة جغرافیا و آمایش شهری-منطقه‌ای، شمارة 19، صص 1-16.
مختاری چلچله، صادق (1394). تحلیل اثربخشی توسعه بر امنیت منطقه‌ای (موردی: استان خوزستان)، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، رشتة جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز.
ملکی، سعید (1390). «سنجش توسعة پایدار در نواحی شهری با استفاده از تکنیک‌های برنامه‌ریزی (موردی: شهر ایلام)»، فصلنامة جغرافیا و توسعه، شمارة 21، صص 117-136.
نعمتی، مرتضی، طهماسبی، سیامک و معصومه قرقانی (1395). «سنجش میزان توسعه‌یافتگی و عوامل مؤثر بر آن در نواحی روستایی استان فارس»، فصلنامة برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال ششم، شمارة 23، صص 45-58.
نونژاد، مسعود (1377). «راهی به‌سوی توسعة پایدار»، ماهنامة اطلاعات سیاسی اقتصادی، سال دوازدهم، شماره‌های 131-132، صص، 186-191.
یوسفی بهولی غلامحسن محمد و سیده راضیه هاشمی (1391). «تأثیر امنیت فضای شهری در توسعة پایدار شهرهای مرزی (مطالعۀ موردی: شهر زاهدان)»، همایش ملی شهرهای مرزی و امنیت، چالش‌ها و رهیافت‌ها، صص 2133-2144.
یوسفی، افسانه (1394). آسیب‌شناسی امنیت اجتماعی در پارک‌های شهری (مطالعۀ موردی: منطقۀ سه شهر اهواز)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، استاد راهنما: دکتر مسعود صفائی‌پور.
Ahmadian, F,(2014). THE Study of the Effectiveness of the Social Justice of Urban Security in Ahvaz Metropolitan, Master's Thesis, Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz, Supervisor: Dr. Mohammad Ali Firzavi. (In Persian).
Alemi, R. (2008). Study on Unsustainable Security Based on Sustainable Development. International Conference on Human Security in West Asia (ICHSWA). Birjand University, 2008, 107-118. (In Persian)
Amanpour, S., Hosseini Shahparian, N. & Maleki, S., (2016). "Spatial Analysis of Ahvaz Metropolitan Areas, Levels of Urban Services with an Emphasis on Social Justice", Quarterly Journal of Geographical Research, Urban Planning, 4(3), 495-517. (In Persian).
Amini Faskhoudi, A., (2005). "Application of Fuzzy Logic in Regional Planning and Devalopment Studies", Journal of Knowledge and Development, 17, 40-60. (In Persian).
Amirkhani, M., (2018). Investigating the Role of Urban Design in Creating a Sense of Security in Urban Passages for Children (Case: Tehran), Master's Thesis in Urban Planning, Al-Zahra University, Supervisor: Dr. Ahmad Nedayeifard. (In Persian).
Amjadi, R., (2017). The Role of Multi-Sensory Perception of Landscape in Increasing the Mental Security of the Blind in Urban Landscape (Case: Shari'ati Park, Tehran). Master's Thesis, Department of Architecture, Shahid Rajaee University of Teachers Training, Supervisor: Dr. Hamidreza Azamati. (In Persian).
Anbari, M., (2011). Development sociology. Smart press. Tehran.(In Persian).
Brownlow, A. (2004). Geography of Men S Fear, Department of Geography and Urban Studies. Temple University, Philadelphia, PA 19122, Geoforum 36.
Cozens, P. (2007). Planning, Crime and Urban Sustainability, WIT Transactions on Ecology and the Environment, Vol. 102, www.witpress.com, ISSN 1743-3541 (On-Line).
Cozens, P., Saville, G., & Hillier, D. (2005). Crime Prevention Through Environmental Design (CPTED): A Review and Modern Bibliography. Journal of Property Management, 23(5), 328-356.
Einali, J, Farahani, H., & Ja'fari, N., (2014). "Assessing the Role of Social Capital in Reducing the Effects of Earthquake in Sajasrud district of Khodabandeh City", Quarterly Journal of Geographical Research, 14( 32), 93-115. (In Persian).
Eta'at, J., & Mousavi, Z, (2011). "Mutual Relationship Between Regional Security and the Development of Political Spaces with Emphasis on Sistan and Balouchestan", Geopolitical Quarterly, 7( 1), 70-81. (In Persian).
Faraji Sabokbar, H. A, (2016). "Providing A model for Assessing the Quality of the Natural Environment of Rural Areas with the Help of Knowledge-based Systems", Journal of Rural Research and Planning, 5(1), 1-18. (In Persian).
Feriha, U. D., & Lerzan, A. (2019). Measuring Social Sustainability with the Developed MCSA Model: Güzelyurt Case. Sustainability, 11(9), 11- 250.
Freedman, M., & Owens, E. G. (2011). Low-Income Housing Development and Crime. Journal of Urban Economics, 70(2), 115-131.
Hosseini Shahparian, N., (2015). An Analysis of Spatial Justice with Emphasis on Urban Public Services in Ahvaz Metropolitan, Master's Thesis, Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz, Supervisor: Dr. Saeed Amanpour. (In Persian).
Kiani, A., Pasban Issalou, V, Badali, A., & Kanouni, R, (2016). "Application of Fuzzy Logic System in the Field of Measuring Human Development Case Study: Parsabad City", Quarterly Journal of Geography and Urban-Regional Planning, 19, 11-16. (In Persian).
Loureiro, P. R., Mendonça, M. J. C. D., Moreira, T. B. S., & Sachsida, A. (2009). Crime, Economic Conditions, Social Interactions and Family Heritage. International Review of Law and Economics, 29(3), 202-209.
Lyytinen, E. (2015). Congolese Refugees’ ‘Right to the City’ and Urban (In) Security in Kampala, Uganda. Journal of Eastern African Studies, 9(4), 593–611.
Maleki, S., (2011). "Measuring Sustainable Development in Urban Areas Using Planning Techniques (Case: Ilam City)", Quarterly Journal of Geography and Development, 21, 117-136. (In Persian).
Mokhtari Chelcheleh, S., (2015). Analysis of the Effectiveness of Development in Regional Security (Case: Khuzestan Province), Master's Thesis, Geography and Rural Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz. (In Persian).
Ne'mati, M, Tahmasebi, S., & Gharghani, M, (2016). "Measuring the Rate of Development and the Factors Affecting it in Rural Areas of Fars Province", Regional Planning Quarterly, 6 (23), 45-58. (In Persian).
Nownejad, M., (1998). "A way to Sustainable Development", Monthly Political and Economic Information, 12(131-132), 186-191. (In Persian).
Rahnamaei, M.T,   & Pourmousavi, M, (2006). "Study of Security Instability in the Twhran Metropolitan based on the Indicators of Sustainable Urban Development", Journal of Geographical Research, 38 (57), 177-193. (In Persian).
Rezazadeh, Z., Shateri, M, & Rasti, O, (2014), Development measures and Its Role in Ensuring Sustainable security in border areas (Case: Green Belt of Khoshab Plain, South Khorasan Border with Afganistan", Khorasan Socio-cultural Studies Quarterly, 13, 50-72. (In Persian).
Salehi, Z, (2017). Factors Affecting Women's Social Security in Urban Spaces (Case: Sabzevar City), Master's Thesis, Geography and Urban Planning, Hakim Sabzevari University, Supervisor: Dr. Seyed Hadi Hosseini. (In Persian).
Soares, R. R. (2004). Development, Crime and Punishment: Accounting for the International Differences in Crime Rates. Journal of Development Economics, 73(1), 155-184.
Tadjbakhsh, S. (2008). Human Security: LookingBack Before LookingForward, In: Proceedings of International Conference on Human Security in West Asia (ICHSWA). Edited Mohammad Reza Majidi and Ahmad Khamesan. Birjand: University of Birjand. (In Persian)
Tavassoli, Gh.A, (1994). "Comprehension of the concept of development and its relationship with Culture", Journal of Culture and Development, 15, 22-33. (In Persian).
Yousefi Bohouli, Gh.H.M, Hashemi, S. R, (2012). "The Impact of Urban Space Security on Sustainable Development of Border Cities (Case: Zahedan City)", National Conference on Border Cities and Security, Challenges and Approaches, 2133-2144. (In Persian).
Yousefi, A, (2015). Pathology of Social Security in Urban Parks (Case: Region 3 of Ahvaz), M.Sc. Thesis, Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz, Supervisor: Dr. Mas'oud Safaeipour. (In Persian).
Zeinali, M.A, (2012). A Study of the Impact of Spatial Justice on Urban Security in Districts 1 and 19 of Tehran, M.Sc. Tesis, Geography and Urban Planning, Islamic Azad University of Shahr-e- Rey. (In Persian).