تبیین نقش پیکربندی فضا بر نحوۀ ادراک امنیت محیطی در بافت تاریخی شهر یزد

نوع مقاله : پژوهشی - کاربردی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

نظریه و روش چیدمان فضا یکی از نظریه‌های مرتبط با رویکرد موضعی است که در فرایند توسعة رویکردهای رفتاری و موضعی به مسائل شهری، به‌منظور تحلیل مناسبات میان پیکربندی فضا و شیوه‌های ادراک این پیکربندی‌ها از سوی مردم ارائه شده است. برای این منظور نیز از شاخص‌های فضایی مانند اتصال، هم‌پیوندی، میانگین عمق و کنترل استفاده شده است. پژوهش حاضر با استفاده از این نظریه و همچنین روش‌های آماری، مانند رگرسیون جغرافیایی موزون و رگرسیون چندمتغیره، میزان اثرگذاری عناصر فضایی شهر را بر ادراک امنیت محیطی ساکنان بافت تاریخی شهر یزد ارزیابی و تبیین کرده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد ادراک امنیت محیطی مشاهده‌شدة ساکنان بافت پایین‌تر از حد مدنظر است و این تفاوت به ‌لحاظ آماری معنادار به‌شمار می‌آید. افزون بر این، نتایج نشان می‌دهد شاخص‌های چیدمان فضا می‌توانند براساس روش رگرسیون جغرافیایی موزون 36 درصد و براساس روش رگرسیون چندمتغیرۀ معمولی 51 درصد واریانس تغییر در ادراک امنیت محیطی را تبیین کنند. مقدار B در معادلة رگرسیون چندمتغیره نشان می‌دهد شاخص هم‌پیوندی کلی بیشترین تأثیر را بر امنیت روان‌شناختی ساکنان دارد؛ به بیان دیگر براساس نظریة چیدمان فضا، هرچه میزان پیوستگی یک خیابان در کل شبکة ارتباطی شهر افزایش یابد، امنیت روان‌شناختی بهتری از سوی ساکنان بافت تاریخی شهر یزد گزارش می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Spatial Configuration in Environmental Safety Perception in the Historical Area of Yazd City

نویسندگان [English]

  • Hojatollah Rahimi 1
  • akram karimkhani 2
  • Aniseh Hatami 3
1 Assistant Professor, Department of Geography, Yazd University
2 yazd,iran
3 Department of Geography, Yazd University
چکیده [English]

The interest in the situational approach have increased in social sciences and urban planning since 1970s to explain people’s environmental safety perception and criminal behaviour. Space syntax theory as one of the main theories within the field of the situational approach is based on the assumption that high level of accessibility makes an urban space safer from crime. According to space syntax theory, strangers’ direct interface with inhabitants results in creating a safe neighbourhood. The present article aims to investigate the way in which spatial configuration of the historical area of Yazd city influences residents’ environmental safety perception living in the area to test the assumption of the theory of space syntax. To achieve its goal, the article has taken three main steps respectively as follow: First, residents’ safety perception was evaluated by closed questionnaire and statistical tests. In the next step, the spatial configuration of the area was analyzed by space syntax theory. Finally, the role of spatial configuration in the environmental safety perception was analyzed by geographically weighted regression and multivariate regression. According to geographically weighted regression, the spatial configuration of the historical area of Yazd city explains 36% of variance in environmental safety perception in the area. In addition, multivariate regression explains 51% variance of the dependent variable. Our findings confirm the assumption of the theory of space syntax according to which safe urban spaces are the production of accessibility, integration and publicization of space.

کلیدواژه‌ها [English]

  • spatial configuration
  • environmental safety perception
  • space syntax
  • Historical area of Yazd city

مراجع

ایروانی، محمود و محمدکریم خداپناهی (1371). روان‌شناسی احساس و ادراک، تهران: انتشارات سمت.
پیوسته‌گر، یعقوب، حیدری، علی‌اکبر و مریم کیایی (1396). «تحلیل پارک‌های شهری از منظر جرم‌شناسی با استفاده از تکنیک چیدمان فضا (مطالعة موردی: بوستان لالة تهران)». فصلنامة علمی و پژوهشی مطالعات شهری، شمارة 22، صص 15-22.
دانشپور، عبدالله و ساره فخاری (1390). «مقابله با جرم و جنایت در فضای شهری به کمک ابزارهای طراحی شهری»، فصلنامة نماد گلستان، شمارة 18، صص 29-36.
معروفی، سکینه و مژگان جعفری شمس‌آباد (1397). «مطالعة تطبیقی نقش پیکربندی و چیدمان فضایی محله‌های شهری در میزان احساس امنیت ساکنین (نمونة موردی: محلات جهان‌شهر و مهرویلا در شهر کرج)»، نشریة پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، شمارة 34، صص 119-131.
بقایی، سپیده (1391). تأثیر شکل فضا در احساس امنیت با تأکید بر تئوری نحو فضا (نمونة موردی: محله‌های عظیمیه و مهرشهر واقع در شهر کرج)، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد در طراحی شهری، استاد راهنما: آتوسا مدیری، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
Baqaei, S. (2012). The Effect of Space Configuration on Safety Perception with Emphasis on Space Syntax Theory (Case Study: Azimieh and Mehrshahr Neighborhoods, Karaj City) (Master’s Thesis in Urban Design). Supervisor: Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran. (In Persian)
Bill, H., et al. (1983). Space Syntax: A Different Urban Perspective. Architects Journal, 178, 47–63.
Chiang, Y.-C., & Li, D. (2019). Metric or Topological Proximity? The Associations among Proximity to Parks, the Frequency of Residents’ Visits to Parks, and Perceived Stress. Urban Forestry & Urban Greening, 38, 205–214.
Cozens, P., & Hillier, D. (2012). Revisiting Jane Jacobs’s ‘Eyes on the Street’for the Twenty-First Century: Evidence from Environmental Criminology. In (Eds.), The Urban Wisdom of Jane Jacobs (pp. 202–220): Routledge.
Crowe, T. (2000). Crime Prevention through Environmental Design. Butterworth-Heinemann.
Daneshpour, A., & Fakhari, S. (2011). Crime Prevention in Urban Spaces through Urban Design. Golestan Symbol Quarterly, 18, 29–37. (In Persian)
Hall, T. (2006). Urban Geography. Taylor and Francis.
Hayward, K. (2007). Situational Crime Prevention and Its Discontents: Rational Choice Theory Versus the ‘Culture of Now’. Social Policy & Administration, 41, 232–250.
Hillier, B. (1998). Space is the Machine: A Configurational Theory of Architecture. Cambridge University Press.
Hillier, B. (2004). Can Streets Be Made Safe? Urban Design International, 9, 31–45.
Hillier, B., & Hanson, J. (1989). The Social Logic of Space. Cambridge University Press.
Hillier, B., & Sahbaz, O. (2008). An Evidence Based Approach to Crime and Urban Design, or, Can We Have Vitality, Sustainability and Security All at Once. Bartlett School of Graduates Studies University College London, 1–28.
Hillier, B., Hanson, J., & Graham, H. (1987). Ideas Are in Things: An Application of the Space Syntax Method to Discovering House Genotypes. Environment and Planning B: Planning and Design, 14, 363–385.
http://www.spacesyntaxistanbul.itu.edu.tr/papers/invitedpapers/daniel_montello.pdf.
Irvani, M., & Khodapanahi, M. K. (1992). Psychology of Emotion and Perception. Tehran: SAMT Publications. (In Persian).
Jacobs, J. (1961). The Death and Life of Great American Cities. Random House.
Jamme, H.-T. W., Bahl, D., & Banerjee, T. (2018). Between Broken Windows” and the “Eyes on the Street: Walking to School in Inner City San Diego. Journal of Environmental Psychology, 55, 121–138.
Jeffery, C. R. (1971). Crime Prevention through Environmental Design. Beverly Hills, CA.: Sage Publications.
Jiang, B., Claramunt, C., & Klarqvist, B. (2000). Integration of Space Syntax Into GIS for Modelling Urban Spaces. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 2, 161–171.
Kitchen, T., & Schneider, R. H. (2007). Crime Prevention and the Built Environment. Routledge.
Knöll, M., Li, Y., Neuheuser, K., Rudolph-Cleff, A. (2015). Using Space Syntax to Analyse Stress Ratings of Open Public Spaces. Proceedings of the 10th International Space Syntax Symposium (pp. 13–17).London, UK.
Koohsari, M. J., Oka, K., Owen, N., & Sugiyama, T. (2019). Natural Movement: A Space Syntax Theory Linking Urban form and Function with Walking for Transport. Health & Place, 58, 102072.
Lynch, K. (1960). The Image of the City. MIT Press.
Maroufi, S., & Jafari Shamsabad, M. (2018). Comparative Study of the Role of Spatial Configuration of Urban Neighborhoods in Residents’ Security by “Space Syntax” Method Case Study: Jahanshahr and Mehrovila Neighborhoods, Karaj City. Journal of Urban Research and Planning, 34, 119–131. (In Persian)
Marzbali, M. H., Abdullah, A., Razak, N. A., et al. (2012). The Influence of Crime Prevention through Environmental Design on Victimisation and Fear of Crime. Journal of Environmental Psychology, 32, 79–88.
Matijosaitiene, I. (2014). Urban Crime in the City of New Haven: Residential Burglaries. Journal of Sustainable Architecture and Civil Engineering, 9, 16–25.
Montello, D. R. (2007). The Contribution of Space Syntax to a Comprehensive Theory of Environmental Psychology. Proceedings of the 6th International Space Syntax Symposium, _Istanbul, Iv-1–12. Retrieved from
Newman, O. (1972). Defensible Space: People and Design in the Violent City. New York: Macmillan.
Nubani, L., & Wineman, J. (2005). The Role of Space Syntax in Identifying the Relationship between Space and Crime. Proceedings of the 5th Space Syntax Symposium on Space Syntax, Delft, Holland.
O'Neill, L., & Mcgloin, J. M. (2007). Considering the Efficacy of Situational Crime Prevention in Schools. Journal of Criminal Justice, 35, 511–523.
Peyvastegar, Y., Heydari, A. A., & Kiaini, M. (2017). Analysis of Urban Park Space in Terms of Criminology through “Space Syntax” Technique (Case Study: Laleh Park in Tehran). Scientific and Research Quarterly of Urban Studies, 22, 15–22. (In Persian)
Schuilenburg, M., & Peeters, R. (2018). Smart Cities and the Architecture of Security: Pastoral Power and the Scripted Design of Public Space. City, Territory and Architecture, 5(1), 13.
Schweitzer, J. H., Kim, J. W., & Mackin, J. R. (1999). The Impact of the Built Environment on Crime and Fear of Crime in Urban Neighborhoods. Journal of Urban Technology, 6, 59–73.
Shariati, A., & Guerette, R. T. (2017). Situational Crime Prevention. Preventing Crime and Violence, 261–268.
Shatu, F., Yigitcanlar, T., & Bunker, J. (2019). Shortest Path Distance vs. Least Directional Change: Empirical Testing of Space Syntax and Geographic Theories Concerning Pedestrian Route Choice Behaviour. Journal of Transport Geography, 74, 37–52.
Summers, L., & Johnson, S. D. (2017). Does the Configuration of the Street Network Influence Where Outdoor Serious Violence Takes Place? Using Space Syntax to Test Crime Pattern Theory. Journal of Quantitative Criminology, 33, 397–420.
Van Nes, A. (2014). Space Syntax in Theory and Practice. In Geodesign by Integrating Design and Geospatial Sciences (pp. 237–257).
Wu, L., Liu X., Ye, X., Leipnik, M., Lee, J., Zhu, X. (2015). Permeability, Space Syntax, and the Patterning of Residential Burglaries in Urban China. Applied Geography, 60, 261–265.
پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری
دوره 8، شماره 3
مهر 1399
صفحه 631-650

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار