ارزیابی موفقیت پیاده راه های شهری در جلب رضایت شهروندان، مقایسه تطبیقی پیاده راه های حافظیه و ارم شهر شیراز

نوع مقاله : پژوهشی - کاربردی

نویسندگان

1 گروه آموزشی شهرسازی،دانشکده هنر و معماری، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران

2 استادیار دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

اگرچه ماهیت پیاده‌راه‌ها، خلق فضاهای شهری مردمی و سرزنده است اما پیچیدگی‌های برنامه‌ریزی و طراحی آنها همواره با حساسیت‌هایی همراه است. پژوهش حاضر، با درک اهمیت این موضوع، به تحلیل رضایت شهروندان از کیفیت دو پیاده‌راه حافظیه و ارم در شهر شیراز پرداخته است. نوع پژوهش تحلیلی تفسیری و مبتنی بر مطالعات اسنادی، پیمایش میدانی و دریافت نظر کاربران محیط است. بر این اساس، پس از گردآوری متغیرهای کیفیت پیاده‌راه‌ها از منابع معتبر، اقدام به طراحی پرسشنامه بر مبنای سوالات طیف لیکرت شده است. روایی سوالات از طریق دریافت نظر کارشناسان و پایایی نیز با توجه به مقدار آزمون آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفته است. به منظور برآورد حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است که با توجه به جمعیت شهر، حجم نمونه (با ضریب خطای 07/0) برابر با 196 نفر به دست آمد که به تقریب 200 نفر در نظر گرفته شد. لذا نیمی از پرسشنامه‌ها در پیاده‌راه حافظیه و نیمی دیگر در پیاده‌راه ارم توزیع شده است. داده‌های حاصل از پرسشنامه‌ها در نرم‌افزار SPSS وارد شده و با مدل تحلیل عاملی اکتشافی و رگرسیون چندمتغیره خطی مورد سنجش قرار گرفته‌اند. یافته‌ها نشان می-دهد 24 شاخص کیفیت پیاده‌راه‌های شهری در پنج عامل دسته‌بندی می‌شوند که به ترتیب وزن شامل سرزندگی، دعوت-کنندگی، سهولت حرکت، آسایش محیطی و دسترس‌پذیری می‌باشند. همچنین مقایسه دو پیاده‌راه بیانگر برتری نسبی پیاده‌راه ارم نسبت به پیاده‌راه حافظیه در مجموع عوامل مورد بررسی است. در نهایت بر مبنای این یافته‌ها، راهبردهایی عملیاتی برای ارتقای این دو فضای شهری پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the success rate of urban pedestrian-streets in citizens satisfaction, A comparative study of Hafezieh and Eram pedestrian streets in Shiraz

نویسندگان [English]

  • ehsan heidarzadeh 1
  • Mohammad Reza Haghi 2
1 Department of urbanism,faculty of art and architecture,persian gulf university,bushehr,iran
2 Assistant Professor, Faculty of Engineering, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

Although the nature of Pedestrian-streets is to create popular and vibrant urban spaces, their planning and designing complexities are always fraught with sensitivities. The present study, understanding the importance of this issue, has analyzed citizens satisfaction about the quality of Hafezieh and Eram pedestrian-streets in Shiraz. The research is based on documentary studies, field surveys and receiving feedback from visitors. Accordingly, after collecting the quality variables of pedestrian-streets from reliable articles, a questionnaire was designed based on the questions of the Likert scale. The validity of the questions was confirmed by receiving expert opinions and the reliability was also confirmed according to the Cronbach's alpha test value. In order to estimate the sample size, Cochran's formula was used. According to the population of Shiraz, the sample size (with an error coefficient of 0.7) was equal to 196 people, which was considered 200 people approximately. The data obtained from the questionnaires were entered in SPSS software and evaluated by exploratory factor analysis and linear multivariate regression. Findings show that 24 quality indicators of urban pedestrian-street are classified into five factors, which include Vitality, Inviting, Ease of Movement, Environmental Comfort and Accessibility, respectively. Also, the comparison of the two pedestrian-streets shows the relative superiority of Eram pedestrian-street over Hafezieh pedestrian-street in generally. Finally, based on these findings, operational strategies have been proposed to enhance these two urban spaces.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pedestrian-Street
  • Walkability
  • Urban Space
  • Urban Tourism
  • Shiraz

مراجع

  1. اکرا سردشتی، آمنه و سجادزاده، حسن. (1400). سنجش و ارزیابی کیفیت پیاده راه‌های شهری از منظر شهر خلاق، مورد مطالعاتی پیاده راه مرکزی کلان‌شهر رشت. نشریه آرمانشهر، 4، 181-169.
  2. پاکزاد، جهانشاه. (1390). راهنمای طراحی فضاهای شهری. چاپ پنجم، انتشارات شهیدی، تهران.
  3. حبیبی، کیومرث و حقی، محمدرضا. (1397). مقایسه تطبیقی کیفیت پیاده راه‌ها در ایران و خارج از کشور با مدل ANP. نشریه معماری و شهرسازی ایران، 15، 19-5.
  4. حسینی، علی؛ عباس‌نژاد جلوگیر، محسن؛ اخوان انوری، امیررضا و سجادی، سید علی‌اکبر. (1400). تحلیل شاخص‌های پیاده مداری در بخش مرکزی شهرها. نشریه پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 9 (2) ، 359-335.
  5. دویران، اسماعیل و احمدی، حسین. (1399). تولید فضاهای پیاده راهی و پایداری هویت و حس مکانی شهروندان، مطالعه موردی: پیاده راه خیابان امام شهر زنجان. مجله شهر پایدار،3 (4)، 42-29.
  6. طبائیان، آناهیتا؛ دانشپور، عبدالهادی و خلیلی، احمد. (1400). ارائه الگوی مداخله و نظام سیاست‌گذاری فضایی در پیاده راه‌های شهری. مجله پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری،9 (2)، 311-287.
  7. فداییان شیرازی، هانیه و کیانی، اصلی. (1394). تأثیر محور پیاده بر هویت‌بخشی شهر (نمونه موردی: خیابان حافظیه شیراز)، همایش ملی فرهنگ گردشگری و هویت شهری، موسسه علمی پژوهشی مهر اندیشان ارفع.
  8. قنبری، ابوالفضل؛ هادی، الهام و هادی، الناز. (1399). بررسی تطبیقی پیاده راه‌های تربیت و ولیعصر شهر تبریز از منظر مؤلفه‌های پیاده مداری. نشریه آمایش محیط، 50، 109-85.
  9. کاشانی‌جو، خشایار. (1389). پیاده راه‌ها؛ از مبانی طراحی تا ویژگی‌های کارکردی. چاپ اول، تهران: انتشارات آذرخش.
  10. -Haghla, K. (2009). Evaluating new urbanism’s walkability performance: A comprehensive approach to assessment in Saifi Village, Beirut, Lebanon. URBAN DESIGN International, 14, 139-151.
  11. Arslani, K. Y., Dokmeci, V., & Kolcu, H. (2017). The effect of the pedestrianization of İstiklal Caddesi on land values and the transformation of urban land use. ITU A|Z, 14(2), 31-41.
  12. Bartzokas-Tsiompras, A., Photis, Y., Tsagkis, P., & Panagiotopoulos, G. (2021). Microscale walkability indicators for fifty-nine European central urban areas: An open-access tabular dataset and a geospatial web-based platform. Data in Breif, 36, 1-17.
  13. Bindajam, A., Hisham, F., Al-Ansi, N., & Mallick, J. (2020). Issues regarding the design intervention and conservation of heritage areas: the historical pedestrian streets of Kuala Lumpur. Sustainability, 12, 1-14.
  14. Birol, G. (2019). Urban space for people: a Case of partial pedestrianisation on “Milli Kuvvetler” street in Balikesir City. International Scientific Journal of Urban Planning and Sustainable Development, 24, 14-26.
  15. CDM (Commission of Downtown Memphis) (2008). Pedestrian & Transit Malls Study, from website: http://www.indydt.com/Pedestrian_and_Transit_Malls_Study.pdf
  16. Daviran, E., & Ahmadi, H. (2021). Production of Sidewalks and Stability of Identity and Sense of Place of Citizens Case study: Imam Khomeini Street Sidewalk in Zanjan. Journal of Sustainable city, 3(4), 29-42. [In Persian].
  17. Diciunaite-Rauktiene, R., Gurskiene, V., Burinskiene, M., & Maliene, V. (2018). The Usage and Perception of Pedestrian Zones in Lithuanian Cities: Multiple Criteria and Comparative Analysis. Sustainability, 10(818), 1-22.
  18. Ekra Sardashti, A., & Sajadzadeh, H. (2021). Measuring and Evaluating the Quality of Urban Walkways from the Perspective of the Creative Urban Space; Case Study: Central Urban Walkways in Rasht City of Iran. Armanshahr Architecture & Urban Development, 14(34), 181-169. [In Persian].
  19. Ewing, R., Handy, S., Brownson, R., Clemente, O., & Winston, E. (2006). Identifying and Measuring Urban Design Qualities Related to Walkability. Journal of Physical Activity and Health, 3, 223-240.
  20. Fadaiyan Shirazi, H., & Kiani, A. (2015). The Impact of the Pedestrian Axis on the Identity of the City (Case Study: Hafezieh Street in Shiraz). National Conference on Tourism Culture and Urban Identity, Mehr Andishan Arfa’ Scientific Research Institute. [In Persian].
  21. Fan, P., Wan, G., Xu, L., Park, H., Xie, Y., Liu, Y., Yue, W., & Chen, J. (2018). Walkability in urban landscapes: a comparative study of four large cities in China. Landscape Ecology, 33(1), 323-340.
  22. Ghanbari, A., Hadi, E., & Hadi, E. (2020). Comparative Study of Valiasr and Tarbiat Walk Ways in Tabriz in terms of Walking Oriented Components. Environmental Based Territorial Planning, 13(50), 85-110. [In Persian].
  23. Gilderbloom, J. I., W. Riggs, W., & L. Meares, W. (2015). Does walkability matter? An examination of walkability’s impact on housing values, foreclosures and crime. Cities, 42, 13–24.
  24. Gonzalez-Urango, H., Le Pira, M., Inturri, G., Ignaccolo, M., & Garcia-Melon, M. (2020). Designing walkable streets in congested touristic cities: the case of Cartagena de Indias, Colombia, Transportation Research Procedia, 45, 309-316.
  25. Grishina, M. (2020). Testing the methods of reconstruction of the spatial solution of the pedestrian street, IOP Conf. Series: Materials Sciences and Engineering
  26. Habibi, K., & Haghi, M. (2018). The Comparison of Iranian and Foreign Footpaths Based on ANP Method. Journal of Iranian Architecture & Urbanism (JIAU), 9(1), 5-19. [In Persian].
  27. Henderson, J. (2018). Making cities more walkable for tourists: a view from Singapore’s streets. International Journal of Tourism Cities, 4(3), 285-297.
  28. Hosseini, A., Abbasnejad Jelogir, M., Akhavan Anvari, A., & Sajjadi, S. (2021). Analysis of pedestrian in the central district of cities: The study of the Saf (Sepahsalar) pedestrian and Si-Tir Street in Tehran. Geographical Urban Planning Research (GUPR), 9(2), 335-359. [In Persian].
  29. Ignaccolo, M., Inturri, G., Giuffrida, N., Le Pira, M., Torrisi, V., & Calabrò, G. (2020). A step towards walkable environments: spatial analysis of pedestrian compatibility in an urban context. European Transport, 76(6), 1-12.
  30. Balsas, C. (2021). Exciting walk-only precincts in Asia, Europe and North-America. Cities, 112, 1-13.
  31. Kang, Ch. (2017). Measuring the effects of street network configurations on walking in Seoul, Korea. Cities, 71, 30–40.
  32. Kashanijou, Kh. (2010). Walkable Streets, from Design Basics to Functional Features. Tehran: Azarakhsh Publications. [In Persian]
  33. Keyvanfar, A., Ferwati, M. S., Shafaghat, A., & Lamit, H. (2018). A Path Walkability Assessment Index Model for Evaluating and Facilitating Retail Walking Using
  34. Khaleghi, N. (2018). Assessing the Impacts of Pedestrianisation on Historic Urban Landscape of Tehran. International Journal of Architectural Engineering & Urban Planning, 28, 91-104.
  35. Kim, H., Choi, Y., Ma, J., Hyung, K., Miyashita, M., & Lee, S. (2016). The neighborhood environment walkability scale for the republic of Korea: reliability and relationship with walking. Iran J Public Health, 45(11), 1427-1435.
  36. Koo, B. W., Guhathakurta, S., & Botchwey, N. (2021). How are Neighborhood and Street-Level Walkability Factors Associated with Walking Behaviors? A Big Data Approach Using Street View Images. Environment and Behavior, 1(1), 1-31.
  37. Mehta, V. (2008). Walkable streets: pedestrian behavior, perceptions and attitudes. Journal of Urbanism, 1(3), 217-245.
  38. Mendzina, E., & Vugule, K. (2020). Importance and planning of pedestrian streets in urban environment. Scientific Journal of Latvia University of Life Sciences and Technologies Landscape Architecture and Art, 16(16), 80-86.
  39. Molaei, P., Tang, L., & Hardie, M. (2021). Measuring Walkability with Street Connectivity and Physical Activity: A Case Study in Iran. World, 2, 49-61.
  40. Ozdemir, D., & Selcuk, İ., (2017). From pedestrianisation to commercial gentrification: The case of Kadıköy in Istanbul. Cities, 65, 10–23.
  41. Pakzad, J. (2011). Urban Space Design Guide, Tehran, Ministry of Housing and Urban Development, Deputy Minister of Urban Development and Architecture. [In Persian].
  42. Pikora, T., Giles-Corti, B., Bull, F., Jamrozik, K., & Donovan, R. (2003). Developing a framework for assessment of the environmental determinants of walking and cycling. Social Science & Medicine, 56, 1693–1703.
  43. Pooley, C. (2021). Walking spaces: Changing pedestrian practices in Britain since c. 1850. The Journal of Transport History, 42(2), 227-246.
  44. Rafiemanzelat, R. (2016). Influence of Place Identity on Walkability: A Comparative Study between Two Mixed Used Streets Chaharbagh St. Isfahan, Iran and Dereboyu St. Lefkosa, North Cyprus. International Journal of Civil, Environmental, Structural, Construction and Architectural Engineering, 10(2), 255-264.
  45. Sertbakan, B. A., Tahmaz, H., Ünsev, B., & Abatay, G. (2020). Evaluation of the Effects of Urban Planning Decisions on Commercial Function and Site Selection Decisions: Ümraniye-Alemdağ Street Pedestrianization Project. International Journal of Architectural, Civil and Construction Sciences, 14(3), 1-12.
  46. Shay, E., J. Khattak, A., & Wali, B. (2018). Walkability in the Connected and Automated Vehicle Era: A U.S. Perspective on Research Needs. Transportation Research Record, 1(1), 1-11.
  47. Tabaeian, A., Daneshpour, S., & Khalili, A. (2021). A Model of Intervention and Spatial Policy-making System for Urban Pedestrian Streets. Geographical Urban Planning Research (GUPR), 9(2), 287-311. [In Persian].
  48. Vural Arslan, T., Durak, S., Dizdar Gebesce, F., & Balcik, B. (2018). Assessment of factors influencing walkability in shopping streets of tourism cities: case of Bursa, Turkey. International Journal of Tourism Cities, 4(3), 330-341.
  49. Wahba, S., Kamel, B., Kandil, A., & Fadda, N. (2020). Pedestrian mall as an enabler to enhance street life and promote walkability in downtown Cairo. Journal of Engineering and Applied Science,67(3), 565-584.
  50. Wood, L., Frank, L. D., & Giles, B. (2010). Sense of community and its relationship with walking and neighborhood design. Social Science & Medicine, 70, 1381–1390.
  51. Zhang, L., Zhang, R., & Yin, B. (2021). The impact of built-up environment of street on pedestrian activities in the historical area. Alexandria Engineering Journal, 60, 285-300.
پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری
دوره 10، شماره 1
اردیبهشت 1401
صفحه 63-79

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار