نوع مقاله : پژوهشی - کاربردی
نویسندگان
1
دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز،
2
دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری،گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3
استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
10.22059/jurbangeo.2024.363482.1850
چکیده
در این تحقیق از داده های مرتبط با تصاویر ماهواره ای لندست (مربوط به سه دوره زمانی 1363، 1381 و 1401)، کاربری اراضی/ پوشش اراضی، داده های هواشناسی و جدول بیوفیزیکال استفاده شده است. همچنین در این پژوهش داده ها با استفاده از GIS و مدل سرمایش شهری نرم افزار InVEST مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان داد که کلان شهر تبریز در بهترین حالت در سال 1363 یعنی در کلاس 69/0 تا 83/0 درصد 47/15 درصد، در سال 1381 در کلاس 66/0 تا 90/0 درصد 63/15 درصد و در سال 1401 در کلاس 69/0 تا 83/0 درصد 93/13 درصد توانسته جزایر گرمایی شهری را کاهش دهد. به عبارتی کلان شهر تبریز در کاهش جزایر گرمایی در هر سه دوره به خوبی عمل نکرده و در بدترین شرایط قرار دارد. در هر سه دوره 1363، 1381 و 1401 الگوی کاهش جزایر گرمایی شهری تبریز منطبق با الگوی کاربری اراضی کشاورزی و فضای سبز از هر سه نوع الگوی خوشه ای، بلوکی و تکه تکه بوده است. الگوی کاهش جزایر گرمایی کلان شهر تبریز در سال 1401 بر خلاف سال های 1363 و 1381 بیشتر از نوع تکه تکه و کمتر از نوع خوشه ای و بلوکی بوده است. کلان شهر تبریز در سال های 1363، 1381و 1401به ترتیب 226640، 562269 و 1263294مگا وات ساعت صرفه جویی انرژی ناشی از کاهش جزایر گرمایی شهری به واسطه زیرساخت های سبز شهری را داشته است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Investigating the effect of the cooling ecosystem service of urban green infrastructure on the mitigating of environmental heat load and energy efficiency in the metropolitan of Tabriz
نویسندگان [English]
-
Mahdi Herischian
1
-
Hassan Mahmoudzadeh
2
-
Rasoul Ghorbani
3
1
PhD Student of Geography and Urban Planning, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
2
Associated Professor of Geography and Urban Planning, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran,
3
Professor of Geography and Urban Planning, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
چکیده [English]
In this research, data related to Landsat satellite images (related to three time periods 1984, 2002, and 2022), land use/land cover, meteorological data, and biophysical table have been used. Also, in this research, data has been analyzed using GIS and the urban cooling model of InVEST software. The results showed that the metropolitan of Tabriz is in the best condition in 1984, that is, in the class 0.69 to 0.83%, 15.47%, in 2002, in the class 0.66 to 0.90%, 15.63%, and in 2022, in the class 0.69 to 0.83%, 13.93% was able to mitigate urban heat islands. In other words, the metropolitan of Tabriz did not perform well in mitigating heat islands in all three periods and is in the worst condition. In all three periods of 1984, 2002, and 2022, the pattern of urban heat island mitigation in Tabriz was consistent with the pattern of agricultural and green spaces land use of all three types of cluster, block, and fragmented patterns. The pattern of mitigation of heat islands in the metropolitan of Tabriz in 2022, unlike in 1984 and 2002, was more of a fragmented type and less of a cluster and block type,.The metropolitan of Tabriz has saved 226,640, 562,269, and 1,263,294 megawatt hours of energy due to the mitigation of urban heat islands due to urban green infrastructure in the years 1984, 2002, and 2022 respectively.
کلیدواژه‌ها [English]
-
urban heat islands
-
green infrastructure
-
urban cooling ecosystem service
-
InVEST software
-
Tabriz metropolitan
)