مکان‌یابی مسیرهای بهینۀ تردد دوچرخه مبتنی بر استانداردهای محلی و بین‌المللی با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی معکوس (IHWP)

نوع مقاله : پژوهشی - کاربردی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه فردوسی

2 مدرس دانشکدۀ فنی‌وحرفه‌ای شهید چمران کرمان و کارشناس ارشد طراحی شهری دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع)

چکیده

در اغلب شهرهای بزرگ ایران همچون کرمان که با معضلات ترافیکی متعدد مواجه‌اند، به دلیل نبود امنیت لازم برای تردد دوچرخه، هنوز دوچرخه‌سواری جایگاه شایستۀ خود را در ساختار حمل‌و‌نقل درون شهری نیافته است. در همین راستا، هدف این پژوهش تحلیل و سنجش مطلوبیت مسیرهای مختلف در شهر کرمان و مکان‌سنجی بهینۀ مسیرهای تردد دوچرخه در این شهر است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و تکنیک به‌کاررفته در آن تحلیل سلسله‌مراتبی معکوس (IHWP) است. در این تحقیق از آیین‌نامه‌ها و استانداردهای بین‌المللی همچون AASHTO، آیین‌نامه‌های مورد تأیید ایران، شاخص سازگاری دوچرخه‌سواری (BCI) و شاخص اتحادیۀ دوچرخه‌سواری شیکاگو (CBF) نیز استفاده شده است. پس از استخراج این شاخص‌ها با استفاده از مدل وزن‌دهی دلفی، ضریب تأثیر هر شاخص در کیفیت نهایی مسیر محاسبه شد و سپس با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی معکوس سطوح کیفی مسیرها و نیز سطح کیفی ایده‌آل در شهر کرمان مشخص گردید. نتایج این تحقیق نشان می‌‌دهد در بین شاخص‌های تحت ارزیابی در شهر کرمان، شاخص سازگاری دوچرخه‌سواری (BCI) بیشترین ضریب تأثیر و شاخص دوچرخه «اتحادیۀ دوچرخه‌سواری شیکاگو» (CBF) کمترین ضریب تأثیر را در مکان‌گزینی مسیرهای تردد بهینۀ دوچرخه در شهر کرمان به خود اختصاص داده‌اند. همچنین از ده مسیر پیشنهاد شده، بلوار جمهوری و خیابان شهاب بالاترین درجۀ کیفی و بلوار دانشگاه پایین‌ترین درجۀ کیفی را به خود اختصاص دادند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Location Allocation of optimum routes for bicycle traffic, based on local and international standards, using the technique of AHP reverse (IHWP) Case study: Kerman city

نویسندگان [English]

  • Qadir Siami 1
  • Seyed Moein Mousavi Nodoushan 2
1 Faculty member of the International University of Imam Reza (AS) PhD student in Geography and Urban Planning, University of Ferdowsi
2 Teacher of Technical and Vocational Faculty Shahid Chamran, Kerman Master of Urban Design International University of Imam Reza (AS)
چکیده [English]

in most big cities in Iran such as Kerman – facing with numerous traffic problems- Because of insecurity, "cycling" hasn’t have plac in structure of city transportation yet. Therefore the purpose of this study, is descriptive-analytical and it used analytic hierarchy reverse (IHWP). In this study is used Regulations and international standards such as AASHTO, bylaws approved by Iran, biking compatibility index (BCI), cycling Association of Chicago "(CBF). After extraction of these indicators was calculated Impact factor of each indicator in the final quality of the route using Delphi Weighting Model, and after that, the qualitative levels of the routes and the ideal qualitative level for a route were determined using Inversion Hierarchical Weight Process. The results show that biking compatibility index (BCI) and cycling Association of Chicago "(CBF) has been obtained highest and lowest impact factor Locating the optimal commuting bike routes In Kerman city respectively. Also, from among the ten proposed routes, Jomhouri Boulevard and Shahab Street had the highest qualitative level and Daneshgah Boulevard the lowest.

کلیدواژه‌ها [English]

  • AHP reverse (IHWP)
  • location allocation
  • track bikes
  • Kerman

مراجع

اسداللهی، رضا؛ صفارزاده، محمود؛ ممدوحی، امیررضا؛ (1390). ارائۀ الگویی برای شبکۀ مسیرهای دوچرخه‌سواری، پژوهش‌نامۀ حمل‌ونقل شمارۀ دوم.
----------؛ (1389). مطالعهوبررسیتطبیقیشاخص‌هایسنجشراه‌ها برایامکاندوچرخه‌سواری، فصلنامۀ مهندسی ترافیک، شمارۀ 45.
آل‌ابراهیم، پیمان؛ (1381). تدوین فرایند گسترش دوچرخه‌سواری در شهرها با نگاه خاص به برنامه‌ریزی کالبدی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه علم‌وصنعت ایران، دانشکدۀ معماری و شهرسازی.
تقوایی، مسعود؛ فتحی، عفت؛ (1390). معیارهای مکان‌گزینی و طراحی مسیرهای دوچرخه‌سواری، فصلنامۀ جامعه‌شناسی کاربردی شمارۀ 43.
شهابیان، پویان؛ (1385). خطر سواره در تقاطع دوچرخه‌ها، مجلۀ شهرداری‌ها، سال پنجم، شمارۀ 58.
شیخ‌الاسلامی، علیرضا؛ (1374). مطالعات طرح ایجاد شبکۀ دوچرخه‌سواری به عنوان یک روش حمل‌ونقل شهری، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مهندسی راه‌و‌ترابری، دانشگاه علم و صنعت ایران.
جهانشاهلو، لعیا؛ امینی، الهام؛ (1385). برنامه‌ریزی شهری و نقش آن در دستیابی به حمل‌ونقل پایدار شهری، هفتمین کنفرانس مهندسی حمل‌ونقل و ترافیک ایران، تهران.
حاتمی‌نژاد، حسین؛ اشرفی، یوسف؛ (1388). دوچرخه و نقش آن در حمل‌ونقل پایدار شهری؛ نمونۀ موردی بناب، فصلنامۀ پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شمارۀ 70.
کنف‌الاخر،هرمان؛ (1381).اصولبرنامه‌ریزیطراحیترددپیادهو دوچرخه،ترجمۀدکترفریدونقریب، انتشاراتدانشگاهتهران.
مهندسین مشاور گذرراه؛ (1384). تسهیلات دوچرخه‌سواری، انتشارات شیوه، سازمان حمل‌ونقل و ترافیک تهران.
وزارت مسکن و شهرسازی؛ (1375). آیین‌نامۀ طراحی راه‌های شهری، بخش 11؛ مسیرهای دوچرخه، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی.
هنرور، افشار؛ شریفیان، اسماعیل؛ فرزان، فرزام؛ (1385). نگرش‌ها در زمینۀ گسترش سامانه‌های حمل‌ونقل پاک با تأکید بر نقش دوچرخه‌سواری، عوامل، موانع و راهکارها، دومین همایش آلودگی هوا و اثرات آن بر سلامت، تهران.
 
AASHTO; (2010). guide for the development of bicycle facilities, American association of highway and  transportation officials.
Baltes, M.; (1997). Factors Influencing Nondiscretionary Work Trips by Bicycle Determined from 1990 US Census Metropolitan Area Statistical Area Data, Transportation Research Record 1538, pp 96–101.
Chicagoland Bicycle Federation memo by Randy Neufeld and Ed Barsotti, (2000). August.
Barostti, Ed; Kilgore, Gin; (2001). The Road Network is the Bicycle Network: Bicycle Suitability Measures for Roadways and Sidepaths.
Federal Highway Administration University Course on Bicycle and Pedestrian  ransportation, Final Report; (2006). July, Publication No. FHWA-HRT-05-133.
Illinois Department of Transportation memo by Craig Williams; (1994). September 5.
MCC Lintock, Hugh; (1992). bicycle and city traffic in London, Belhaven Press, London 1999, Hlasted Press, John Wiley and sons, New York.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار