تحلیل دلبستگی به مکان و متغیرهای وابسته به آن در مکان‌های سوم شهری (نمونۀ موردی: پارک ائل‌گلی تبریز)

نوع مقاله : پژوهشی - کاربردی

نویسندگان

1 استادیار دانشکدۀ مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

2 استادیار گروه شهرسازی و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ایلخچی، ایلخچی، ایران

3 استادیار گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران

چکیده

زندگی انسان‌ها در شهرها وابسته به عوامل مختلفی است. یکی از نیازهای زندگی انسان‌ها در سطح شهر، تعاملات اجتماعی است که رفع آن نیازمند فضاهایی در سطح شهر است که مکان‌های سوم شهری بهترین فضا برای تعاملات اجتماعی از طریق دلبستگی مکانی است. از این‌رو مقالۀ حاضر به بررسی رابطۀ بین دلبستگی به مکان و مکان‌های سوم شهری می‌پردازد. روش تحقیق به‌صورت توصیفی-تحلیلی و از نوع پیمایشی است. حجم نمونه 305 نفر از بازدیدکنندگان ائل‌گلی تبریز است. برای مدل ساختاری از تحلیل‌عاملی مرتبۀ دوم (SEM) و نرم‌افزارهای آماری استفاده شد. مطابق نتایج پژوهش، در مدل ساختاری نهایی رابطۀ بین دلبستگی مکانی و مکان سوم شهری ائل‌گلی، دو بعد مشارکت (جذابیت و خودبیانگری) 6/81 درصد وابستگی مکانی و هویت مکانی 2/79 درصد پیوند اجتماعی را تشکیل می‌دهند. در کل، جذابیت و پیوند اجتماعی 1/80 درصد وفاداری بازدیدکننده را به خود اختصاص می‌دهد. درنتیجه مکان‌های سوم شهری (ائل‌گلی) در شکل‌گیری دلبستگی به مکان تأثیر داشته‌اند و دلبستگی مکانی هم در مشارکت، وفاداری، هویت‌بخشی مکان، پیوند اجتماعی و جذابیت در مکان سوم شهری (ائل‌گلی) بسیار مؤثر بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of place attachment and related variables in third urban locations (Case study: Elgoli Park of Tabriz)

نویسندگان [English]

  • Islam Karami 1
  • Mostafa Basiri 2
  • Ali Zeynali Azim 3
1 Assistant Professor of Faculty of Architectural Engineering and Urbanism. Shahrood University of Technology. shahrood. Iran.
2 Assistant Prof. of Urban Planning and Architecture, Ilkhchi Branch, Islamic Azad University, Ilkhchi, Iran.
3 1-Assistant Professor of Architecture & Urban Planning, Young Researchers and Elite Club, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

Human life in cities depends on various factors, since human beings are social beings, one of the needs of human life in the city is social interaction, which to meet this need requires spaces in the city, where third urban places are the best space. For social interactions through spatial attachment. Therefore, the present article examines the relationship between attachment to places and third urban places. The research method is descriptive-analytical and survey type. The sample size is 305 visitors from Tabriz Elgoli. Amos and SPSS software were used for the structural model of second-order factor analysis (SEM). The results show that in the final structural model, the relationship between spatial attachment and the third urban place (Elgoli), two dimensions of participation (attractiveness and self-expression) %81.6, spatial dependence and spatial identity %79.2 social bond Constitute. In total, attractiveness and social connection account for 80.1% of visitor loyalty. Based on this, it is concluded that the third urban places (Elgoli) have been effective in the formation of attachment to the place, spatial attachment has been very effective in participation, loyalty, identity of the place, social bond and attractiveness in the third urban place (Elgoli).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Place"
  • Public Urban Space"
  • Spatial Attachment"
  • Third Place"
  • "
  • Elgoli Tabriz"
احمدی، حسن و مهرجو، مهرداد (1398). برررسی رابطۀ بین دلبستگی مکانی و وفاداری رفتاری با سرزندگی و امنیت در فضای شهری. معماری و شهرسازی پایدار، 7(2)، 69-83.
اشلقی، مهدی (1399). تبیین مفهوم هویت مکان و فرایند شکل‌گیری آن در فضاهای عمومی شهری (مطالعۀ موردی: شهر تبریز). پایان‌نامۀ دکتری، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه زنجان.
پورجعفر، محمدرضا، ایزدی، محمدسعید و خیبری، سمانه (1394). دلبستگی مکانی؛ بازشناسی مفهوم، اصول و معیارها. هویت شهر، 24، 43-64.
پویافر، محمدرضا و داوری‌مقدم، سعیده (1394). بررسی رابطۀ میان گرایش به سبک زندگی مدرن و عرفی‌شدن؛ مطالعۀ تجربی در ایران پس از انقلاب اسلامی. ژرفاپژوه، 2(4-5)، 29-51.
حبیبیان، بهار و حاتمی‌نژاد، حسین (1399). تبیین اثرپذیری سرزندگی محله‌های شهری از ابعاد دلبستگی مکانی؛ نمونۀ موردمطالعه: شهر اهواز. برنامه‌ریزی و آمایش فضا، 24(1)، 151-182.
خاماچی، بهروز (1389). شهر من تبریز. چاپ سوم. تبریز: ندای شمس.
رشیدی، طلا و ملک‌حسینی، عباس (1393). مدرنیته و تأثیر آن بر هویت‌یابی فضای شهری در ائل‌گلی تبریز. پژوهش‌های جغرافیایی برنامه‌ریزی شهری، 2(3)، 343-370.
سجادزاده، حسن، شریفی، عادل و محمدعلی اسدی (1394). دلبستگی مکانی و ادراک کیفیت محیطی بر میزان حس رضایت در محلۀ سنتی (نمونۀ موردی: محلۀ حاجی همدان). پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 6(22)، 139-152.
سلیمانی، آتوسا، نوحه‌گر، احمد و صالحی، اسماعیل (1398). بررسی تأثیر مؤلفه‌های دلبستگی به مکان بر مشارکت اجتماعی در حفاظت از محیط‌زیست (مطالعۀ موردی: منطقۀ یک شهرداری تهران). علوم محیط‌زیست، 4(1)، 1013-1020.
سیاوش‌پور، بهرام، آبرون، علی‌اصغر و موسوی، سیده مهسا (1398). رهیافت‌های طراحی فضاهای عمومی اجتماع‌پذیری شهری برگرفته‌شده از ویژگی‌های مکان سوم. مطالعات طراحی شهری و پژوهش‌های شهری، 4(7)، 33-40.
صادقی، نگین، ذبیحی، حسین و اسلامی، سیدغلامرضا (1394). مقایسۀ تطبیقی مکان‌یابی فضای سوم و نقشۀ شناختی احساس امنیت در فضای شهری (نمونۀ موردی شهر اصفهان). برنامه‌ریزی فضایی، 2(17)، 93-116.
مدیری، آتوسا و داودی، الهام (1396). بررسی نقش مکان‌های سوم بر ارتقای زندگی اجتماعی شهر زنجان در بازۀ زمانی انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی (مطالعۀ موردی: محدودۀ سبزه‌میدان شهر زنجان-ایران). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 49(33)، 553-570.
مرادی رضی‌آبادی، رقیه و فروزنده، علی‌جوان (1395). بررسی مفهوم مکان و دلبستگی به آن در فضاهای نمایشی. کنفرانس سالانۀ تحقیقات در مهندسی عمران، معماری، شهرسازی و محیط‌زیست پایدار، سازمان‌ها و مراکز غیردولتی. مؤسسۀ مدیران ایده‌پردازان پایتخت ویرا.
نقدی، اسدالله، وحدت، سلمان و سجادزاده، حسن (1395). نقش سرمایه‌های اجتماعی در دلبستگی به مکان در محله‌های سنتی (نمونۀ موردی: محله‌های شهر همدان). مطالعات جامعه‌شناختی شهری (مطالعات شهری)، 6(18)، 23-50.
Ahmadi, H., & Mehrjoo, M. (2019). Study of the Relationship between Spatial Attachment and Behavioral Loyalty with Vitality and Security in Urban Space. Sustainable Architecture and Urban Planning, 7(2), 69-83. (In Persian)
Ashlaghi, M. (2016). Explaining the Concept of Place Identity and the Process of Its Formation in Urban Public Spaces (Case Study: Tabriz). PhD Thesis. Faculty of Humanities. Zanjan University. (In Persian)
Belanche, D., Casaló, L. V., & Orús, C. (2016). City attachment and use of urban services: Benefits for smart cities. Cities, 50, 75–81.
Cabras, I., & Mount, M. P. (2017). How Third Places Foster and Shape Community Cohesion, Economic Development and Social Capital: The Case of Pubs in Rural Ireland. Journal of Rural Studies, 55, 71–82.
Campelo, A., Aitken, R., Thyne, M. & Gnoth, J. (2014). Sense of Place: The Importance for Destination Branding. Journal of Travel Research, 53(2), 154-166.
Chappell, E. N., Parkins, J. R., & Sherren, K. (2020). Climax thinking, place attachment, and utilitarian landscapes: Implications for Wind Energy Development. Landscape and Urban Planning, 199, 103802.
Cunningham, E. C. (2019). Grief and the Urban Fabric: Creating “Third Places” for People in Bereavement to Address Grief with their Social, Peer and Professional Networks. Master Thesis of Architecture in the College of Design, Architecture, Art and Planning, University of Cincinnati.
De Dominicis, S., Fornara, F., Ganucci Cancellieri, U., Twigger-Ross, C., & Bonaiuto, M. (2015). We Are at Risk, and So What? Place Attachment, Environmental Risk Perceptions and Preventive Coping Behaviours. Journal of Environmental Psychology, 43, 66–78.
Di Masso, A., Dixon, J., & Hernandez, B. (2017). Place Attachment, Sense of Belonging and the Micro-Politics Of Place Satisfaction. In Handbook of Environmental Psychology and Quality of Life Research, eds G. Fleury-Bahi, E. Pol, and O. Navarro (Berlin: Springer), 85–104. 10.1007/978-3-319-31416-7.
Dunkake, I. (2018). Lazarsfeld/Merton (1964): Friendship as a Social Process. Schlüsselwerke Der Netzwerkforschung, 331–334.
Fornara, F., Lai, A. E., Bonaiuto, M., & Pazzaglia, F. (2019). Residential Place Attachment as an Adaptive Strategy for Coping With the Reduction of Spatial Abilities in Old Age. Frontiers in Psychology, 10.
Fornara, F., Ariccio, S., Rioux, L., Moffat, E., Mariette, J.-Y., Bonnes, M., & Bonaiuto, M. (2018). Vérification de la Structure Factorielle et de la Fiabilité des Preqis en France et test d’un Modèle de Prédiction de L’attachement au Quartier: une Étude sur un Échantillon Parisien. Pratiques Psychologiques, 24(2), 131–156.
Fullagar, S., O’Brien, W., & Lloyd, K. (2019). Feminist Perspectives on Third Places. In Dolley, J. & Bosnan, C. (Eds). Rethinking Third Places: Informal Public Spaces and Community Building, Cheltenham, UK: Edward Elgar.
Gilboa, S., & Herstein, R. (2012). Place Status, Place Loyalty and Wellbeing: An Exploratory Investigation of Israeli Residents. Journal of Place Management and Development, 5(2): 141-157.
Habibian, B., & Hatami Nejad, H. (2020). Explaining the Vitality of Urban Neighborhoods from the Dimensions of Spatial Attachment of the Studied Sample: Ahvaz City. Planning and Spatial Planning, 24(1), 151-182. (In Persian)
Hanks, L., Zhang, L., & Line, N. (2020). Perceived Similarity in Third Places: Understanding the effect of Place Attachment. International Journal of Hospitality Management, 86, 102455.
Hosany, S., Prayag, G., Van Der Veen, R., Huang, S. (Sam), & Deesilatham, S. (2016). Mediating Effects of Place Attachment and Satisfaction on the Relationship between Tourists’ Emotions and Intention to Recommend. Journal of Travel Research, 56(8), 1079–1093.
Ibarra, H. (1992). Homophily and Differential Returns: Sex Differences in Network Structure and Access in an Advertising Firm. Administrative Science Quarterly, 37(3), 422–447.
Insch, A., & Florek, M. (2010). Place Satisfaction of City Residents: Findings and Implications for City Branding. In Towards Effective Place Brand Management. Northampton, MA: Edward Elgar.
Jansen, S. J. T. (2019). Place Attachment, Distress, Risk Perception and Coping in a Case Of Earthquakes in the Netherlands. Journal of Housing and the Built Environment, 35, 407–427.
Johnson, B. (2018). Socioeconomic Diversity in Public Spaces: Third Places as Sites of Integration, Thesis submitted to the faculty of the Virginia Polytechnic Institute and State University in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Urban and Regional Planning, Department of Urban Affairs and Planning.
Johnstone, M. L. (2012). The Services Cape: The Social Dimensions of Place. Journal of Marketing Management, 28(11-12), 1399–1418.
Kalmijn, M. (1998). Intermarriage and Homogamy: Causes, Patterns, Trends. Annual Review of Sociology, 24(1), 395–421.
Khamachi, B. (2000). My City, Tabriz (3rd ed.). Tabriz: Nedaye Shams. (In Persian)
Lee, J. E., & Severt, D. (2017). The Role of Hospitality Service Quality in Thrid Places for the Elderly: An Exploratory Study. Cornell Hospitality Quarterly, 58(2), 214–221.
Line, N. D., Hanks, L., & Kim, W. G. (2018a). An Expanded Services Cape Framework as the Driver of Place Attachment and Word of Mouth. Journal of Hospitality and Tourism Research, 42(3), 476–499.
Line, N. D., & Hanks, L. (2019c). Boredom-induced switching behavior in the restaurant industry: the mediating role of attachment. Journal of Hospitality and Tourism Research, 43(1), 101–119.
Liu, X., Fu, Y., & Li, J. (2017). The Effect of On-Site Experience and Place Attachment on Loyalty: Evidence from Chinese Tourists in a Hot-Spring Resort. International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 1–26.
Meshram, K., & O’Cass, A. (2018). Senior Citizens’ Perspective on the Value Offerings of Third Place via Customer to Customer (C-2-C) Engagement. Journal of Services Marketing, 32(2), 175-194.
Modiri, A., & Davoodi, E. (2017). Study of the Role of Third Places on the Promotion of Social Life in Zanjan in the Period from the Constitutional Revolution to the Islamic Revolution (Case study: Green Field Area of Zanjan-Iran). Human Geography Research, 49(3), 553-570. (In Persian)
Moradi Raziabadi, R., & Forouzandeh, A. J. (2016). Study of the Concept of Place and Attachment to it in Theatrical Spaces; Annual Conference on Research in Civil Engineering, Architecture, Urban Planning and Sustainable Environment; Non-governmental Organizations and Centers, Vira Capital of Ideas Managers Institute. (In Persian)
Naghdi, A., Vahdat, S., & Sajjadzadeh, H. (2016). The Role of Social Capital in Attachment to Place in Traditional Neighborhoods (Case Study: Neighborhoods of Hamadan). Urban Sociological Studies (Urban Studies), 6(18), 23-50. (In Persian)
Oldenburg, R. (Ed.) (2001). Celebrating the Third Place: Inspiring Stories About the Great Good Places at the Heart of Our Communities. Da Capo Press: Boston, MA.
Oldenburg, R., & Brissett, D. (1982). The Third Place. Qualitative Sociology, 5(4), 265–284.
Rashidi, T., & Malek Hosseini, A. (2014). Modernity and Its Impact on the Identification of Urban Space in Eilgoli, Tabriz. Geographical Urban Planning Research, 2(3), 343-370. (In Persian)
Pourjafar, M., Izadi, M. S., & Khyberi, S. (2015). Spatial Attachment; Recognition of the Concept, Principles and Criteria. City Identity, 24, 43-64. (In Persian)
Poyafar, M., & Davari Moghaddam, S. (2015). Examining the relationship between modern lifestyle tendencies and secularization; Empirical study in Iran after the Islamic Revolution. Deep Research, 2(4-5), 29-51. (In Persian)
Purnell, D. (2018), Public Parks: Third Places or Places Eliciting Moral Panic? Qualitative Inquiry. 25(6) 531– 534.
Ratcliffe, E., & Korpela, K. M. (2016). Memory and Place Attachment as Predictors of Imagined Restorative Perceptions of Favourite Places. Journal of Environmental Psychology, 48, 120–130.
Rennels, T. R., & Purnell, D. F. (2015). Accomplishing Place in Public Space: Auto ethnographic Accounts of Homelessness. Journal of Contemporary Ethnography, 46(4), 490–513.
Rosenbaum, M. S. (2006). Exploring the Social Supportive Role of Third Places in Consumers’ Lives. Journal of Service Research, 9(1), 59–72.
Sadeghi, N., Zabihi, H., & Islami, S. G. (2015). Comparative Comparison of the Location of the Third Space and the Cognitive Map of the Feeling of Security in the Urban Space (Case Study of Isfahan). Spatial Planning, 2(17), 93-116. (In Persian)
Sajjadzadeh, H., Sharifi, A., & Asadi, M. (2015). Spatial Attachment and Perception of Environmental Quality on the Level of Satisfaction in the Traditional Neighborhood (Case study: Haji neighborhood of Hamadan). Urban Research and Planning, 6(22), 139–152. (In Persian)
Samadi Ahari, A., & Sattarzadeh, D. (2018). Quality of Life and Attitudes towards Third Place in the Different Social Setting in Tabriz, Iran. Armanshahr Architecture & Urban Development, 11(22), 25-38. (In Persian)
Sandiford, P. J. (2019). The Third Place as an Evolving Concept for Hospitality Researchers and Managers. Journal of Hospitality & Tourism Research, 109634801985568.
Scannell, L., & Gifford, R. (2016). Place Attachment Enhances Psychological Need Satisfaction. Environment and Behavior, 49(4), 359–389.
Sebastien, L. (2019). The Power of Place in Understanding Place Attachments and Meanings. Geoforum. Landscape and Urban Planning, 0016-7185.
Siavashpour, B., Aberon, A., & Moosavi, S. M. (2019). Approaches to the Design of Public Spaces of Urban Socialization Derived from the Characteristics of the Third Place. Urban Design Studies and Urban Research, 4(7), 33-40. (In Persian)
Soleimani, A., Nojehgar, A., & Salehi, I. (2019). Study of the Effect of Components of Place Attachment on Social Participation in Environmental Protection (Case study: District 1 of Tehran Municipality). Environmental Sciences, 4(1), 1013-1020. (In Persian)
Soller, B., Goodkind, J. R., Greene, R. N., Browning, C. R., & Shantzek, C. (2018). Ecological Networks and Community Attachment and Support Among Recently Resettled Refugees. American Journal of Community Psychology, 61(3-4), 332–343.
Song, Z., & Soopramanien, D. (2018). Types of Place Attachment and Pro-Environmental Behaviors of Urban Residents in Beijing. Cities, 84, 112-120.
Swapan, A. Y. (2013). Third Place-an Urban Regeneration Strategy, Proceedings of the International Conference on Engineering Research, Innovation and Education 2013ICERIE 2013, 11 ̶ 13 January, SUST, Sylhet, Bangladesh.
Tartglia, S. (2005). A Preliminary Study for a New Model of Sense of Community. Journal of Community Psychology, 34(1), 25–36.
 
Tonge, J., Ryan, M. M., Moore, S. A., & Beckley, L. E. (2014). The Effect of Place Attachment on Pro-environment Behavioral Intentions of Visitors to Coastal Natural Area Tourist Destinations. Journal of Travel Research, 54(6), 730–743.
Tu, J. C., Lin, K. C., & Chen, H. Y. (2020). Investigating the Relationship between the Third Places and the Level of Happiness for Seniors in Taiwan. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17, 1172.
Vaux, D. (2015). Interior People Places: The Impact of the Built Environment on the Third Place Experience. The Handbook of Interior Design, 347–365.
Verbrugge, L. M. (1977). The Structure of Adult Friendship Choices. Social Forces, 56(2), 576–597.
Wellman, B. (1996). Are Personal Communities Local? A Dumptarian Reconsideration. Social Networks, 18(4), 347–354.
Wexler, M. N., & Oberlander, J. (2017). The Shifting Discourse on Third Places: Ideological Implications. Journal of Ideology, 38(1). 1-35.
Williams, S. A., & Hipp, J. R. (2018). How Great and How Good? Third Places, Neighbor Interaction, and Cohesion in the Neighborhood Context. Social Science Research, 77, 68-78.
Yuen, F., & Johnson, A. J. (2016). Leisure Spaces, Community, and Third Places. Leisure Sciences, 39(3), 295–303.
Zenker, S., Braun, E., & Petersen, S. (2017). Branding the Destination Versus the Place: The Effects of Brand Complexity And Identification For Residents And Visitors. Tourism Management, 58, 15-27.